Điều trị tân bổ trợ (neoadjuvant therapy) là phương pháp điều trị được áp dụng trước phẫu thuật với mục tiêu thu nhỏ khối u, cải thiện khả năng phẫu thuật triệt để và giảm nguy cơ tái phát. Trong ung thư trực tràng, điều trị tân bổ trợ thường bao gồm xạ trị, hóa trị, hoặc kết hợp cả hai (hóa xạ trị) để chuẩn bị cho phẫu thuật loại bỏ khối u. Đây là một chiến lược quan trọng, đặc biệt đối với những bệnh nhân có ung thư trực tràng tiến triển tại chỗ. Dưới đây là phân tích chi tiết về điều trị tân bổ trợ trong ung thư trực tràng:
I. Mục đích của điều trị tân bổ trợ
- Giảm kích thước khối u: Điều trị tân bổ trợ giúp thu nhỏ khối u, làm cho khối u dễ dàng được loại bỏ hơn trong phẫu thuật, và có thể cho phép phẫu thuật bảo tồn cơ thắt hậu môn, thay vì phải cắt bỏ toàn bộ trực tràng.
- Giảm nguy cơ di căn xa: Bằng cách tiêu diệt các tế bào ung thư từ sớm, điều trị tân bổ trợ có thể làm giảm nguy cơ di căn xa trước khi phẫu thuật được thực hiện.
- Cải thiện tỷ lệ đáp ứng hoàn toàn: Điều trị tân bổ trợ có thể dẫn đến tỷ lệ đáp ứng hoàn toàn bệnh lý (pcr), nghĩa là không còn tế bào ung thư nào được phát hiện trong mẫu mô sau phẫu thuật. Tỷ lệ pcr cao liên quan đến kết quả sống sót tốt hơn và giảm nguy cơ tái phát.
- Đánh giá hiệu quả điều trị: Hiệu quả của điều trị tân bổ trợ có thể giúp đánh giá mức độ nhạy cảm của khối u với liệu pháp, từ đó điều chỉnh kế hoạch điều trị sau phẫu thuật.
II. Các phương pháp điều trị tân bổ trợ
1. Hóa xạ trị tân bổ trợ kết hợp
Phương pháp hóa xạ trị kết hợp:
Hóa xạ trị tân bổ trợ kết hợp sử dụng đồng thời hóa trị và xạ trị để tăng cường hiệu quả của mỗi phương pháp. Xạ trị giúp thu nhỏ khối u và tiêu diệt các tế bào ung thư, trong khi hóa trị làm tăng độ nhạy của tế bào ung thư với xạ trị.
Thuốc thường dùng trong hóa trị: Các thuốc hóa trị như 5-fluorouracil (5-fu), capecitabine, hoặc oxaliplatin thường được sử dụng kết hợp với xạ trị để tăng hiệu quả điều trị.
Quy trình điều trị:
Hóa xạ trị tân bổ trợ thường kéo dài khoảng 5-6 tuần, với xạ trị được thực hiện hàng ngày và hóa trị được sử dụng trong các chu kỳ nhất định. Sau khi kết thúc hóa xạ trị, bệnh nhân thường đợi khoảng 6-8 tuần để phục hồi trước khi tiến hành phẫu thuật.
Hiệu quả của hóa xạ trị tân bổ trợ:
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng hóa xạ trị tân bổ trợ giúp tăng tỷ lệ bảo tồn cơ thắt hậu môn, giảm tỷ lệ tái phát tại chỗ và cải thiện kết quả phẫu thuật. Tỷ lệ pcr có thể đạt từ 15-30% tùy thuộc vào phác đồ và đặc điểm của bệnh nhân.
2. Xạ trị tân bổ trợ đơn lẻ
Mục đích và quy trình:
Xạ trị đơn lẻ có thể được sử dụng như một phương pháp tân bổ trợ, đặc biệt ở những bệnh nhân không thể chịu đựng hóa trị do tình trạng sức khỏe hoặc tuổi tác. Xạ trị giúp thu nhỏ khối u và cải thiện khả năng cắt bỏ khối u triệt để.
Quy trình xạ trị đơn lẻ: Xạ trị được thực hiện hàng ngày trong khoảng 5-6 tuần với liều xạ trị tổng cộng từ 45-50 gy.
Hiệu quả:
Xạ trị đơn lẻ cũng đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm kích thước khối u và cải thiện khả năng phẫu thuật, mặc dù thường ít hiệu quả hơn so với hóa xạ trị kết hợp.
