Ung thư dạ dày (UTDD) là một trong những loại ung thư phổ biến và có tỉ lệ tử vong cao trên toàn thế giới, đặc biệt ở các quốc gia Đông Á, bao gồm Việt Nam. Đây là loại ung thư bắt đầu từ niêm mạc dạ dày và có thể lan sang các cơ quan lân cận nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy mức độ nguy hiểm của UTDD nằm ở những yếu tố nào?
1. Tỷ lệ mắc và tử vong
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên toàn cầu có khoảng 1 triệu ca mới mắc ung thư dạ dày, và số ca tử vong do căn bệnh này vào khoảng 769.000 người, đưa UTDD trở thành nguyên nhân thứ tư gây tử vong do ung thư trên thế giới. Ở Việt Nam, UTDD là loại ung thư phổ biến thứ ba, chiếm khoảng 14,4% các ca mắc ung thư mới. Số liệu từ Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) năm 2020 cho thấy tỷ lệ tử vong do UTDD tại Việt Nam là 15 trên 100.000 người.
2. Tính chất tiến triển âm thầm
Một trong những lý do khiến ung thư dạ dày trở nên đặc biệt nguy hiểm là do bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm. Các triệu chứng ban đầu như khó tiêu, đầy bụng hoặc buồn nôn dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường. Đến khi bệnh tiến triển nặng hơn, các triệu chứng như sụt cân, đau bụng dữ dội hoặc nôn ra máu mới xuất hiện, nhưng lúc này ung thư thường đã ở giai đoạn muộn.
Một nghiên cứu đăng trên The Lancet vào năm 2019 cho thấy khoảng 70-80% bệnh nhân UTDD được chẩn đoán khi bệnh đã ở giai đoạn tiến triển, làm tăng nguy cơ tử vong do khó điều trị.
3. Tỷ lệ sống sót thấp
Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với bệnh nhân ung thư dạ dày phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện bệnh. Ở giai đoạn sớm (giai đoạn I), tỷ lệ sống sót sau 5 năm có thể đạt từ 60% đến 90%. Tuy nhiên, nếu phát hiện ở giai đoạn muộn (giai đoạn IV), tỷ lệ sống sót sau 5 năm giảm xuống chỉ còn khoảng 5-10%. Theo dữ liệu của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), tỷ lệ sống sót trung bình sau 5 năm đối với bệnh nhân UTDD chỉ khoảng 32%.
4. Nguy cơ di căn và tái phát cao
Ung thư dạ dày có thể di căn sang các cơ quan khác, bao gồm gan, phổi, và xương. Nguy cơ tái phát sau điều trị, đặc biệt ở những bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật, cũng rất cao. Một nghiên cứu được công bố trên Journal of Clinical Oncology năm 2021 chỉ ra rằng khoảng 40% bệnh nhân UTDD có nguy cơ tái phát trong vòng 2 năm sau phẫu thuật, ngay cả khi đã điều trị thành công ở giai đoạn đầu.
5. Ảnh hưởng đến chất lượng sống
Không chỉ gây tử vong, UTDD còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị như phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày, hóa trị và xạ trị đều có thể gây ra các biến chứng lâu dài như suy dinh dưỡng, khó tiêu hóa, hoặc tình trạng thiếu máu. Nhiều bệnh nhân UTDD sau phẫu thuật phải thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt suốt đời.
6. Điều trị và phòng ngừa
Mặc dù UTDD là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng nó hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Các phương pháp như tầm soát ung thư định kỳ, điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh, và tiêm phòng vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) – yếu tố chính gây ung thư dạ dày – đã được chứng minh là giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Theo một nghiên cứu của New England Journal of Medicine năm 2020, việc điều trị triệt để vi khuẩn HP làm giảm 48% nguy cơ phát triển UTDD ở những bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc bệnh.
Kết luận
Ung thư dạ dày là một căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt khi phát hiện ở giai đoạn muộn. Việc chẩn đoán và điều trị sớm đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tỷ lệ sống sót và chất lượng sống của bệnh nhân. Phòng ngừa thông qua tầm soát định kỳ và thay đổi lối sống là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
