Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là một tình trạng khẩn cấp cần được chẩn đoán và điều trị ngay lập tức để tránh các biến chứng nguy hiểm. Nếu không được phát hiện kịp thời, thủng ổ loét có thể dẫn đến viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết và thậm chí tử vong. Vì vậy, khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ như đau bụng đột ngột, dữ dội, bệnh nhân cần biết các bước hành động phù hợp để được chẩn đoán và điều trị sớm.
1. Nhận diện các triệu chứng nghi ngờ
Trước tiên, bệnh nhân cần nhận diện rõ các triệu chứng đặc trưng của thủng ổ loét dạ dày – tá tràng để hành động kịp thời. Những triệu chứng này bao gồm:
- Đau bụng đột ngột, dữ dội: Cơn đau xuất hiện đột ngột ở vùng thượng vị (bụng trên), thường được miêu tả như "dao đâm". Cơn đau này có thể lan rộng khắp bụng và không giảm khi nghỉ ngơi hay uống thuốc.
- Buồn nôn và nôn: Bệnh nhân thường cảm thấy buồn nôn liên tục, và trong một số trường hợp có thể nôn ra máu.
- Bụng căng cứng: Bụng trở nên cứng và rất nhạy cảm khi chạm vào, có cảm giác như một khối cứng trong bụng.
- Sốt và mệt mỏi: Sốt cao, mệt mỏi, nhịp tim nhanh và cảm giác yếu mệt toàn thân là các dấu hiệu cho thấy tình trạng viêm nhiễm đã lan rộng.
Nếu bệnh nhân có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, đặc biệt là khi có tiền sử loét dạ dày hoặc tá tràng, cần phải hành động nhanh chóng để được chẩn đoán và điều trị sớm.
2. Đến ngay cơ sở y tế gần nhất
Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ của thủng ổ loét dạ dày – tá tràng, việc đến ngay cơ sở y tế là điều vô cùng quan trọng. Bệnh nhân không nên tự ý điều trị tại nhà, vì thủng ổ loét là tình trạng nguy hiểm có thể tiến triển nhanh chóng và gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Đến bệnh viện ngay lập tức: Khi gặp các dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến bệnh viện hoặc phòng cấp cứu gần nhất để được khám và chẩn đoán. Đây là bước quan trọng nhất để đảm bảo bệnh nhân được điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nguy hiểm như viêm phúc mạc hoặc nhiễm trùng huyết.
Không chờ đợi để xem triệu chứng có giảm không: Nhiều người bệnh có thể hy vọng triệu chứng sẽ giảm sau khi uống thuốc giảm đau hoặc nghỉ ngơi, nhưng trong trường hợp thủng ổ loét, việc chờ đợi có thể khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Cần phải đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
3. Không tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng sinh
Một sai lầm phổ biến mà nhiều bệnh nhân mắc phải là tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng sinh khi xuất hiện các triệu chứng đau bụng. Tuy nhiên, trong trường hợp nghi ngờ thủng ổ loét dạ dày – tá tràng, việc dùng thuốc giảm đau có thể che giấu triệu chứng, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn hơn.
Tại sao không nên dùng thuốc giảm đau?: Các loại thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hoặc ibuprofen có thể làm giảm tạm thời cảm giác đau, nhưng không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của cơn đau. Hơn nữa, thuốc giảm đau có thể làm mờ đi các triệu chứng cần thiết để bác sĩ chẩn đoán chính xác thủng ổ loét, dẫn đến việc chậm trễ trong điều trị.
Không tự dùng thuốc kháng sinh: Trong trường hợp có triệu chứng nhiễm trùng (sốt, mệt mỏi), việc tự ý dùng thuốc kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ cũng có thể gây hại. Kháng sinh không thể điều trị thủng ổ loét và không thay thế được sự can thiệp phẫu thuật cần thiết.
4. Nhịn ăn uống trước khi đến bệnh viện
Khi có dấu hiệu nghi ngờ thủng ổ loét dạ dày – tá tràng, bệnh nhân không nên ăn uống bất cứ thứ gì trước khi đến bệnh viện. Điều này là do trong trường hợp thủng ổ loét, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật khẩn cấp và cần phải nhịn ăn để đảm bảo an toàn trong quá trình gây mê và phẫu thuật.
