Thời gian sử dụng thuốc ức chế axit dạ dày để điều trị trào ngược thực quản phụ thuộc vào nhiều yếu tố, các bác sĩ sẽ theo dõi, đánh giá và đưa ra phác đồ phù hợp với từng bệnh nhân.
1. Các thuốc ức chế acid dạ dày có làm giảm trào ngược không?
Thuốc ức chế acid dạ dày, chẳng hạn như thuốc ức chế bơm proton (Proton Pump Inhibitors - PPI) và thuốc chẹn H2 (H2 receptor antagonists), là những liệu pháp điều trị chính cho bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Tuy nhiên, các thuốc này không trực tiếp làm giảm trào ngược (tức là ngăn chặn sự di chuyển của acid từ dạ dày lên thực quản) mà chúng làm giảm độ acid của dịch vị, từ đó giảm bớt tổn thương và triệu chứng do trào ngược gây ra.
2. Cơ chế của thuốc ức chế acid dạ dày
Thuốc ức chế bơm proton (PPI): PPI hoạt động bằng cách ức chế enzyme H+/K+ ATPase (hay còn gọi là "bơm proton") trong các tế bào thành của dạ dày. Enzyme này chịu trách nhiệm sản xuất acid trong dạ dày. Bằng cách ức chế enzyme này, PPI làm giảm sản xuất acid dạ dày, từ đó giảm độ acid của dịch trào ngược và giảm triệu chứng như ợ nóng, đau ngực, và tổn thương niêm mạc thực quản.
Thuốc chẹn H2: Thuốc chẹn H2 ngăn chặn thụ thể H2 của histamine trong các tế bào thành của dạ dày, làm giảm sản xuất acid dạ dày. Mặc dù chúng không mạnh bằng PPI, nhưng thuốc chẹn H2 cũng có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng trào ngược và thường được sử dụng cho các trường hợp nhẹ hơn.
3. Nên uống thuốc bao lâu?
- Thời gian điều trị: Thời gian điều trị với PPI thường kéo dài từ 4 đến 8 tuần cho đợt điều trị ban đầu. Trong trường hợp GERD mãn tính hoặc tái phát, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng PPI lâu dài nhưng thường ở liều thấp hơn.
- Theo dõi và điều chỉnh: Việc sử dụng PPI lâu dài cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ, vì có thể gây ra các tác dụng phụ như giảm hấp thu canxi và magie, tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa, và hiếm hơn là viêm thận hoặc loãng xương.
- Giảm liều hoặc ngưng thuốc: Sau khi điều trị thành công, bác sĩ có thể chỉ định giảm liều hoặc ngưng thuốc một cách từ từ để tránh triệu chứng tái phát. Một số bệnh nhân có thể cần điều trị duy trì lâu dài nếu triệu chứng tái phát khi ngừng thuốc.
4. Điều chỉnh thói quen ăn uống và sinh hoạt khi dùng thuốc
Mặc dù thuốc ức chế acid dạ dày có thể giảm triệu chứng GERD, nhưng điều chỉnh thói quen ăn uống và sinh hoạt là rất quan trọng để tối ưu hóa hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ tái phát:
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày và giảm nguy cơ trào ngược.
- Tránh ăn quá no: Ăn quá no làm tăng áp lực trong dạ dày và có thể đẩy acid lên thực quản. Hãy ăn vừa đủ và ngưng ăn khi cảm thấy no.
- Tránh thức ăn và đồ uống gây kích thích: Hạn chế thức ăn cay, chua, giàu chất béo, đồ chiên rán, chocolate, bạc hà, cà phê, và đồ uống có cồn, vì chúng có thể làm giảm trương lực cơ thắt dưới thực quản và tăng nguy cơ trào ngược.
- Không nằm ngay sau khi ăn: Đợi ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn mới nằm xuống hoặc đi ngủ để tránh trào ngược. Nâng cao đầu giường khi ngủ cũng có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược vào ban đêm.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân và béo phì là yếu tố nguy cơ cao của GERD. Giảm cân nếu cần thiết có thể giúp giảm triệu chứng và giảm nhu cầu dùng thuốc.
- Tránh hút thuốc: Nicotine trong thuốc lá có thể làm giãn cơ thắt dưới thực quản, làm tăng nguy cơ trào ngược. Bỏ thuốc lá không chỉ cải thiện GERD mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể.
5. Lời khuyên của PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn
- Kết hợp thuốc và thay đổi lối sống: Dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ kết hợp với thay đổi lối sống là cách tốt nhất để kiểm soát GERD. Việc điều chỉnh thói quen ăn uống và sinh hoạt không chỉ giúp thuốc phát huy hiệu quả tối đa mà còn có thể giúp bạn giảm dần phụ thuộc vào thuốc.
- Theo dõi và tái khám định kỳ: Hãy tái khám định kỳ để bác sĩ có thể đánh giá hiệu quả điều trị, theo dõi các tác dụng phụ của thuốc và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết.
- Không tự ý ngừng thuốc: Nếu bạn muốn ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng, hãy thảo luận với bác sĩ trước. Việc ngừng thuốc đột ngột có thể gây tái phát triệu chứng và làm bệnh nặng hơn.
- Chăm sóc sức khỏe toàn diện: Ngoài việc điều trị GERD, hãy chú trọng đến các yếu tố khác như kiểm soát căng thẳng, tập thể dục đều đặn, và duy trì lối sống lành mạnh để có sức khỏe tổng thể tốt hơn.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
