Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý phổ biến, gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Khi các phương pháp điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả, phẫu thuật sẽ là lựa chọn tiếp theo. Dưới đây là một số phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng:
1. Các phương pháp ngoại khoa điều trị GERD
Các phương pháp phẫu thuật chính để điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) bao gồm:
- Phẫu thuật Fundoplication (Nissen Fundoplication): Đây là phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất để điều trị GERD. Trong phẫu thuật này, phần trên của dạ dày (đáy vị) được quấn quanh phần dưới của thực quản để tăng cường chức năng của cơ thắt dưới thực quản (LES), giúp ngăn chặn acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản.
- Phẫu thuật Toupet Fundoplication: Là một biến thể của phẫu thuật Nissen, trong đó phần đáy vị được quấn 270 độ quanh thực quản, để lại một phần hở, thường được áp dụng cho những bệnh nhân có rối loạn chức năng co bóp thực quản.
- Phẫu thuật LINX: Trong phẫu thuật này, một vòng từ tính nhỏ được đặt quanh LES để tăng cường khả năng đóng của cơ thắt dưới thực quản, ngăn chặn acid trào ngược nhưng vẫn cho phép thức ăn và chất lỏng đi qua.
- Phẫu thuật cắt bỏ thoát vị hoành (Hiatal Hernia Repair): Nếu GERD liên quan đến thoát vị hoành, phẫu thuật có thể được thực hiện để đưa phần dạ dày trượt lên trở về vị trí bình thường và sửa chữa lỗ hoành.
2. Nguyên tắc của các phương pháp
Củng cố LES: Tăng cường hoặc phục hồi chức năng của cơ thắt dưới thực quản (LES) để ngăn chặn trào ngược acid.
Khôi phục vị trí giải phẫu bình thường: Đưa dạ dày và thực quản về vị trí bình thường, đặc biệt trong các trường hợp có thoát vị hoành.
Giữ cho thực quản và dạ dày hoạt động bình thường: Đảm bảo rằng thức ăn và chất lỏng có thể đi qua thực quản vào dạ dày một cách dễ dàng mà không bị cản trở.
3. Chỉ định
GERD không đáp ứng với điều trị nội khoa: Khi bệnh nhân không đáp ứng với điều trị bằng thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc các phương pháp điều trị nội khoa khác.
GERD nặng và tái phát: Bệnh nhân có triệu chứng GERD nghiêm trọng, tái phát ngay sau khi ngừng thuốc, hoặc có biến chứng như viêm thực quản nặng, Barrett thực quản, hoặc hẹp thực quản.
Bệnh nhân muốn tránh điều trị nội khoa lâu dài: Một số bệnh nhân không muốn hoặc không thể tiếp tục điều trị nội khoa lâu dài và muốn có giải pháp lâu dài hơn.
Thoát vị hoành lớn: Khi GERD liên quan đến thoát vị hoành lớn, đặc biệt là thoát vị cuốn.
4. Chống chỉ định
Rối loạn chức năng thực quản nặng: Như achalasia hoặc các rối loạn co bóp thực quản nặng, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng khó nuốt sau phẫu thuật.
Bệnh lý nội khoa nghiêm trọng: Bệnh nhân có bệnh lý tim mạch, hô hấp hoặc các bệnh lý nội khoa nghiêm trọng khác mà không thể chịu đựng được phẫu thuật.
Không xác định rõ ràng nguyên nhân trào ngược: Khi chẩn đoán GERD chưa rõ ràng hoặc triệu chứng không liên quan đến trào ngược acid.
5. Biến chứng của phẫu thuật
- Khó nuốt (Dysphagia): Biến chứng phổ biến sau phẫu thuật Fundoplication, thường tự khỏi sau vài tuần nhưng có thể cần can thiệp nếu triệu chứng nặng.
- Chướng bụng và khó tiêu: Một số bệnh nhân gặp khó khăn trong việc xì hơi hoặc nôn mửa do cơ vòng quá chặt, dẫn đến chướng bụng và khó tiêu.
- Tái phát trào ngược: Trào ngược có thể tái phát sau vài năm, đặc biệt nếu vòng quấn bị lỏng hoặc không hiệu quả.
- Tổn thương các cơ quan lân cận: Như tổn thương thực quản, dạ dày, hoặc các cơ quan khác, nhưng biến chứng này rất hiếm khi xảy ra với phẫu thuật viên có kinh nghiệm.
6. Kết quả của phẫu thuật
- Hiệu quả cao: Phẫu thuật Fundoplication và LINX có tỷ lệ thành công cao trong việc kiểm soát triệu chứng GERD, với khoảng 85-90% bệnh nhân báo cáo cải thiện rõ rệt sau phẫu thuật.
- Cải thiện chất lượng cuộc sống: Nhiều bệnh nhân sau phẫu thuật có thể ngừng hoặc giảm đáng kể việc sử dụng thuốc ức chế acid và cải thiện chất lượng cuộc sống.
- Nguy cơ tái phát: Một số bệnh nhân có thể gặp tái phát triệu chứng sau 10-20 năm, có thể cần điều trị thêm hoặc phẫu thuật lại.
7. Cách thức chăm sóc sau mổ
- Chế độ ăn uống: Bệnh nhân thường bắt đầu với chế độ ăn lỏng sau phẫu thuật và chuyển dần sang thức ăn đặc. Quá trình này có thể mất vài tuần.
- Kiểm soát triệu chứng: Theo dõi các triệu chứng như khó nuốt, chướng bụng, hoặc trào ngược tái phát. Thảo luận với bác sĩ nếu có vấn đề hoặc biến chứng.
- Hạn chế hoạt động mạnh: Tránh các hoạt động gắng sức hoặc nâng vật nặng trong vài tuần đầu sau phẫu thuật để tránh làm tổn thương vùng phẫu thuật.
- Tái khám định kỳ: Theo dõi định kỳ với bác sĩ để đánh giá hiệu quả phẫu thuật và phát hiện sớm các biến chứng nếu có.
8. Lời khuyên của PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn
Cân nhắc kỹ lưỡng trước khi phẫu thuật: Phẫu thuật là một biện pháp điều trị hiệu quả nhưng không phải là lựa chọn đầu tiên cho tất cả bệnh nhân. Hãy thảo luận kỹ với bác sĩ về lợi ích, rủi ro, và kỳ vọng sau phẫu thuật.
- Theo dõi triệu chứng: Ngay cả sau phẫu thuật, bạn cần theo dõi các triệu chứng để đảm bảo phẫu thuật thành công và tránh biến chứng.
- Thực hiện chế độ chăm sóc sau mổ: Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và hoạt động sau mổ để đảm bảo quá trình hồi phục tốt nhất.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Ngay cả sau phẫu thuật, tiếp tục duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, và kiểm soát cân nặng để giảm nguy cơ tái phát GERD.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
_cr_480x332.jpg)