Ung thư dạ dày bị tái phát sau phẫu thuật triệt căn là một tình huống phức tạp và đòi hỏi phải có chiến lược điều trị phù hợp tùy theo vị trí, mức độ tái phát và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Khi ung thư dạ dày tái phát, mục tiêu điều trị thường là kiểm soát sự phát triển của bệnh, giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các phương pháp điều trị thường được sử dụng trong trường hợp ung thư dạ dày tái phát:
1. Hóa trị liệu (Chemotherapy)
Hóa trị là một lựa chọn điều trị quan trọng đối với bệnh nhân ung thư dạ dày tái phát, đặc biệt khi bệnh đã tái phát và lan ra ngoài khu vực phẫu thuật ban đầu.
Hóa trị bổ sung: Nếu bệnh nhân chưa sử dụng hóa trị trước đó hoặc đã sử dụng nhưng bệnh tái phát sau một thời gian dài, các phác đồ hóa trị như XELOX (Capecitabine và Oxaliplatin), FOLFOX (Leucovorin, 5-FU, và Oxaliplatin), hoặc FOLFIRI (5-FU và Irinotecan) có thể được sử dụng.
Thuốc hóa trị mục tiêu: Đối với các trường hợp ung thư dạ dày có biểu hiện đột biến gen đặc biệt như HER2 dương tính, liệu pháp mục tiêu với trastuzumab (Herceptin) có thể được sử dụng kết hợp với hóa trị để làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Hóa trị có thể giúp thu nhỏ khối u tái phát, kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
2. Liệu pháp miễn dịch (Immunotherapy)
Liệu pháp miễn dịch đang trở thành một phương pháp điều trị quan trọng cho ung thư dạ dày tái phát, đặc biệt là khi bệnh nhân không còn đáp ứng với hóa trị liệu truyền thống.
Pembrolizumab (Keytruda): Đây là một loại thuốc miễn dịch đã được chứng minh có hiệu quả đối với những bệnh nhân ung thư dạ dày giai đoạn tiến triển hoặc tái phát có biểu hiện PD-L1 dương tính. Liệu pháp này giúp kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể để tấn công tế bào ung thư, làm chậm sự phát triển và di căn của ung thư.
3. Phẫu thuật lại (Repeat Surgery)
Trong một số trường hợp, nếu ung thư dạ dày tái phát giới hạn trong khu vực dạ dày hoặc các hạch bạch huyết gần đó, phẫu thuật lại có thể được xem xét. Tuy nhiên, phẫu thuật lại thường chỉ thực hiện được nếu:
- Khối u tái phát giới hạn và không lan ra xa.
- Bệnh nhân có đủ sức khỏe để trải qua một cuộc phẫu thuật khác.
- Phẫu thuật lại nhằm mục tiêu loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại và giảm triệu chứng cho bệnh nhân. Tuy nhiên, tỷ lệ thành công phụ thuộc vào mức độ và vị trí tái phát.
4. Xạ trị (Radiation therapy)
Xạ trị thường được sử dụng cho bệnh nhân ung thư dạ dày tái phát để kiểm soát triệu chứng và giảm đau, đặc biệt là khi bệnh đã lan đến các cơ quan khác hoặc gây đau đớn và chèn ép.
- Xạ trị giảm triệu chứng: Xạ trị có thể giúp thu nhỏ khối u và giảm các triệu chứng như đau, chảy máu, hoặc tắc nghẽn đường tiêu hóa do khối u gây ra.
- Xạ trị kết hợp: Trong một số trường hợp, xạ trị có thể được kết hợp với hóa trị (chemoradiation) để tăng cường hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.
5. Phẫu thuật giảm nhẹ (Palliative Surgery)
Khi ung thư dạ dày tái phát gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như tắc nghẽn đường tiêu hóa, phẫu thuật giảm nhẹ có thể được thực hiện để giảm bớt các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các thủ thuật giảm nhẹ bao gồm:
- Phẫu thuật nối dạ dày – ruột non (Gastrojejunostomy): Nếu khối u tái phát gây tắc nghẽn dạ dày, phẫu thuật tạo đường nối giữa dạ dày và ruột non có thể giúp thức ăn lưu thông, giảm triệu chứng nôn ói và khó tiêu.
- Đặt ống stent: Đối với các trường hợp tắc nghẽn thực quản hoặc ruột do khối u tái phát, bác sĩ có thể đặt ống stent để mở rộng lòng ống tiêu hóa, giúp bệnh nhân ăn uống dễ dàng hơn.
6. Điều trị giảm nhẹ (Palliative Care)
Đối với những trường hợp ung thư tái phát không còn khả năng điều trị triệt để, chăm sóc giảm nhẹ trở thành ưu tiên. Điều trị giảm nhẹ tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân, bao gồm:
- Kiểm soát cơn đau: Sử dụng thuốc giảm đau như opioid (morphine) để giúp bệnh nhân kiểm soát các cơn đau dữ dội do ung thư tái phát.
- Giảm buồn nôn và nôn mửa: Sử dụng thuốc chống nôn để giảm bớt triệu chứng buồn nôn do tác dụng phụ của hóa trị hoặc tắc nghẽn đường tiêu hóa.
- Hỗ trợ dinh dưỡng: Đối với những bệnh nhân không thể ăn uống bình thường, dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch hoặc đặt ống thông dạ dày có thể được xem xét để duy trì cơ thể.
7. Tư vấn tâm lý và hỗ trợ tinh thần
Bệnh nhân ung thư dạ dày tái phát thường phải đối diện với những áp lực tâm lý lớn như lo lắng, trầm cảm, và cảm giác mất hy vọng. Vì vậy, hỗ trợ tâm lý là một phần quan trọng trong điều trị:
- Tư vấn tâm lý: Bệnh nhân cần được tư vấn và hỗ trợ tinh thần để đối phó với tình trạng tái phát và các thay đổi về thể chất, tinh thần.
- Sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội: Gia đình và bạn bè đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bệnh nhân vượt qua giai đoạn khó khăn. Việc tham gia vào các nhóm hỗ trợ cộng đồng hoặc các chương trình chăm sóc cuối đời (hospice care) cũng có thể giúp bệnh nhân cảm thấy an tâm và thoải mái hơn.
8. Thử nghiệm lâm sàng (Clinical Trials)
Nếu các phương pháp điều trị truyền thống không hiệu quả, bệnh nhân có thể xem xét tham gia các thử nghiệm lâm sàng. Các thử nghiệm lâm sàng thường nghiên cứu các loại thuốc hoặc phương pháp điều trị mới với hy vọng tìm ra các liệu pháp hiệu quả hơn cho bệnh nhân ung thư dạ dày tái phát.
Kết luận
Ung thư dạ dày tái phát sau phẫu thuật triệt căn là một tình huống phức tạp và đòi hỏi nhiều phương pháp điều trị kết hợp để kiểm soát bệnh, giảm triệu chứng và kéo dài sự sống. Hóa trị, liệu pháp miễn dịch, xạ trị, và phẫu thuật giảm nhẹ đều có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Điều quan trọng là theo dõi chặt chẽ tình trạng của bệnh nhân và có kế hoạch điều trị linh hoạt, phù hợp với từng giai đoạn và mức độ tái phát của bệnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ: