Tầm quan trọng của việc nhận biết sớm dấu hiệu ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng là một trong những loại ung thư phổ biến nhất, nhưng nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi và sống sót rất cao. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, ung thư đại tràng thường không có triệu chứng rõ ràng hoặc có thể nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường. Do đó, việc nắm bắt các dấu hiệu sớm là điều quan trọng để kịp thời đi khám và tầm soát.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với ung thư đại tràng phát hiện ở giai đoạn sớm là khoảng 90%, trong khi nếu bệnh phát triển đến giai đoạn muộn, tỷ lệ này giảm xuống dưới 20%.
Các triệu chứng ban đầu phổ biến của ung thư đại tràng
Thay đổi thói quen đại tiện
Một trong những dấu hiệu sớm nhất của ung thư đại tràng là sự thay đổi thói quen đại tiện. Người bệnh có thể nhận thấy tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài, hoặc sự thay đổi trong kết cấu và hình dạng của phân. Phân có thể trở nên mỏng hơn hoặc có hình dạng bất thường. Nếu thay đổi này kéo dài hơn vài tuần, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo của ung thư đại tràng.
Nghiên cứu cho thấy 30-40% bệnh nhân ung thư đại tràng giai đoạn sớm có sự thay đổi trong thói quen đại tiện .
Có máu trong phân (Hematochezia)
Máu trong phân là một dấu hiệu rất quan trọng. Máu có thể xuất hiện dưới dạng vệt máu đỏ tươi hoặc làm phân có màu đen, tùy thuộc vào vị trí của khối u trong đại tràng. Máu trong phân không luôn luôn do ung thư, nhưng nó luôn là một dấu hiệu nghiêm trọng cần được kiểm tra ngay lập tức.
Theo một nghiên cứu của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, gần 50% bệnh nhân ung thư đại tràng có máu trong phân ở giai đoạn sớm, tuy nhiên dấu hiệu này có thể không liên tục và dễ bị bỏ qua.
Đau bụng hoặc khó chịu vùng bụng
Đau bụng hoặc cảm giác khó chịu kéo dài ở vùng bụng có thể là dấu hiệu của ung thư đại tràng, đặc biệt khi đau không rõ nguyên nhân hoặc không liên quan đến chế độ ăn uống. Cơn đau thường âm ỉ và có thể đi kèm với cảm giác đầy bụng, chướng bụng hoặc đau quặn từng cơn.
Nghiên cứu tại Nhật Bản cho thấy 20-30% bệnh nhân ung thư đại tràng giai đoạn đầu có triệu chứng đau bụng, đặc biệt là khi khối u phát triển và cản trở đường tiêu hóa .
Sụt cân không rõ nguyên nhân
Sụt cân đột ngột mà không có lý do rõ ràng có thể là dấu hiệu cảnh báo của ung thư, bao gồm ung thư đại tràng. Khi cơ thể không hấp thụ được đầy đủ dưỡng chất do khối u gây cản trở tiêu hóa, người bệnh có thể sụt cân nhanh chóng. Nếu bạn mất hơn 5% trọng lượng cơ thể trong vòng vài tháng mà không thay đổi chế độ ăn uống hoặc tập luyện, đó là dấu hiệu đáng lo ngại.
Nghiên cứu tại Anh cho thấy khoảng 30% bệnh nhân ung thư đại tràng giai đoạn sớm sụt cân không giải thích được nguyên nhân.
Cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng
Mệt mỏi kéo dài và thiếu năng lượng là triệu chứng phổ biến nhưng thường bị bỏ qua. Mệt mỏi trong ung thư đại tràng có thể do thiếu máu gây ra bởi khối u chảy máu kéo dài trong cơ thể. Dù triệu chứng này có thể xuất hiện ở nhiều bệnh khác, nếu mệt mỏi đi kèm với các dấu hiệu khác của ung thư đại tràng như máu trong phân hoặc thay đổi thói quen đại tiện, thì cần phải đi khám ngay.
Một nghiên cứu tại Mỹ chỉ ra rằng 25-35% bệnh nhân ung thư đại tràng có triệu chứng mệt mỏi và thiếu năng lượng ở giai đoạn sớm .
Những dấu hiệu cần đặc biệt chú ý
Bên cạnh các triệu chứng phổ biến đã nêu, một số dấu hiệu ít gặp nhưng vẫn đáng lưu ý bao gồm:
- Phân nhạt màu hoặc có chất nhầy: Nếu bạn nhận thấy phân nhạt màu hơn bình thường hoặc có chất nhầy lẫn trong phân, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo của một khối u trong đại tràng.
- Cảm giác không đi hết phân: Cảm giác này xảy ra khi khối u gây tắc nghẽn một phần đại tràng, khiến bạn luôn cảm thấy như không thể hoàn toàn thoát phân khi đi vệ sinh.
Khi nào cần đi khám?
Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào đã nêu trên, đặc biệt là máu trong phân hoặc thay đổi thói quen đại tiện kéo dài hơn 2 tuần, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Điều quan trọng là không nên tự ý dùng thuốc hoặc tự điều trị triệu chứng, vì điều này có thể che đậy các dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng.
Tầm quan trọng của tầm soát sớm
Tầm soát sớm giúp phát hiện ung thư đại tràng khi bệnh còn ở giai đoạn sớm, tăng khả năng điều trị thành công và kéo dài tuổi thọ. Theo nghiên cứu tại Hoa Kỳ, tầm soát định kỳ bằng nội soi đại tràng có thể giúp phát hiện và loại bỏ polyp trước khi chúng chuyển hóa thành ung thư, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh lên đến 60-70%.
Lời khuyên
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ ung thư đại tràng kéo dài hơn 2 tuần, đừng chờ đợi để các triệu chứng nặng thêm. Hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để kiểm tra ngay lập tức. Việc phát hiện sớm ung thư đại tràng có thể cứu sống bạn và ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
