Hút thuốc lá là một thói quen xấu ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe trong đó có cả mối liên hệ mật thiết với bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
1. Khi nào được coi là nghiện thuốc lá?
Nghiện thuốc lá được định nghĩa khi một người có sự phụ thuộc về mặt thể chất và/hoặc tâm lý vào nicotine, một chất gây nghiện có trong thuốc lá. Các dấu hiệu của nghiện thuốc lá bao gồm:
- Cảm giác thèm thuốc mạnh mẽ: Người nghiện thường cảm thấy rất khó chịu nếu không được hút thuốc và có nhu cầu hút thuốc ngay khi tỉnh dậy vào buổi sáng.
- Không thể ngừng hút: Nỗ lực bỏ thuốc không thành công hoặc cảm thấy rất khó khăn khi cố gắng giảm số lượng thuốc lá.
- Tiếp tục hút thuốc mặc dù biết có hại: Người hút vẫn tiếp tục hút mặc dù nhận thức rõ về những tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe.
- Hội chứng cai thuốc: Khi cố gắng ngừng hút, người nghiện có thể trải qua các triệu chứng cai thuốc như lo lắng, cáu gắt, mất ngủ, và tăng cảm giác thèm ăn.
2. Nghiện thuốc lá liên quan thế nào với trào ngược dạ dày thực quản (GERD)?
Nghiện thuốc lá là một yếu tố nguy cơ quan trọng trong việc phát triển và làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Những người hút thuốc lá có nguy cơ cao hơn bị GERD so với người không hút thuốc, và các triệu chứng của GERD thường nặng hơn ở những người này.
3. Cơ chế giải thích mối liên quan này
Có nhiều cơ chế sinh lý và hóa học giải thích mối liên quan giữa hút thuốc lá và trào ngược dạ dày thực quản:
- Giãn cơ thắt dưới thực quản (LES): Nicotine trong thuốc lá làm giãn cơ thắt dưới thực quản, giảm khả năng ngăn chặn trào ngược acid từ dạ dày lên thực quản.
- Tăng sản xuất acid dạ dày: Hút thuốc kích thích sản xuất acid dạ dày, làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Suy giảm chức năng làm sạch acid của thực quản: Hút thuốc làm giảm khả năng của thực quản trong việc đẩy acid trở lại dạ dày, dẫn đến acid tồn tại lâu hơn trong thực quản và gây tổn thương niêm mạc.
- Tăng tiết nước bọt có tính acid: Nicotine kích thích tiết nước bọt có tính acid, làm tăng lượng acid tiếp xúc với niêm mạc thực quản.
- Kích ứng trực tiếp: Các hóa chất độc hại trong khói thuốc lá có thể gây kích ứng trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày, làm tổn thương và tăng nguy cơ trào ngược.
4. Tỷ lệ bị trào ngược trong số người nghiện thuốc lá
Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc GERD ở người nghiện thuốc lá cao hơn rõ rệt so với người không hút thuốc. Ước tính khoảng 30-50% người nghiện thuốc lá có các triệu chứng của GERD, và những triệu chứng này thường nặng hơn và kéo dài hơn.
5. Lời khuyên của PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn
- Cố gắng bỏ thuốc lá: Bỏ thuốc là cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản cũng như cải thiện sức khỏe tổng thể. Có nhiều phương pháp hỗ trợ bỏ thuốc, bao gồm liệu pháp thay thế nicotine (NRT), thuốc kê đơn, và tư vấn tâm lý.
- Tham gia các chương trình cai nghiện: Các chương trình hỗ trợ cai nghiện thuốc lá có thể cung cấp kiến thức, hỗ trợ tinh thần, và kỹ năng cần thiết để giúp bạn từ bỏ thuốc lá thành công.
- Giảm dần số lượng thuốc lá: Nếu việc bỏ thuốc ngay lập tức quá khó khăn, bạn có thể bắt đầu bằng cách giảm dần số lượng thuốc lá hút mỗi ngày.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Hãy tìm đến sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè, hoặc các nhóm hỗ trợ cai nghiện. Sự động viên và khuyến khích từ những người xung quanh có thể làm tăng cơ hội thành công của bạn.
- Chăm sóc sức khỏe dạ dày: Nếu bạn vẫn đang hút thuốc và gặp triệu chứng trào ngược, hãy thảo luận với bác sĩ về các biện pháp điều trị như dùng thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thay đổi lối sống để kiểm soát triệu chứng.
- Thực hiện lối sống lành mạnh: Hãy cố gắng duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, và tránh các yếu tố nguy cơ khác như căng thẳng và ăn uống không khoa học.
Bỏ thuốc lá không chỉ giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản mà còn cải thiện đáng kể sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác như ung thư phổi, bệnh tim mạch, và các bệnh hô hấp.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