Tại sao cần nhịn ăn?: Khi dạ dày trống rỗng, nguy cơ nôn mửa và các biến chứng liên quan đến gây mê sẽ giảm xuống. Việc nhịn ăn cũng giúp bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật một cách an toàn và nhanh chóng.
Chỉ uống nước khi cần thiết: Nếu cảm thấy khát, bệnh nhân có thể uống một lượng nước nhỏ nhưng cần tránh ăn bất kỳ loại thực phẩm nào cho đến khi được bác sĩ thăm khám và chỉ định rõ ràng.
5. Thông báo với bác sĩ về tiền sử bệnh lý
Nếu bạn có tiền sử mắc bệnh loét dạ dày hoặc tá tràng, việc cung cấp thông tin này cho bác sĩ là vô cùng quan trọng trong quá trình chẩn đoán. Những bệnh nhân đã từng bị loét có nguy cơ cao gặp phải biến chứng thủng ổ loét nếu bệnh không được kiểm soát tốt.
Thông tin về tiền sử bệnh: Khi đến bệnh viện, hãy thông báo với bác sĩ về tiền sử bệnh loét dạ dày, tá tràng hoặc bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến tiêu hóa mà bạn đã từng mắc phải. Điều này sẽ giúp bác sĩ nhanh chóng xác định hướng chẩn đoán và đưa ra quyết định điều trị phù hợp.
Thông báo về thuốc đang sử dụng: Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào (như thuốc chống viêm không steroid, thuốc giảm đau hoặc thuốc điều trị loét), hãy thông báo với bác sĩ để đảm bảo không có sự tương tác thuốc bất lợi hoặc làm ảnh hưởng đến quá trình chẩn đoán.
6. Quá trình chẩn đoán tại bệnh viện
Khi đến bệnh viện, bác sĩ sẽ tiến hành các bước chẩn đoán cần thiết để xác định chính xác tình trạng thủng ổ loét dạ dày – tá tràng. Các phương pháp chẩn đoán có thể bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng bụng để xác định vị trí và mức độ đau. Các dấu hiệu như bụng căng cứng, nhạy cảm khi chạm vào sẽ là cơ sở để nghi ngờ thủng ổ loét.
- Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra số lượng bạch cầu, dấu hiệu cho thấy cơ thể đang phản ứng với nhiễm trùng.
- Chụp X-quang hoặc CT: Chụp X-quang hoặc CT sẽ giúp xác định có khí trong khoang bụng, dấu hiệu của thủng ổ loét. Đây là phương pháp quan trọng để xác định tình trạng thủng và đánh giá mức độ tổn thương.
- Nội soi tiêu hóa: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định nội soi tiêu hóa để quan sát trực tiếp ổ loét và xác định có sự thủng hay không.
7. Chuẩn bị tinh thần cho phẫu thuật
Nếu chẩn đoán xác định rằng bệnh nhân bị thủng ổ loét dạ dày – tá tràng, phẫu thuật là phương pháp điều trị chủ yếu. Phẫu thuật khẩn cấp sẽ được thực hiện để vá lỗ thủng và làm sạch khoang bụng, ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.
- Phẫu thuật nội soi: Trong một số trường hợp, phẫu thuật nội soi có thể được áp dụng để xử lý tình trạng thủng với ít xâm lấn hơn, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng hơn.
- Phẫu thuật mở: Nếu tình trạng thủng nặng hoặc có biến chứng viêm phúc mạc, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật mở để làm sạch kỹ lưỡng khoang bụng và vá lỗ thủng.
Kết luận
Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ thủng ổ loét dạ dày – tá tràng như đau bụng đột ngột, bụng căng cứng, buồn nôn và nôn, bệnh nhân cần phải hành động ngay lập tức để đảm bảo được chẩn đoán và điều trị sớm. Việc đến bệnh viện ngay lập tức, không tự ý dùng thuốc giảm đau, và nhịn ăn uống trước khi đến bệnh viện là những bước quan trọng để đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị. Chẩn đoán sớm và can thiệp phẫu thuật kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và tăng khả năng hồi phục cho bệnh nhân.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
