Sự khác nhau giữa lồng ruột ở trẻ em và người lớn là gì? Triệu chứng, nguyên nhân khác nhau như thế nào hãy cùng tìm hiểu cụ thể trong bài viết dưới đây
1. Nguyên nhân mắc bệnh lồng ruột
- Trẻ em: Lồng ruột ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi, phần lớn là nguyên phát, tức là không có nguyên nhân rõ ràng. Khoảng 75-90% các trường hợp lồng ruột ở trẻ em được cho là tự phát, có thể do sự bất thường trong nhu động ruột hoặc phản ứng với nhiễm trùng. Một số yếu tố có thể liên quan bao gồm các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa hoặc hô hấp, sự thay đổi trong chế độ ăn uống, hoặc sự tăng trưởng nhanh của hệ bạch huyết trong ruột non.
- Người lớn: Ngược lại, lồng ruột ở người lớn thường có nguyên nhân thứ phát. Khoảng 65-90% trường hợp lồng ruột ở người lớn có liên quan đến một khối u trong ruột, có thể là lành tính hoặc ác tính, polyp, túi thừa, hoặc các tổn thương khác. Các bệnh lý như u lympho, u carcinoid, hoặc thậm chí là di căn ung thư từ các cơ quan khác cũng có thể là nguyên nhân gây lồng ruột.
2. Triệu chứng lâm sàng
- Trẻ em: Triệu chứng lồng ruột ở trẻ em thường khởi phát đột ngột và điển hình. Triệu chứng phổ biến nhất là cơn đau bụng quặn thành từng cơn, thường đi kèm với tiếng khóc thét và quấy khóc. Nôn mửa và đi ngoài ra máu (phân quả dâu) cũng là các triệu chứng thường gặp. Các triệu chứng này có thể xuất hiện và biến mất theo chu kỳ, gây khó khăn trong chẩn đoán ban đầu.
- Người lớn: Triệu chứng lồng ruột ở người lớn thường không điển hình và có thể kéo dài, gây khó khăn trong chẩn đoán. Người lớn có thể trải qua đau bụng âm ỉ, buồn nôn, nôn, và thay đổi thói quen đại tiện (tiêu chảy hoặc táo bón). Trong nhiều trường hợp, triệu chứng có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác như hội chứng ruột kích thích hoặc viêm đại tràng. Triệu chứng đi ngoài ra máu ít gặp hơn ở người lớn so với trẻ em.
3. Chẩn đoán
- Trẻ em: Ở trẻ em, siêu âm là phương pháp chẩn đoán đầu tay với độ nhạy và độ đặc hiệu cao. Hình ảnh siêu âm điển hình của lồng ruột là dấu hiệu "mục tiêu" hoặc "bánh sandwich". Ngoài ra, chụp X-quang đôi khi cũng được sử dụng để xác định tắc ruột
- Người lớn: Ở người lớn, do các triệu chứng không điển hình và có khả năng lồng ruột liên quan đến các khối u, CT scan thường được sử dụng hơn. CT scan có khả năng cung cấp thông tin chi tiết về vị trí lồng ruột và có thể phát hiện các khối u hoặc tổn thương tiềm ẩn gây ra lồng ruột.
4. Điều trị
- Trẻ em: Điều trị lồng ruột ở trẻ em thường bắt đầu với các biện pháp không phẫu thuật, như thụt barium hoặc thụt hơi qua trực tràng để giải quyết lồng ruột. Phương pháp này có tỷ lệ thành công cao (80-90%) nếu được thực hiện sớm. Phẫu thuật chỉ được chỉ định nếu phương pháp không phẫu thuật thất bại hoặc có dấu hiệu biến chứng như thủng ruột, viêm phúc mạc.
- Người lớn: Ở người lớn, phẫu thuật thường là phương pháp điều trị chính. Điều này là do lồng ruột ở người lớn thường liên quan đến các nguyên nhân thứ phát như khối u, và cần loại bỏ khối u để điều trị dứt điểm. Trong quá trình phẫu thuật, việc tháo lồng ruột và cắt bỏ đoạn ruột bị ảnh hưởng là cần thiết.
5. Tiên lượng
- Trẻ em: Tiên lượng của lồng ruột ở trẻ em thường tốt nếu được phát hiện và điều trị sớm. Tỷ lệ tử vong thấp, và hầu hết các trẻ hồi phục hoàn toàn sau điều trị. Tỷ lệ tái phát khoảng 10% sau khi thụt barium hoặc hơi.
- Người lớn: Tiên lượng của người lớn phụ thuộc vào nguyên nhân gây lồng ruột. Nếu nguyên nhân là khối u ác tính, tiên lượng phụ thuộc vào giai đoạn của ung thư và khả năng phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn khối u. Tỷ lệ tái phát sau điều trị ở người lớn cũng thấp hơn, nhưng việc theo dõi cẩn thận là cần thiết.
Kết luận
Mặc dù lồng ruột ở trẻ em và người lớn đều là tình trạng cần can thiệp y tế, nhưng có sự khác biệt đáng kể về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, và phương pháp điều trị. Sự nhận biết và hiểu rõ về các đặc điểm này sẽ giúp đưa ra phương án điều trị thích hợp và cải thiện kết quả điều trị cho bệnh nhân.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
