Sau phẫu thuật cắt trực tràng để điều trị ung thư trực tràng, việc tuân thủ một chế độ ăn uống, sinh hoạt, chăm sóc, theo dõi và điều trị hợp lý là rất quan trọng để giảm thiểu biến chứng và ngăn ngừa tái phát. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết:
1. Chế Độ Ăn Uống
- Chia nhỏ bữa ăn: Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và tránh các vấn đề như đầy bụng, khó tiêu, hoặc tiêu chảy.
- Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa: Bắt đầu với các thức ăn mềm, lỏng như súp, cháo, và dần chuyển sang thực phẩm cứng hơn như cơm nhão, bánh mì trắng, trứng luộc. Hạn chế các loại thức ăn khó tiêu, nhiều dầu mỡ, gia vị mạnh, hoặc thức ăn chứa nhiều chất xơ thô trong giai đoạn đầu.
- Tránh thức ăn gây kích ứng: Tránh thực phẩm cay, chua, đồ uống có ga, cà phê, rượu bia, vì chúng có thể kích thích niêm mạc ruột và gây khó chịu.
- Tăng cường nước và chất lỏng: Uống đủ nước để giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và tránh táo bón. Nên uống nước giữa các bữa ăn thay vì uống trong bữa ăn để tránh gây đầy bụng.
- Bổ sung dinh dưỡng cần thiết: Đảm bảo cung cấp đủ đạm (từ thịt nạc, cá, đậu phụ), carbohydrate (từ gạo, khoai tây), chất béo tốt (dầu ô liu, dầu cá), và các vitamin, khoáng chất (từ trái cây, rau xanh). Nếu cần, sử dụng các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng theo chỉ định của bác sĩ.
2. Sinh Hoạt
- Ăn uống từ từ, nhai kỹ: Điều này giúp thức ăn được tiêu hóa tốt hơn và giảm nguy cơ tắc nghẽn hoặc đầy hơi.
- Tránh nằm ngay sau khi ăn: Sau khi ăn, nên ngồi thẳng hoặc đi bộ nhẹ nhàng trong khoảng 30 phút để hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa trào ngược.
- Hoạt động thể chất nhẹ nhàng: Ban đầu nên bắt đầu với các hoạt động nhẹ như đi bộ, sau đó dần dần tăng cường các bài tập tùy theo khả năng. Tránh hoạt động gắng sức hoặc nâng vật nặng trong thời gian đầu sau phẫu thuật.
- Điều chỉnh tư thế khi đại tiện: Nên sử dụng ghế kê chân khi đi vệ sinh để tạo tư thế ngồi thoải mái và giảm áp lực lên vùng hậu môn.
3. Chăm Sóc và Theo Dõi
- Theo dõi cân nặng và tình trạng dinh dưỡng: Sụt cân nhanh hoặc không đủ dinh dưỡng có thể là dấu hiệu cần quan tâm. Nên theo dõi cân nặng và tình trạng sức khỏe định kỳ.
- Khám lại: Bệnh nhân cần tuân thủ lịch kiểm tra định kỳ theo hẹn đã ghi trong giấy hẹn. Lần đầu thường sau mổ 3-4 tuần. Tái khám tại phòng khám ung thư để Bác sỹ khoa ung thư quyết định điều trị hóa chất bổ trợ. Những lần khám sau sẽ theo hẹn của Bác sỹ ung thư. Trường hợp không cần điều trị hóa chất bổ trợ thì nên khám lại 3 tháng/lần trong năm đầu va 6 tháng/lần từ năm thứ 2.
- Theo dõi các triệu chứng bất thường: Nếu xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy kéo dài, chảy máu trực tràng, hoặc đau khi đi vệ sinh, cần liên hệ ngay với bác sĩ.
4. Điều Trị
- Sử dụng thuốc theo chỉ định: Bệnh nhân có thể cần sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống tiêu chảy, hoặc thuốc kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng. Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Hỗ trợ dinh dưỡng: Nếu bệnh nhân gặp khó khăn trong việc ăn uống, có thể cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia dinh dưỡng để thiết lập chế độ ăn uống phù hợp hoặc bổ sung dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch nếu cần.
- Điều trị các biến chứng: Nếu có biến chứng như tắc ruột, rò rỉ tại vết mổ, hoặc viêm nhiễm, cần điều trị kịp thời theo chỉ định của bác sĩ.
5. Ngăn Ngừa Tái Phát
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Duy trì chế độ ăn uống cân đối, tránh thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất béo bão hòa, và chất bảo quản.
- Không hút thuốc và hạn chế rượu bia: Các chất này có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể.
- Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý để giảm nguy cơ tái phát. Béo phì là yếu tố nguy cơ của nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư trực tràng.
- Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa. Tham gia các hoạt động thư giãn như yoga, thiền, hoặc các hoạt động giải trí để cải thiện sức khỏe tâm lý và thể chất.
- Kiểm tra định kỳ và theo dõi: Tuân thủ lịch kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát và điều trị kịp thời.
Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn trên, bệnh nhân sau phẫu thuật cắt trực tràng điều trị ung thư có thể hồi phục tốt hơn, giảm thiểu nguy cơ biến chứng, và ngăn ngừa tái phát bệnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
_cr_480x332.jpg)