3. Hóa trị tân bổ trợ đơn lẻ
Mục đích và quy trình:
Hóa trị tân bổ trợ đơn lẻ có thể được sử dụng ở những bệnh nhân không thể tiếp nhận xạ trị hoặc có khối u nhạy cảm với hóa trị. Hóa trị giúp thu nhỏ khối u và tiêu diệt các tế bào ung thư vi mô trước phẫu thuật. Hóa trị tân bổ trợ cũng có thể được áp dụng khi ung thư trực tràng đã có di căn xa(di căn phúc mạc, gan, phổi…)
Phác đồ hóa trị: Thường bao gồm các thuốc như oxaliplatin kết hợp với 5-fu hoặc capecitabine, kéo dài từ 2-4 chu kỳ trước phẫu thuật.
Hiệu quả:
Mặc dù hóa trị đơn lẻ có thể có hiệu quả, nhưng kết quả thường không cao như khi kết hợp với xạ trị. Hóa trị đơn lẻ có thể được sử dụng trong các trường hợp đặc biệt hoặc khi bệnh nhân không thể chịu đựng xạ trị.
III. Kết quả và lợi ích của điều trị tân bổ trợ
Tỷ lệ đáp ứng hoàn toàn bệnh lý (pcr): Điều trị tân bổ trợ có thể giúp đạt được tỷ lệ pcr cao hơn, liên quan đến tỷ lệ sống sót không bệnh dài hạn tốt hơn. Tỷ lệ pcr với hóa xạ trị kết hợp có thể lên đến 28-30% trong một số nghiên cứu.
Cải thiện khả năng phẫu thuật bảo tồn: Bằng cách thu nhỏ khối u, điều trị tân bổ trợ có thể làm tăng khả năng thực hiện phẫu thuật bảo tồn cơ thắt hậu môn, giúp duy trì chức năng tiêu hóa tự nhiên và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Giảm nguy cơ tái phát: Điều trị tân bổ trợ giúp tiêu diệt các tế bào ung thư vi mô và giảm nguy cơ tái phát tại chỗ và tái phát xa, đặc biệt là trong các trường hợp ung thư trực tràng tiến triển tại chỗ.
IV. Thách thức và hạn chế của điều trị tân bổ trợ
Phản ứng phụ:
- Hóa xạ trị: Gây ra các phản ứng phụ như viêm ruột, tiêu chảy, buồn nôn, viêm da, và mệt mỏi. Những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành phác đồ điều trị.
- Xạ trị: Có thể gây tổn thương các cơ quan xung quanh trực tràng, như bàng quang và tuyến tiền liệt, dẫn đến các vấn đề tiểu tiện và sinh dục.
Khả năng dung nạp:
Một số bệnh nhân có thể không dung nạp được điều trị tân bổ trợ do tình trạng sức khỏe yếu, tuổi tác cao, hoặc các bệnh nền khác, làm giảm khả năng điều trị hiệu quả.
Chi phí và quản lý:
Điều trị tân bổ trợ có thể tăng chi phí điều trị tổng thể và yêu cầu theo dõi chặt chẽ để quản lý phản ứng phụ và đánh giá đáp ứng điều trị.
V. Theo dõi sau điều trị tân bổ trợ
Đánh giá đáp ứng: Sau khi kết thúc điều trị tân bổ trợ, bệnh nhân cần được đánh giá đáp ứng bằng các phương pháp hình ảnh như mri, ct scan, hoặc nội soi để xác định kích thước khối u và tình trạng di căn.
Phẫu thuật: Phẫu thuật được thực hiện khoảng 6-8 tuần sau khi kết thúc điều trị tân bổ trợ, để đảm bảo bệnh nhân hồi phục và các tác dụng của hóa xạ trị đạt hiệu quả tối đa.
Theo dõi dài hạn: Bệnh nhân cần theo dõi định kỳ sau phẫu thuật để phát hiện sớm tái phát và đánh giá hiệu quả điều trị.
6. Kết luận
Điều trị tân bổ trợ là một phương pháp quan trọng và hiệu quả trong quản lý ung thư trực tràng tiến triển tại chỗ, giúp thu nhỏ khối u, giảm nguy cơ tái phát, và cải thiện khả năng bảo tồn cơ thắt hậu môn. Mặc dù có những thách thức liên quan đến quản lý phản ứng phụ và chi phí điều trị, tnt đang trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược điều trị toàn diện cho bệnh nhân ung thư trực tràng.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
_cr_480x332.jpg)
