Điều trị hóa chất sau mổ ung thư dạ dày (hóa trị bổ trợ) là một phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả điều trị ung thư, đặc biệt đối với những bệnh nhân có nguy cơ cao tái phát hoặc ung thư đã lan ra ngoài dạ dày. Dưới đây là những vấn đề quan trọng liên quan đến điều trị hóa chất sau mổ ung thư dạ dày:
1. Mục đích của hóa trị sau mổ
Điều trị hóa chất sau phẫu thuật nhằm mục tiêu:
- Tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại: Sau phẫu thuật, dù đã loại bỏ khối u và vét hạch bạch huyết, vẫn có nguy cơ tồn tại các tế bào ung thư vi thể mà không thể phát hiện qua hình ảnh học. Hóa trị giúp tiêu diệt các tế bào này, giảm nguy cơ tái phát ung thư.
- Ngăn ngừa tái phát: Hóa trị giúp giảm nguy cơ tái phát, đặc biệt ở những bệnh nhân có ung thư giai đoạn tiến triển hoặc hạch bạch huyết dương tính với tế bào ung thư. Theo một nghiên cứu từ Journal of Clinical Oncology (2020), hóa trị sau mổ làm giảm nguy cơ tái phát ung thư dạ dày khoảng 20-30%.
- Cải thiện tỷ lệ sống sót: Các nghiên cứu đã chứng minh rằng hóa trị sau mổ có thể cải thiện tỷ lệ sống sót dài hạn cho bệnh nhân. Một nghiên cứu lớn từ The Lancet Oncology (2019) cho thấy tỷ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh nhân ung thư dạ dày được điều trị hóa chất bổ trợ cao hơn khoảng 10-15% so với những người không được điều trị.
2. Những trường hợp cần hóa trị sau mổ
Không phải tất cả bệnh nhân ung thư dạ dày đều cần hóa trị sau phẫu thuật. Hóa trị bổ trợ thường được chỉ định cho những trường hợp sau:
- Ung thư giai đoạn 2 trở lên: Bệnh nhân ung thư dạ dày giai đoạn 2 và 3 có nguy cơ cao di căn và tái phát sau mổ, do đó, hóa trị bổ trợ là cần thiết để giảm nguy cơ này.
- Hạch bạch huyết dương tính: Nếu tế bào ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết, hóa trị sau mổ được khuyến cáo nhằm loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại.
- Biên cắt không rõ ràng (R1): Nếu kết quả giải phẫu bệnh sau mổ cho thấy biên cắt của dạ dày hoặc các mô xung quanh vẫn còn tế bào ung thư, hóa trị sẽ giúp ngăn ngừa sự tái phát tại chỗ.
3. Các phác đồ hóa trị sau mổ phổ biến
Có nhiều phác đồ hóa trị được sử dụng trong điều trị ung thư dạ dày, nhưng những phác đồ phổ biến nhất bao gồm:
- Phác đồ XELOX (Capecitabine và Oxaliplatin): Phác đồ này bao gồm việc sử dụng kết hợp thuốc capecitabine (uống) và oxaliplatin (tiêm tĩnh mạch). Đây là một trong những phác đồ hóa trị phổ biến nhất trong điều trị ung thư dạ dày sau phẫu thuật. Nghiên cứu CLASSIC (2012) cho thấy phác đồ XELOX sau mổ giúp cải thiện tỷ lệ sống sót không tái phát lên đến 34% so với phẫu thuật đơn thuần.
- Phác đồ FOLFOX (Leucovorin, 5-FU, và Oxaliplatin): Đây là một phác đồ khác sử dụng các thuốc hóa trị tiêm tĩnh mạch. FOLFOX cũng được sử dụng rộng rãi trong điều trị bổ trợ cho bệnh nhân ung thư dạ dày, đặc biệt là những trường hợp ung thư tiến triển.
- Phác đồ S-1 (Tegafur-Gimeracil-Oteracil): Đây là một dạng thuốc hóa trị đường uống thường được sử dụng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản. Nghiên cứu ACTS-GC (2007) đã chứng minh rằng phác đồ S-1 giúp giảm nguy cơ tái phát và cải thiện tỷ lệ sống sót sau 5 năm.
4. Thời gian và cách thực hiện hóa trị sau mổ
Hóa trị sau mổ thường được bắt đầu trong khoảng 4-8 tuần sau khi bệnh nhân đã phục hồi từ phẫu thuật. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 6-12 tháng, tùy thuộc vào phác đồ cụ thể và mức độ tiến triển của ung thư.
- Thời gian giữa các đợt điều trị: Mỗi đợt hóa trị thường kéo dài khoảng 2-3 tuần, sau đó bệnh nhân sẽ được nghỉ ngơi để cơ thể hồi phục trước khi bước vào đợt điều trị tiếp theo. Tổng số đợt điều trị có thể dao động từ 6-8 đợt.
- Theo dõi và đánh giá trong quá trình điều trị: Trong suốt quá trình hóa trị, bệnh nhân sẽ được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ để đảm bảo thuốc hóa trị phát huy hiệu quả mà không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Các xét nghiệm máu và kiểm tra lâm sàng thường xuyên giúp điều chỉnh liều lượng thuốc nếu cần.
5. Tác dụng phụ của hóa trị sau mổ
Hóa trị có thể gây ra một số tác dụng phụ do thuốc hóa chất tấn công cả các tế bào ung thư lẫn các tế bào lành tính trong cơ thể. Những tác dụng phụ thường gặp bao gồm:
- Mệt mỏi và suy nhược: Hóa trị có thể làm giảm số lượng hồng cầu, dẫn đến thiếu máu và mệt mỏi.
- Buồn nôn và nôn mửa: Đây là một tác dụng phụ phổ biến, nhưng có thể được kiểm soát bằng thuốc chống nôn.
- Sụt giảm bạch cầu: Hóa trị có thể làm giảm số lượng bạch cầu, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.
- Rụng tóc: Một số phác đồ hóa trị có thể gây rụng tóc, nhưng tóc sẽ mọc lại sau khi kết thúc điều trị.
- Tê bì chân tay: Oxaliplatin, một loại thuốc thường dùng trong hóa trị ung thư dạ dày, có thể gây ra tê bì và đau ở tay chân (bệnh thần kinh ngoại biên).
6. Hiệu quả của hóa trị sau mổ
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng hóa trị sau mổ giúp tăng khả năng sống sót và giảm nguy cơ tái phát ung thư dạ dày. Ví dụ, nghiên cứu CLASSIC (2012) cho thấy tỷ lệ sống sót không tái phát sau 3 năm ở bệnh nhân sử dụng phác đồ XELOX là 74%, so với 59% ở bệnh nhân chỉ phẫu thuật mà không điều trị bổ trợ.
7. Kết hợp hóa trị và các phương pháp điều trị khác
Ngoài hóa trị, một số bệnh nhân có thể cần kết hợp với các phương pháp điều trị khác như xạ trị hoặc liệu pháp miễn dịch để tăng cường hiệu quả điều trị. Đặc biệt, đối với những trường hợp ung thư dạ dày giai đoạn tiến triển, sự kết hợp giữa các phương pháp có thể cải thiện cơ hội sống sót và giảm thiểu nguy cơ tái phát.
Kết luận
Hóa trị sau mổ là một phương pháp quan trọng trong điều trị ung thư dạ dày, giúp tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại, ngăn ngừa tái phát và cải thiện tỷ lệ sống sót. Tuy có thể gây ra một số tác dụng phụ, nhưng lợi ích của hóa trị trong việc kiểm soát ung thư và kéo dài sự sống là rất đáng kể.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
