Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh loét dạ dày và tá tràng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể gây ra những biến chứng đe dọa tính mạng như viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết, hoặc sốc nhiễm trùng. Do đó, nhận biết sớm các dấu hiệu khẩn cấp của tình trạng thủng ổ loét là chìa khóa để ngăn ngừa những nguy cơ này. Dưới đây là những dấu hiệu khẩn cấp mà bạn cần lưu ý để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
1. Đau bụng đột ngột, dữ dội và lan rộng
Đau bụng đột ngột và dữ dội là dấu hiệu sớm và quan trọng nhất của thủng ổ loét dạ dày – tá tràng. Cơn đau này thường bắt đầu ở vùng thượng vị (vùng bụng trên) với cảm giác đau nhói, như "dao đâm". Đặc điểm của cơn đau là xuất hiện bất ngờ và nhanh chóng lan rộng khắp vùng bụng, khiến người bệnh khó thở và không thể cử động.
Lan rộng của cơn đau: Trong vòng vài phút đến vài giờ, cơn đau có thể lan khắp bụng, khiến bụng trở nên căng cứng và cực kỳ đau khi chạm vào. Điều này cho thấy dịch tiêu hóa và khí từ dạ dày đã thoát ra ngoài và gây viêm phúc mạc. Đây là dấu hiệu cần can thiệp y tế ngay lập tức.
Phân biệt với đau do loét dạ dày: Cơn đau của loét dạ dày thông thường là đau âm ỉ, xuất hiện sau khi ăn và có thể giảm khi sử dụng thuốc giảm đau. Trong khi đó, cơn đau của thủng ổ loét là dữ dội và không giảm bớt khi nghỉ ngơi hay dùng thuốc.
2. Bụng căng cứng và nhạy cảm
Sau khi dạ dày hoặc tá tràng bị thủng, dịch tiêu hóa và khí sẽ tràn ra khoang bụng, gây viêm phúc mạc. Tình trạng này làm cho bụng trở nên căng cứng như một khối gỗ và cực kỳ nhạy cảm khi chạm vào. Đây là một dấu hiệu rõ ràng của tình trạng viêm nhiễm lan rộng trong khoang bụng.
Bụng căng cứng và đau dữ dội: Người bệnh có thể cảm thấy bụng phình to, căng trướng, và rất đau khi chạm vào. Cảm giác đau lan rộng khắp ổ bụng, không chỉ giới hạn ở vùng thượng vị như trong loét dạ dày thông thường.
Triệu chứng phúc mạc: Tình trạng viêm phúc mạc dẫn đến cảm giác bụng căng cứng như gỗ, không chỉ do sự thoát dịch từ dạ dày mà còn do phản ứng của cơ hoành và các cơ quan trong bụng trước sự kích thích của viêm nhiễm.
3. Buồn nôn và nôn liên tục
Buồn nôn và nôn là triệu chứng phổ biến của thủng ổ loét dạ dày – tá tràng. Khi dạ dày bị thủng, sự kích thích các cơ quan trong bụng và phản ứng viêm phúc mạc sẽ gây ra cảm giác buồn nôn dữ dội. Người bệnh có thể nôn ra dịch tiêu hóa hoặc trong một số trường hợp nghiêm trọng, nôn ra máu.
Buồn nôn kéo dài: Triệu chứng buồn nôn trong trường hợp thủng ổ loét không thuyên giảm dù đã uống thuốc giảm đau hoặc thuốc chống nôn. Thậm chí, người bệnh có thể nôn ra máu nếu loét đã làm tổn thương mạch máu trong dạ dày.
Nôn ra máu: Đây là một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng và cho thấy tình trạng viêm nhiễm đã gây tổn thương sâu trong dạ dày hoặc tá tràng. Nếu bạn gặp tình trạng này, cần đến bệnh viện ngay lập tức.
4. Sốt và các dấu hiệu nhiễm trùng
Sốt là phản ứng của cơ thể khi có nhiễm trùng. Khi ổ loét bị thủng, vi khuẩn và dịch tiêu hóa sẽ tràn vào khoang bụng, gây viêm phúc mạc và dẫn đến nhiễm trùng. Tình trạng này sẽ kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể, dẫn đến tăng nhiệt độ cơ thể và các dấu hiệu nhiễm trùng khác.
Sốt cao trên 38°C: Nhiệt độ cơ thể của người bệnh có thể tăng cao, đôi khi lên đến 39°C, đi kèm với các triệu chứng khác như mệt mỏi, vã mồ hôi, và nhịp tim nhanh.
Nhiễm trùng lan rộng: Nếu nhiễm trùng không được kiểm soát kịp thời, vi khuẩn có thể lan rộng khắp cơ thể qua máu, gây ra nhiễm trùng huyết. Đây là một tình trạng cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
5. Khó thở và mệt mỏi
Khi dịch tiêu hóa và khí từ dạ dày hoặc tá tràng tràn vào khoang bụng, chúng có thể chèn ép cơ hoành – cơ quan chính giúp thực hiện chức năng hô hấp. Điều này dẫn đến tình trạng khó thở, khiến người bệnh phải thở nông và gặp khó khăn khi hít thở sâu.
Khó thở do dịch tràn vào khoang bụng: Người bệnh sẽ cảm thấy căng tức ngực, khó thở, đặc biệt khi nằm thẳng. Khó thở thường đi kèm với mệt mỏi và suy nhược cơ thể do cơn đau dữ dội.
Yếu mệt và chóng mặt: Ngoài khó thở, người bệnh còn cảm thấy yếu ớt, chóng mặt và có thể vã mồ hôi. Đây là dấu hiệu của việc cơ thể đang gặp phải tình trạng sốc do nhiễm trùng hoặc mất máu.
6. Bụng trướng và bí trung đại tiện
Khi ổ loét bị thủng, bụng trướng và bí trung đại tiện là các triệu chứng thường gặp. Người bệnh không thể xì hơi hoặc đi đại tiện, bụng trở nên căng trướng do dịch và khí tích tụ trong khoang bụng. Điều này cho thấy hệ tiêu hóa đã bị tắc nghẽn và cần can thiệp y tế ngay.
Triệu chứng bụng trướng: Bụng của người bệnh phình to, có cảm giác đầy hơi và cực kỳ căng cứng. Đây là dấu hiệu cho thấy tình trạng thủng đã dẫn đến tắc nghẽn tiêu hóa và nguy cơ viêm phúc mạc.
Bí trung đại tiện: Người bệnh không thể đi đại tiện hoặc xì hơi do sự tắc nghẽn trong hệ tiêu hóa. Đây là một dấu hiệu khẩn cấp, cần phải phẫu thuật để xử lý.
Kết luận
Thủng ổ loét dạ dày – tá tràng là một tình trạng cấp cứu y khoa nghiêm trọng, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết, và thậm chí tử vong. Các dấu hiệu khẩn cấp mà bạn cần chú ý bao gồm đau bụng đột ngột và dữ dội, bụng căng cứng, buồn nôn kéo dài, sốt cao, khó thở, và bụng trướng kèm theo bí trung đại tiện. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy đến ngay bệnh viện để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc can thiệp sớm là cách tốt nhất để ngăn ngừa biến chứng và tăng cơ hội hồi phục hoàn toàn.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
