Tầm quan trọng của hành động sớm khi có triệu chứng nghi ngờ ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng nếu được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm, cơ hội hồi phục sẽ cao hơn rất nhiều. Khi có các triệu chứng nghi ngờ như thay đổi thói quen đại tiện, máu trong phân, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, điều quan trọng là người bệnh cần phải thực hiện các bước kiểm tra và tầm soát ngay lập tức. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), phát hiện sớm ung thư đại tràng giúp cải thiện cơ hội sống sót lên đến 90% trong 5 năm, trong khi phát hiện muộn giảm tỷ lệ sống xuống dưới 20%.
Các bước cụ thể người bệnh nên làm khi có triệu chứng nghi ngờ ung thư đại tràng
Đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa ngay lập tức
Khi có các triệu chứng như thay đổi thói quen đại tiện kéo dài, máu trong phân, đau bụng kéo dài, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa ngay lập tức để được thăm khám và tư vấn. Bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng và chỉ định các xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân của triệu chứng.
Theo nghiên cứu từ một số quốc gia, việc khám và tầm soát sớm đã giúp phát hiện ung thư đại tràng ở giai đoạn sớm ở 30-40% bệnh nhân có triệu chứng.
Thực hiện nội soi đại tràng
Khi bác sĩ nghi ngờ có vấn đề ở đại tràng, phương pháp nội soi đại tràng thường là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình chẩn đoán. Nội soi đại tràng cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc đại tràng và phát hiện những bất thường như polyp, viêm loét, hoặc khối u.
Nếu phát hiện polyp hoặc khối u, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết hoặc loại bỏ ngay lập tức để kiểm tra tế bào ung thư. Nội soi đại tràng được coi là phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện ung thư đại tràng ở giai đoạn sớm, với độ chính xác lên đến 95-98% .
Thực hiện các xét nghiệm bổ sung nếu cần
Ngoài nội soi, bác sĩ có thể yêu cầu thêm một số xét nghiệm khác để đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và xác định liệu có sự hiện diện của ung thư hay không. Các xét nghiệm bổ sung có thể bao gồm:
- Xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT): Giúp phát hiện sự hiện diện của máu trong phân – một dấu hiệu quan trọng của ung thư đại tràng.
- Xét nghiệm DNA trong phân (FIT-DNA): Giúp phát hiện những biến đổi gen trong tế bào đại tràng có liên quan đến ung thư.
- Siêu âm nội soi (Endoscopic Ultrasound): Nếu khối u đã được phát hiện, siêu âm nội soi giúp đánh giá mức độ xâm lấn của khối u vào các lớp mô xung quanh.
Theo dõi triệu chứng và thực hiện tầm soát định kỳ
Nếu kết quả xét nghiệm ban đầu không phát hiện ung thư, nhưng các triệu chứng vẫn kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh cần tiếp tục theo dõi tình trạng và thực hiện tầm soát định kỳ. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng (như có tiền sử gia đình, bệnh viêm ruột mãn tính, hoặc lối sống không lành mạnh).
Nghiên cứu cho thấy, với những người có triệu chứng kéo dài và không cải thiện sau lần khám đầu tiên, việc theo dõi và thực hiện tầm soát định kỳ có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm trong lần khám sau với tỷ lệ lên đến 25-30% .
Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong việc giảm nguy cơ ung thư đại tràng. Người bệnh cần dừng hút thuốc, hạn chế uống rượu, tăng cường hoạt động thể chất và duy trì một chế độ ăn giàu chất xơ, trái cây và rau xanh. Một chế độ ăn lành mạnh có thể giúp bảo vệ niêm mạc đại tràng và giảm nguy cơ phát triển ung thư.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng người ăn nhiều chất xơ và ít thực phẩm chế biến sẵn có nguy cơ mắc ung thư đại tràng thấp hơn 20-30% so với những người có chế độ ăn không lành mạnh .
Khi nào cần quay lại gặp bác sĩ?
Nếu các triệu chứng như máu trong phân, thay đổi thói quen đại tiện, hoặc đau bụng kéo dài không cải thiện sau khi thăm khám và điều trị ban đầu, người bệnh cần quay lại gặp bác sĩ ngay để kiểm tra thêm. Triệu chứng càng kéo dài, nguy cơ bệnh tiến triển càng cao, và việc phát hiện kịp thời là yếu tố quyết định trong việc bảo vệ sức khỏe.
Tầm quan trọng của việc tầm soát định kỳ
Tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm ung thư đại tràng, ngay cả khi không có triệu chứng rõ ràng. Đối với những người có triệu chứng nghi ngờ, việc tầm soát không chỉ giúp phát hiện ung thư mà còn giúp loại bỏ polyp – nguyên nhân chính có thể dẫn đến ung thư trong tương lai. Theo một nghiên cứu tại Anh, tầm soát định kỳ bằng nội soi đại tràng đã giúp giảm tỷ lệ tử vong do ung thư đại tràng xuống 50-60% trong 10 năm qua.
Lời khuyên
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ ung thư đại tràng, đặc biệt là thay đổi thói quen đại tiện, máu trong phân, hoặc đau bụng kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ ngay. Việc kiểm tra sớm và thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán cần thiết sẽ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu và tăng khả năng điều trị thành công. Đừng trì hoãn khám bệnh, vì ung thư đại tràng ở giai đoạn đầu có cơ hội chữa khỏi cao.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
