Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là một biến chứng nguy hiểm của loét dạ dày hoặc tá tràng, khi không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến những biến chứng nặng nề và thậm chí đe dọa tính mạng. Đây là một tình trạng cấp cứu y khoa, yêu cầu can thiệp phẫu thuật khẩn cấp để ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng. Nếu không được điều trị ngay lập tức, thủng ổ loét dạ dày – tá tràng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những lý do tại sao thủng ổ loét lại có thể nguy hiểm đến như vậy.
1. Viêm phúc mạc – Biến chứng nguy hiểm hàng đầu 
Khi ổ loét dạ dày hoặc tá tràng bị thủng, dịch tiêu hóa và khí từ dạ dày sẽ tràn ra ngoài và lan vào khoang bụng. Tình trạng này gây ra viêm phúc mạc, một biến chứng vô cùng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Phúc mạc là lớp màng bao quanh các cơ quan trong ổ bụng và đóng vai trò bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng. Khi dịch tiêu hóa chứa axit và vi khuẩn xâm nhập vào khoang bụng, phúc mạc bị viêm, gây ra những cơn đau dữ dội và các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
- Triệu chứng viêm phúc mạc: Người bệnh sẽ cảm thấy đau bụng dữ dội, bụng căng cứng, kèm theo sốt cao, mệt mỏi, và khó thở. Cơn đau thường lan khắp ổ bụng và không thuyên giảm khi nghỉ ngơi hay dùng thuốc giảm đau.
- Nguy cơ tử vong cao: Nếu viêm phúc mạc không được điều trị sớm, nhiễm trùng sẽ lan rộng, gây ra suy đa cơ quan và có thể dẫn đến tử vong. Tỷ lệ tử vong do viêm phúc mạc sau thủng ổ loét là rất cao nếu không được can thiệp kịp thời.
2. Nhiễm trùng huyết (Sepsis)
Khi vi khuẩn và dịch tiêu hóa từ dạ dày hoặc tá tràng tràn vào khoang bụng và xâm nhập vào máu, bệnh nhân có nguy cơ cao gặp phải nhiễm trùng huyết. Đây là một tình trạng nguy hiểm, khi cơ thể phản ứng quá mức với nhiễm trùng, gây ra viêm toàn thân và làm tổn thương nhiều cơ quan quan trọng như tim, phổi, gan và thận.
- Triệu chứng nhiễm trùng huyết: Nhiễm trùng huyết thường đi kèm với sốt cao, nhịp tim nhanh, huyết áp tụt, và khó thở. Người bệnh có thể cảm thấy yếu mệt, chóng mặt, lú lẫn, và có dấu hiệu của sốc nhiễm trùng.
- Nguy cơ tử vong: Nhiễm trùng huyết có thể dẫn đến suy đa cơ quan và tử vong nếu không được điều trị khẩn cấp. Theo thống kê, tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng huyết có thể lên đến 40-60%, tùy thuộc vào mức độ nặng của tình trạng và khả năng đáp ứng điều trị.
3. Sốc nhiễm trùng
Nếu tình trạng nhiễm trùng huyết không được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng sốc nhiễm trùng – một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của thủng ổ loét dạ dày – tá tràng. Sốc nhiễm trùng xảy ra khi cơ thể không còn khả năng duy trì huyết áp và cung cấp máu đến các cơ quan quan trọng, dẫn đến suy tim, suy thận, và suy gan.
- Triệu chứng của sốc nhiễm trùng: Người bệnh sẽ có huyết áp tụt, thở nhanh và gấp gáp, mạch yếu, và da lạnh, tái. Nếu không được cấp cứu kịp thời, tình trạng này sẽ nhanh chóng dẫn đến hôn mê và tử vong.
- Cấp cứu khẩn cấp: Sốc nhiễm trùng là một tình trạng cấp cứu, yêu cầu phải được điều trị ngay lập tức tại đơn vị chăm sóc tích cực (ICU) bằng cách sử dụng kháng sinh mạnh, truyền dịch và các biện pháp hỗ trợ khác để duy trì chức năng sống.
4. Áp xe trong ổ bụng
Nếu dịch tiêu hóa tràn ra ngoài từ dạ dày hoặc tá tràng mà không được xử lý ngay, chúng có thể hình thành các ổ áp xe trong ổ bụng. Áp xe là các khối mủ do vi khuẩn và dịch viêm tích tụ trong khoang bụng, gây ra nhiễm trùng nặng và làm tổn thương các cơ quan lân cận.
- Triệu chứng áp xe: Người bệnh có thể cảm thấy đau bụng liên tục, kèm theo sốt cao, mệt mỏi, và sưng tấy vùng bụng. Áp xe có thể gây chèn ép các cơ quan khác, gây ra các triệu chứng như khó thở, bí trung đại tiện, và mất cảm giác thèm ăn.
- Điều trị áp xe: Nếu hình thành áp xe, bệnh nhân cần phải được dẫn lưu ổ áp xe để loại bỏ mủ và điều trị bằng kháng sinh mạnh. Nếu không được điều trị kịp thời, áp xe có thể vỡ và gây viêm phúc mạc nặng hơn.
5. Tắc ruột
Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng có thể dẫn đến tắc ruột do sự tích tụ của dịch tiêu hóa và khí trong khoang bụng, gây ra sự chèn ép và làm gián đoạn hoạt động của hệ tiêu hóa. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm và có thể làm tăng nguy cơ tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
- Triệu chứng tắc ruột: Bệnh nhân có thể cảm thấy đau bụng dữ dội, bụng căng trướng, không thể xì hơi hoặc đi đại tiện, và có cảm giác buồn nôn. Tắc ruột làm ngưng trệ quá trình tiêu hóa và có thể dẫn đến viêm ruột nặng.
- Điều trị tắc ruột: Trong những trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật để loại bỏ sự chèn ép và khôi phục hoạt động của ruột. Nếu không được can thiệp kịp thời, tắc ruột có thể dẫn đến hoại tử ruột và tử vong.
6. Thời gian phục hồi lâu hơn và biến chứng lâu dài
Nếu thủng ổ loét không được điều trị kịp thời, ngay cả khi bệnh nhân sống sót qua phẫu thuật, thời gian phục hồi sẽ lâu hơn rất nhiều so với những trường hợp được xử lý sớm. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp phải nhiều biến chứng lâu dài như viêm dính ổ bụng, suy giảm chức năng tiêu hóa, hoặc thậm chí là tái phát loét.
- Thời gian nằm viện dài: Những bệnh nhân bị biến chứng nghiêm trọng như viêm phúc mạc hoặc nhiễm trùng huyết có thể phải nằm viện trong nhiều tuần để điều trị và hồi phục.
- Biến chứng sau phẫu thuật: Các biến chứng sau phẫu thuật có thể bao gồm nhiễm trùng vết mổ, áp xe hậu phẫu, và nguy cơ tái phát loét cao hơn nếu bệnh nhân không tuân thủ chế độ ăn uống và điều trị phòng ngừa sau này.
Kết luận
Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là một tình trạng cấp cứu nghiêm trọng, đòi hỏi sự can thiệp y tế ngay lập tức. Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến các biến chứng cực kỳ nguy hiểm như viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng, áp xe trong ổ bụng, và tắc ruột. Những biến chứng này không chỉ đe dọa tính mạng mà còn kéo dài thời gian phục hồi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, khi gặp phải các dấu hiệu nghi ngờ như đau bụng đột ngột, buồn nôn, sốt cao và bụng căng cứng, hãy đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
