Lồng ruột là một bệnh lý tiêu hóa nguy hiểm, có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Một trong những câu hỏi phổ biến mà nhiều người quan tâm là lồng ruột có thể tái phát không, và nếu có, làm thế nào để giảm nguy cơ? Theo thống kê: 5-15% trẻ từng bị lồng ruột có nguy cơ tái phát.
Nguy cơ tái phát cao hơn ở những trẻ bị lồng ruột do dị tật bẩm sinh hoặc nguyên nhân thực thể (polyp, u ruột, túi thừa meckel). Người lớn có lồng ruột thường do khối u hoặc tổn thương ruột, với nguy cơ tái phát tùy thuộc vào nguyên nhân. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân tái phát, yếu tố nguy cơ và cách phòng ngừa lồng ruột tái phát.
1. Lồng ruột có tái phát không?
Ở trẻ em
- Lồng ruột ở trẻ em thường xảy ra do rối loạn nhu động ruột tạm thời, nên nguy cơ tái phát là có nhưng thấp hơn so với người lớn. Một số số liệu thống kê:
- 80-90% trẻ được tháo lồng bằng bơm hơi không cần phẫu thuật.
- Trong số đó, khoảng 5-10% trẻ có thể bị tái phát trong vòng 1 năm đầu.
- Nguy cơ cao hơn nếu trẻ có tiền sử lồng ruột nhiều lần hoặc dị tật đường ruột.
Ở người lớn
Lồng ruột ở người lớn thường do nguyên nhân thực thể như polyp, khối u hoặc sau phẫu thuật. Vì vậy:
Tỷ lệ tái phát cao hơn, đặc biệt nếu nguyên nhân không được xử lý triệt để.
Nếu lồng ruột xảy ra do u lành tính hoặc ác tính, nguy cơ tái phát có thể lên đến 30-50% nếu không cắt bỏ khối u hoàn toàn.
2. Nguyên nhân gây tái phát lồng ruột
Hiểu rõ nguyên nhân giúp giảm nguy cơ tái phát:
Nguyên nhân ở trẻ em
- Nhiễm virus tiêu hóa (rotavirus, adenovirus): Gây viêm mô bạch huyết trong ruột, dễ dẫn đến lồng ruột.
- Bất thường nhu động ruột: Một số trẻ có nhu động ruột không ổn định, làm tăng nguy cơ lồng ruột.
- Dị tật đường tiêu hóa: Túi thừa meckel, polyp, u ruột làm tăng nguy cơ tái phát.
Nguyên nhân ở người lớn
- Khối u ruột non hoặc đại tràng: Gây cản trở dòng chảy trong ruột, khiến ruột bị lồng vào nhau.
- Dính ruột sau phẫu thuật: Vết mổ hoặc viêm nhiễm trong ổ bụng có thể gây rối loạn nhu động ruột.
- Viêm ruột mạn tính: Bệnh crohn, viêm loét đại tràng có thể làm ruột bị hẹp hoặc tổn thương, gây lồng ruột tái phát.
3. Cách giảm nguy cơ tái phát lồng ruột
Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm thiểu nguy cơ lồng ruột tái phát:
Đối với trẻ em
Chế độ ăn uống hợp lý
- Cho trẻ bú sữa mẹ ít nhất 6 tháng đầu để hỗ trợ hệ tiêu hóa.
- Giới thiệu thức ăn dặm từ từ, tránh thay đổi chế độ ăn đột ngột.
- Bổ sung chất xơ từ rau xanh, trái cây để hỗ trợ tiêu hóa.
Phòng tránh nhiễm trùng tiêu hóa
- Tiêm vắc-xin rotavirus giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng tiêu hóa – một nguyên nhân phổ biến gây lồng ruột.
- Vệ sinh tay sạch sẽ, ăn uống an toàn để tránh nhiễm khuẩn đường ruột.
Theo dõi sau điều trị lồng ruột
- Nếu trẻ từng bị lồng ruột, cha mẹ cần quan sát triệu chứng đau bụng từng cơn, nôn ói, đi ngoài ra máu.
- Đưa trẻ đến bệnh viện ngay nếu thấy dấu hiệu tái phát.
Đối với người lớn
Điều trị nguyên nhân gốc rễ
- Nội soi cắt bỏ polyp, khối u ruột nếu là nguyên nhân gây lồng ruột.
- Kiểm tra định kỳ hệ tiêu hóa, đặc biệt ở bệnh nhân có tiền sử bệnh crohn, viêm ruột.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh
- Ăn thực phẩm giàu chất xơ, uống đủ nước để giảm nguy cơ rối loạn nhu động ruột.
- Tránh thức ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ có thể làm tăng viêm nhiễm đường ruột.
Tập luyện thể dục thường xuyên
- Đi bộ, tập yoga hoặc vận động nhẹ nhàng mỗi ngày để giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định.
- Hạn chế stress, vì căng thẳng kéo dài có thể làm rối loạn nhu động ruột.
4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn hoặc trẻ nhỏ có bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây, cần đi khám ngay:
- Đau bụng từng cơn, nôn ói liên tục.
- Đi ngoài ra máu hoặc phân có màu bất thường.
- Sốt cao, bụng chướng căng, không xì hơi được.
- Người lớn có triệu chứng lồng ruột tái phát nhiều lần.
5. Kết luận
Lồng ruột có thể tái phát, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người lớn có nguyên nhân thực thể như polyp, u ruột. Tuy nhiên, việc thay đổi chế độ ăn uống, duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và theo dõi sát triệu chứng có thể giúp giảm nguy cơ. Nếu bạn hoặc người thân có tiền sử lồng ruột, hãy chủ động phòng ngừa và đi khám định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ bất thường nào.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
_cr_480x332.png)