Trào ngược dạ dày là tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Niêm mạc thực quản là lớp màng mỏng và nhạy cảm lót bên trong thực quản. Khi tiếp xúc với axit dạ dày có tính ăn mòn cao, niêm mạc thực quản sẽ bị tổn thương.
Vị trí thực quản và dạ dày
1. Cấu trúc của niêm mạc thực quản
- Biểu mô vảy tầng không sừng hóa: Niêm mạc thực quản được phủ bởi lớp biểu mô vảy tầng không sừng hóa (stratified squamous epithelium). Đây là loại biểu mô mỏng và dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với acid hoặc các yếu tố gây kích ứng khác.
- Chức năng bảo vệ hạn chế: Niêm mạc thực quản không được thiết kế để chịu được môi trường acid. Chức năng chính của nó là bảo vệ thực quản khỏi tổn thương cơ học khi thức ăn đi qua, không phải để bảo vệ khỏi acid và enzyme tiêu hóa.
2. Cấu trúc của niêm mạc dạ dày
- Biểu mô trụ đơn tiết chất nhầy: Niêm mạc dạ dày được lót bởi lớp biểu mô trụ đơn tiết chất nhầy (simple columnar epithelium), có chức năng tiết ra một lớp nhầy dày và bicarbonate giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tác động ăn mòn của acid và enzyme tiêu hóa (như pepsin).
- Khả năng chịu đựng môi trường acid: Niêm mạc dạ dày được cấu tạo để chịu được môi trường acid rất cao (pH 1-2). Các tế bào của dạ dày cũng tiết ra bicarbonate để trung hòa acid gần bề mặt niêm mạc, bảo vệ khỏi tự tiêu hóa.
3. Hậu quả của sự khác biệt
- Niêm mạc thực quản không có lớp bảo vệ như niêm mạc dạ dày: Khi acid dạ dày trào ngược lên thực quản, niêm mạc thực quản không có lớp nhầy bảo vệ và khả năng trung hòa acid như niêm mạc dạ dày, dẫn đến việc acid có thể gây tổn thương trực tiếp. Điều này có thể gây viêm, loét, và trong trường hợp nặng hơn, có thể dẫn đến hẹp thực quản hoặc Barrett thực quản.
- Tính nhạy cảm của niêm mạc thực quản: Do cấu trúc biểu mô vảy tầng không sừng hóa, niêm mạc thực quản dễ bị kích ứng và tổn thương hơn khi tiếp xúc với acid, gây ra các triệu chứng như ợ nóng và đau ngực.
4. Kết luận
Sự khác biệt giữa niêm mạc thực quản và niêm mạc dạ dày về cấu trúc và chức năng là lý do chính khiến trào ngược dạ dày thực quản có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho niêm mạc thực quản. Niêm mạc thực quản không được thiết kế để chịu đựng môi trường acid, và khi acid từ dạ dày trào ngược lên, nó có thể dẫn đến các tổn thương và biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
