Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp do ảnh hưởng tiêu cực lên cấu trúc và chức năng của hệ hô hấp, cũng như gây ra tình trạng viêm mãn tính và rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. Dưới đây là những lý do chính giải thích vì sao béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp và các loại bệnh liên quan:
1. Hạn chế sự thông khí của phổi
Giảm thể tích phổi: Mỡ thừa tích tụ ở vùng bụng và ngực làm giảm không gian cho phổi giãn nở, dẫn đến giảm thể tích phổi và khả năng trao đổi khí.
Hạn chế thông khí: Trọng lượng cơ thể tăng cao gây áp lực lên cơ hoành và lồng ngực, làm hạn chế sự thông khí và dẫn đến khó thở, đặc biệt là khi nằm hoặc gắng sức.
2. Hội chứng ngưng thở khi ngủ (Obstructive Sleep Apnea - OSA)
Tắc nghẽn đường thở: Mỡ thừa ở vùng cổ và họng có thể gây tắc nghẽn đường thở khi ngủ, dẫn đến hội chứng ngưng thở khi ngủ. Đây là một tình trạng nghiêm trọng, gây ra những lần ngừng thở ngắn trong khi ngủ, làm giảm lượng oxy trong máu.
Ngủ gián đoạn: Ngưng thở khi ngủ có thể làm gián đoạn giấc ngủ, gây mệt mỏi ban ngày và tăng nguy cơ các bệnh tim mạch và hô hấp khác.
3. Hội chứng giảm thông khí do béo phì (Obesity Hypoventilation Syndrome - OHS)
Giảm thông khí: Béo phì có thể dẫn đến hội chứng giảm thông khí, trong đó người bệnh không thể hít thở sâu và hiệu quả, dẫn đến tình trạng tăng CO₂ trong máu và giảm O₂. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như khó thở, buồn ngủ ban ngày, và suy tim phải.
Tăng nguy cơ suy hô hấp: Hội chứng này có thể dẫn đến suy hô hấp, một tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi can thiệp y tế.
4. Hen phế quản (Asthma)
Tăng nguy cơ mắc hen: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh hen phế quản. Mỡ thừa có thể gây viêm mãn tính, làm gia tăng phản ứng viêm trong đường hô hấp và làm đường thở trở nên nhạy cảm hơn với các kích thích bên ngoài.
Khó kiểm soát triệu chứng: Người béo phì thường khó kiểm soát các triệu chứng hen hơn và có nguy cơ cao bị các đợt hen cấp tính.
5. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
Ảnh hưởng đến chức năng hô hấp: Béo phì có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của COPD do hạn chế thông khí và làm giảm khả năng loại bỏ CO₂ khỏi cơ thể.
Tăng nguy cơ biến chứng: Bệnh nhân COPD mắc béo phì có nguy cơ cao hơn bị biến chứng như viêm phổi và suy hô hấp.
6. Viêm phổi
Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Béo phì có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm viêm phổi.
Khả năng hồi phục kém: Người béo phì thường có khả năng hồi phục kém hơn sau khi mắc viêm phổi, do tình trạng sức khỏe tổng quát bị ảnh hưởng và khả năng hô hấp bị hạn chế.
7. Khả năng vận động và khó thở
Khó thở khi vận động: Béo phì làm tăng tải trọng lên hệ thống cơ hô hấp, dẫn đến tình trạng khó thở, đặc biệt là khi vận động. Điều này có thể dẫn đến lối sống ít vận động, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp và các vấn đề sức khỏe khác.
8. Tăng nguy cơ bệnh hô hấp nghiêm trọng do nhiễm trùng
COVID-19 và các bệnh nhiễm trùng khác: Béo phì đã được chứng minh là một yếu tố nguy cơ nghiêm trọng đối với các bệnh hô hấp do nhiễm trùng như COVID-19. Người béo phì có nguy cơ cao hơn mắc các biến chứng nghiêm trọng và tử vong khi nhiễm virus.
Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp như hội chứng ngưng thở khi ngủ, hội chứng giảm thông khí do béo phì, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm phổi, và khó thở khi vận động. Các cơ chế chính bao gồm hạn chế thông khí phổi, viêm mãn tính, rối loạn chuyển hóa, và tăng áp lực lên hệ thống hô hấp. Điều này dẫn đến tăng nguy cơ mắc các bệnh hô hấp, làm giảm chất lượng cuộc sống và có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
