Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh loét dạ dày hoặc tá tràng, có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng trong khoang bụng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Để nhận biết sớm tình trạng thủng ổ loét, việc hiểu rõ các triệu chứng và dấu hiệu cảnh báo là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các triệu chứng sớm giúp người bệnh có thể phát hiện tình trạng này và đến cơ sở y tế ngay lập tức.
1. Đau bụng đột ngột và dữ dội
Triệu chứng điển hình nhất và quan trọng nhất của thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là cơn đau bụng đột ngột và dữ dội. Cơn đau này thường bắt đầu ở vùng thượng vị (vùng bụng trên, ngay dưới xương ức), và có cảm giác như "đau như dao đâm".
- Đặc điểm của cơn đau: Đau xuất hiện đột ngột, dữ dội và liên tục, khiến người bệnh không thể đứng thẳng hoặc cử động bình thường. Nhiều bệnh nhân miêu tả cơn đau như bị "xé nát" trong bụng, và cơn đau này sẽ không thuyên giảm mà còn lan rộng khắp bụng.
- Lưu ý quan trọng: Nếu bạn có tiền sử loét dạ dày hoặc tá tràng và bất ngờ gặp phải cơn đau bụng dữ dội như trên, đây có thể là dấu hiệu của thủng ổ loét và bạn cần đến bệnh viện ngay lập tức.
2. Cơn đau lan rộng khắp bụng
Sau khi cơn đau ban đầu bắt đầu, nó sẽ nhanh chóng lan rộng khắp ổ bụng. Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng khiến khí và dịch từ dạ dày hoặc tá tràng tràn ra ngoài khoang bụng, gây ra tình trạng viêm phúc mạc – một biến chứng nguy hiểm đòi hỏi phải can thiệp phẫu thuật khẩn cấp.
- Đặc điểm của sự lan rộng: Cơn đau bắt đầu từ vùng thượng vị, sau đó lan dần ra hai bên và xuống vùng bụng dưới. Bụng sẽ trở nên cực kỳ nhạy cảm, căng cứng và đau đớn khi sờ vào.
- Triệu chứng bụng cứng như gỗ: Đây là dấu hiệu đặc trưng của viêm phúc mạc do thủng ổ loét. Người bệnh sẽ cảm thấy bụng căng cứng, có cảm giác như chạm vào một khối cứng bên trong bụng.
3. Khó thở và cảm giác yếu mệt
Khi ổ loét bị thủng, bệnh nhân sẽ trải qua tình trạng khó thở và yếu mệt nghiêm trọng do đau bụng và sự lan rộng của nhiễm trùng. Cảm giác đau lan rộng khắp bụng và gây khó khăn trong việc hít thở sâu. Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy hoa mắt, chóng mặt và mệt mỏi do đau và mất nước.
- Tại sao xảy ra khó thở: Khi có sự thoát khí vào khoang bụng, cơ hoành bị đẩy lên cao, làm hạn chế khả năng hô hấp. Điều này khiến người bệnh cảm thấy khó thở và cần phải hít thở nông.
- Triệu chứng yếu mệt: Người bệnh có thể cảm thấy yếu ớt, xanh xao và vã mồ hôi do đau đớn dữ dội và sự mất cân bằng trong cơ thể.
4. Buồn nôn và nôn
Buồn nôn và nôn là triệu chứng phổ biến đi kèm với thủng ổ loét dạ dày – tá tràng. Khi dạ dày bị thủng, dịch tiêu hóa và khí thoát ra ngoài có thể kích thích các cơ quan trong bụng và dẫn đến cảm giác buồn nôn. Một số bệnh nhân có thể nôn ra máu hoặc dịch tiêu hóa.
- Buồn nôn kéo dài: Buồn nôn không giảm khi dùng thuốc hoặc các biện pháp giảm đau thông thường. Điều này có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng nhiễm trùng và cần được điều trị khẩn cấp.
- Nôn ra máu: Trong một số trường hợp, người bệnh có thể nôn ra máu do loét dạ dày đã gây tổn thương các mạch máu trong dạ dày. Đây là dấu hiệu của tình trạng nghiêm trọng và cần phải đi khám ngay.
5. Sốt và triệu chứng nhiễm trùng
Sốt là một dấu hiệu quan trọng cho thấy cơ thể đang phản ứng với tình trạng nhiễm trùng sau khi ổ loét bị thủng. Khi vi khuẩn và dịch tiêu hóa từ dạ dày hoặc tá tràng tràn vào khoang bụng, hệ miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ cơ thể để chống lại nhiễm trùng.
- Sốt cao: Nhiệt độ cơ thể có thể tăng lên trên 38°C, kèm theo các triệu chứng khác như nhịp tim nhanh, thở gấp và vã mồ hôi.
- Dấu hiệu nhiễm trùng nặng: Ngoài sốt, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, suy nhược cơ thể, huyết áp giảm, và nhịp tim tăng nhanh. Đây là các triệu chứng của nhiễm trùng nghiêm trọng, cần được điều trị ngay lập tức.
6. Bụng trướng và không xì hơi
Khi dạ dày hoặc tá tràng bị thủng, người bệnh có thể gặp tình trạng bụng trướng do khí và dịch tích tụ trong khoang bụng. Bệnh nhân cũng có thể không thể xì hơi hoặc đi đại tiện, điều này cho thấy hệ tiêu hóa đã bị ngưng trệ hoàn toàn.
- Triệu chứng bụng trướng: Bụng sẽ trở nên căng phồng, đầy hơi và đau khi chạm vào. Đây là một dấu hiệu nguy hiểm, cho thấy nhiễm trùng đã lan rộng và cần được xử lý ngay.
- Tắc nghẽn tiêu hóa: Khí và dịch bị kẹt trong khoang bụng không thể thoát ra ngoài qua hệ tiêu hóa, dẫn đến tình trạng táo bón hoặc tắc ruột.
Kết luận
Phát hiện sớm các dấu hiệu của thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như viêm phúc mạc hoặc nhiễm trùng toàn thân. Các dấu hiệu đặc trưng bao gồm đau bụng dữ dội đột ngột, bụng căng cứng, khó thở, buồn nôn kéo dài, và sốt cao. Nếu bạn có tiền sử loét dạ dày – tá tràng và gặp phải những triệu chứng này, hãy đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc can thiệp sớm sẽ giúp giảm nguy cơ tử vong và tăng khả năng phục hồi hoàn toàn sau điều trị.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
