Viêm dạ dày là tình trạng viêm hoặc sưng lớp niêm mạc dạ dày, và có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến bệnh lý này. Hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp người bệnh có biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra viêm dạ dày.
1. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori)
Vi khuẩn Helicobacter pylori là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm dạ dày. H. pylori làm tổn thương lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày, khiến axit dạ dày có thể tấn công vào niêm mạc, gây ra tình trạng viêm.
- Cách nhiễm H. pylori: Vi khuẩn H. pylori lây lan qua thức ăn, nước uống hoặc qua tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm. Đặc biệt, tình trạng nhiễm H. pylori thường không có triệu chứng rõ ràng ban đầu, nhưng lâu dài có thể dẫn đến viêm dạ dày và loét dạ dày.
- Tác động của H. pylori: Khi H. pylori phát triển trong niêm mạc dạ dày, nó tạo ra enzyme urease, làm cho môi trường xung quanh trở nên kiềm hóa, gây kích ứng và tổn thương lớp bảo vệ dạ dày.
2. Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, aspirin, naproxen trong thời gian dài có thể làm hỏng lớp niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm dạ dày.
- Cơ chế gây viêm: NSAID ức chế sự sản xuất các enzyme bảo vệ niêm mạc dạ dày, làm cho dạ dày dễ bị tổn thương hơn trước sự tấn công của axit. Sử dụng NSAID trong thời gian dài hoặc ở liều cao có thể gây loét dạ dày và xuất huyết tiêu hóa.
- Nhóm nguy cơ: Người cao tuổi, người bị các bệnh mãn tính cần sử dụng NSAID lâu dài, hoặc người có tiền sử bệnh dạ dày dễ bị viêm dạ dày do sử dụng thuốc này.
3. Uống nhiều rượu
Rượu là một tác nhân mạnh gây kích ứng và làm tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến viêm. Sử dụng rượu thường xuyên và với liều lượng lớn có thể gây viêm dạ dày cấp tính hoặc mãn tính.
- Tác động của rượu: Rượu làm giảm khả năng sản xuất chất nhầy bảo vệ dạ dày, khiến niêm mạc dạ dày tiếp xúc trực tiếp với axit. Điều này có thể gây ra các vết loét nhỏ và viêm trong dạ dày, từ đó làm tình trạng viêm dạ dày nặng hơn.
- Nguy cơ viêm dạ dày mãn tính: Việc uống rượu kéo dài có thể dẫn đến viêm dạ dày mãn tính, làm tăng nguy cơ loét dạ dày và ung thư dạ dày.
4. Stress và căng thẳng kéo dài
Căng thẳng tâm lý và stress kéo dài có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, làm giảm khả năng bảo vệ của lớp niêm mạc dạ dày và dẫn đến viêm dạ dày.
- Căng thẳng làm thay đổi hệ tiêu hóa: Khi cơ thể ở trạng thái căng thẳng, nồng độ axit trong dạ dày tăng lên, gây kích ứng và viêm niêm mạc dạ dày. Stress cũng ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa thức ăn, dẫn đến tình trạng đầy bụng, ợ hơi và buồn nôn.
- Viêm dạ dày do stress: Trong một số trường hợp, stress có thể gây ra viêm dạ dày do stress, một loại viêm dạ dày cấp tính xuất hiện sau các cú sốc tâm lý mạnh, phẫu thuật, hoặc các bệnh nghiêm trọng.
5. Chế độ ăn uống không lành mạnh
Chế độ ăn uống không hợp lý cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm dạ dày. Thói quen ăn uống không đúng cách, tiêu thụ nhiều thực phẩm có tính kích thích như cay, chua, hoặc thức ăn nhiều dầu mỡ có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày.
- Ăn nhiều thực phẩm cay, nóng: Thực phẩm có nhiều gia vị cay hoặc có tính chua như chanh, giấm dễ làm tăng tiết axit dạ dày, gây kích ứng và viêm niêm mạc.
- Ăn không đúng giờ: Thói quen bỏ bữa, ăn uống không đều đặn hoặc ăn quá nhanh, quá no cũng làm tăng nguy cơ viêm dạ dày. Khi dạ dày không có thức ăn để tiêu hóa, axit sẽ tấn công trực tiếp niêm mạc dạ dày, gây viêm.
6. Nhiễm trùng và các bệnh lý khác
Ngoài H. pylori, một số loại vi khuẩn, virus, hoặc nấm cũng có thể gây viêm dạ dày. Các bệnh lý khác như bệnh tự miễn hoặc bệnh Crohn cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm dạ dày.
- Viêm dạ dày tự miễn: Đây là tình trạng mà hệ miễn dịch tấn công các tế bào trong niêm mạc dạ dày, gây ra viêm mãn tính và có thể dẫn đến giảm sản xuất axit dạ dày và vitamin B12.
- Bệnh Crohn và các bệnh tiêu hóa khác: Những bệnh lý mãn tính về tiêu hóa như bệnh Crohn cũng có thể gây ra viêm dạ dày và các triệu chứng liên quan đến hệ tiêu hóa.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng viêm dạ dày kéo dài, đặc biệt là sau khi sử dụng NSAID, uống nhiều rượu, hoặc bị căng thẳng kéo dài, bạn nên đi khám bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán kịp thời. Việc xác định nguyên nhân gây viêm dạ dày sẽ giúp bác sĩ đề xuất phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
Kết luận
Nguyên nhân chính gây ra viêm dạ dày bao gồm nhiễm vi khuẩn H. pylori, sử dụng NSAID, uống nhiều rượu, stress, chế độ ăn uống không lành mạnh, và một số bệnh lý khác. Hiểu rõ những nguyên nhân này sẽ giúp bạn phòng tránh bệnh viêm dạ dày và duy trì sức khỏe tiêu hóa tốt hơn.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
