Phẫu thuật tạo van chống trào ngược là một phương pháp phẫu thuật chống trào ngược dạ dày thực quản, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp mà điều trị nội khoa không đạt hiệu quả hoặc khi có biến chứng nặng nề của trào ngược. Dưới đây là chi tiết về phẫu thuật này:
1. Khái niệm Phẫu thuật tạo van chống trào ngược
Fundoplication là một phẫu thuật trong đó phần trên của dạ dày (đáy vị) được quấn quanh phần dưới của thực quản để củng cố cơ thắt dưới thực quản (LES). Phẫu thuật này giúp ngăn chặn acid dạ dày và các chất khác trào ngược lên thực quản, giảm triệu chứng và nguy cơ biến chứng.
2. Chỉ định phẫu thuật tạo van chống trào ngược
GERD kháng trị với điều trị nội khoa: Bệnh nhân có triệu chứng GERD dai dẳng, không đáp ứng với thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc chẹn H2.
- Biến chứng của GERD: Như viêm thực quản, Barrett thực quản, hẹp thực quản do sẹo, hoặc xuất huyết thực quản tái phát.
- Thoát vị hoành lớn: Khi thoát vị hoành gây suy yếu cơ thắt dưới thực quản và dẫn đến trào ngược nặng.
- Bệnh nhân trẻ tuổi: Những bệnh nhân trẻ tuổi có nhu cầu điều trị lâu dài và không muốn hoặc không thể sử dụng thuốc điều trị GERD suốt đời.
- Bệnh nhân có triệu chứng ngoài thực quản: Như ho mãn tính, viêm phế quản, hoặc viêm thanh quản liên quan đến GERD.
3. Chống chỉ định phẫu thuật tạo van chống trào ngược
- Rối loạn chức năng thực quản nặng: Như achalasia (mất khả năng co bóp của thực quản), vì phẫu thuật có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng khó nuốt.
- Bệnh lý toàn thân nghiêm trọng: Bệnh nhân có bệnh lý tim mạch, phổi, hoặc các bệnh lý nội khoa nghiêm trọng khác mà không thể chịu đựng được phẫu thuật.
- Không xác định rõ ràng nguyên nhân trào ngược: Khi chẩn đoán chưa rõ ràng, cần phải xem xét cẩn thận trước khi tiến hành phẫu thuật.
4. Biến chứng của phẫu thuật tạo van chống trào ngược
- Khó nuốt (Dysphagia): Khó nuốt có thể xảy ra sau phẫu thuật do quấn quá chặt phần đáy vị quanh thực quản, thường tự khỏi sau vài tuần nhưng có thể cần can thiệp nếu triệu chứng nặng.
- Khó xì hơi hoặc nôn mửa: Do cơ vòng dưới thực quản quá chặt, bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc xì hơi hoặc nôn mửa, gây đầy hơi và khó chịu.
- Tái phát trào ngược: Một số trường hợp trào ngược có thể tái phát sau vài năm, đặc biệt nếu quấn không đúng kỹ thuật hoặc bị lỏng theo thời gian.
- Chướng bụng và khó tiêu: Một số bệnh nhân có thể gặp triệu chứng khó tiêu và chướng bụng do thay đổi cơ học ở vùng nối thực quản-dạ dày.
- Chấn thương phẫu thuật: Như tổn thương thực quản, dạ dày, hoặc các cơ quan lân cận, tuy nhiên, biến chứng này rất hiếm gặp khi được thực hiện bởi phẫu thuật viên có kinh nghiệm.
5. Kết quả chống trào ngược
- Hiệu quả cao: Fundoplication có tỷ lệ thành công cao, với khoảng 85-90% bệnh nhân báo cáo cải thiện triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản sau phẫu thuật.
- Cải thiện chất lượng cuộc sống: Đối với nhiều bệnh nhân, phẫu thuật giúp giảm hẳn hoặc thậm chí loại bỏ nhu cầu sử dụng thuốc, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống.
- Nguy cơ tái phát: Một số bệnh nhân có thể gặp tái phát triệu chứng sau 10-20 năm, điều này có thể yêu cầu điều trị thêm hoặc thậm chí phẫu thuật lại.
6. Quy trình kỹ thuật phẫu thuật tạo van chống trào ngược
Phẫu thuật tạo van chống trào ngược có thể được thực hiện qua phương pháp mổ mở truyền thống hoặc qua nội soi ổ bụng (laparoscopic), phương pháp nội soi là phổ biến hơn do ít xâm lấn và phục hồi nhanh hơn.
Các bước của quy trình phẫu thuật nội soi tạo van chống trào ngược:
- Gây mê toàn thân: Bệnh nhân được gây mê toàn thân trước khi phẫu thuật bắt đầu.
- Đặt các cổng nội soi: Thường có từ 4-5 cổng nhỏ được đặt qua thành bụng để đưa các dụng cụ nội soi vào ổ bụng.
- Tiếp cận thực quản: Phẫu thuật viên sẽ di động thực quản và dạ dày, đồng thời có thể thực hiện sửa chữa thoát vị hoành nếu có.
- Quấn đáy vị quanh thực quản: Phần trên của dạ dày (đáy vị) được quấn quanh phần dưới của thực quản và khâu cố định. Có hai kiểu quấn chính:
- Quấn toàn phần (Nissen Fundoplication): Phần đáy vị được quấn 360 độ quanh thực quản, là phương pháp phổ biến nhất.
- Quấn bán phần (Toupet Fundoplication): Phần đáy vị được quấn 270 độ, thường được sử dụng nếu bệnh nhân có rối loạn chức năng thực quản.
- Đóng các cổng nội soi: Sau khi quấn và khâu cố định hoàn tất, các cổng nội soi được đóng lại.
7. Theo dõi sau phẫu thuật
- Chế độ ăn: Bệnh nhân thường bắt đầu với chế độ ăn lỏng sau phẫu thuật và dần dần chuyển sang thức ăn đặc. Quá trình này có thể mất vài tuần.
- Điều chỉnh lối sống: Tiếp tục tránh các yếu tố nguy cơ trào ngược như rượu, thuốc lá, và các thực phẩm gây kích thích.
- Theo dõi biến chứng: Bệnh nhân cần được theo dõi để phát hiện sớm các biến chứng như khó nuốt kéo dài hoặc tái phát trào ngược.
Phẫu thuật tạo van chống trào ngược là một lựa chọn điều trị quan trọng đối với GERD kháng trị và các trường hợp có biến chứng nặng. Khi được thực hiện bởi đội ngũ phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm, phẫu thuật này có thể mang lại kết quả chống trào ngược xuất sắc và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
