Trẻ em béo phì dễ mắc mỡ máu cao là do nguyên nhân gì?

Trẻ em béo phì hiện nay đang có một sức khỏe rất đáng lo ngại, do các bệnh lý mà thừa cân, béo phì có thể gây ra. Theo nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia về trẻ em béo phì, có rất nhiều bệnh nhân có tiền sử béo phì bị rối loạn mỡ máu. Rối loạn mỡ máu là một phần nguyên nhân làm gia tăng các vấn đề  tim mạch ở trẻ em béo phì. Vì vậy, nếu không được ngăn chặn kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu kỹ hơn nhé. 

Béo phì ở trẻ em 

Béo phì được định nghĩa là sự tích tụ chất béo bất thường và dư thừa trong mô mỡ và các cơ quan khác, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. 

Có nhiều tiêu chí để đánh giá tình trạng béo phì ở trẻ em, phổ biến nhất là chỉ số khối cơ thể (BMI) z-score theo độ tuổi và giới tính. 

 BMI = cân nặng (kg) / chiều cao (m) x chiều cao (m) 

 Công thức trên áp dụng cho trẻ từ 2 tuổi  

– Trẻ em 2-5 tuổi: Chỉ số Z-score BMI ≥ 2SD thừa cân, ≥ 3SD béo phì.

– Trẻ em 5-18 tuổi: BMI Z-score ≥ 1SD thừa cân, béo phì ≥  2SD.

Nguyên nhân mắc mỡ máu cao ở trẻ em béo phì 

Béo phì là tình trạng tích tụ chất béo bất thường và quá mức ở một vùng trên cơ thể hoặc khắp cơ thể, được biểu thị bằng Chỉ số khối cơ thể (BMI). Nguyên nhân là do lối sống không lành mạnh  kết hợp  chế độ ăn nhiều năng lượng với lối sống ít vận động. 

Gan sản xuất tất cả cholesterol, nhưng chất béo và cholesterol có trong nhiều loại thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày. Do đó, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng ở những người béo phì,  ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo, năng lượng cao sẽ làm tăng cholesterol LDL (xấu) trong cơ thể.

Ngoài ra, lười vận động dẫn đến lượng calo bạn hấp thụ từ thức ăn không được đốt cháy ngay mà tích tụ dần trong mô mỡ, làm tăng triglycerid (tăng chất béo trung tính). 

Trên thực tế, ở những người tích tụ mỡ bụng, có những thay đổi rõ ràng trong chuyển hóa lipid, đặc trưng bởi tăng triglycerid máu, giảm HDL cholesterol  và tăng LDL cholesterol. Vì vậy, những người béo bụng có nguy cơ bị rối loạn mỡ máu cao hơn nhiều so với người béo ở mông và đùi.

Trọng lượng cơ thể  liên quan trực tiếp đến các yếu tố nguy cơ gây rối loạn lipid máu. Điều này có nghĩa là khi bạn tăng cân, lượng cholesterol xấu và chất béo trung tính cũng tăng lên nhanh chóng. Do đó, nếu bạn bị béo phì thì đó là dấu hiệu cho thấy bạn bị tăng mỡ máu hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh mỡ máu cao.

Nguy cơ mỡ máu cao ở trẻ em béo phì 

Mới đây, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM đã tiến hành khảo sát trẻ thừa cân béo phì đang học tại một số trường tiểu học trên địa bàn thành phố. Theo đó,  khoảng 20% ​​trẻ có biểu hiện rối loạn chuyển hóa lipid máu hay còn gọi là lipid máu cao. 

Đây là điều đáng lưu ý, vì từ trước đến nay người ta chỉ  nghe nói đến căn bệnh này ở người lớn. Thông thường, máu của chúng ta chứa một tỷ lệ chất béo nhất định, được xác định  bằng chỉ số xét nghiệm cholesterol triglyceride. Nếu các chỉ số này vượt quá giá trị chấp nhận được thì được gọi là mỡ máu cao. 

Vì là bệnh hiếm gặp ở trẻ em nên các bác sĩ khuyến khích các bậc phụ huynh và cộng đồng tích cực nâng cao nhận thức về bệnh tình, cân bằng chế độ ăn uống, tăng cường chăm sóc sức khỏe thường xuyên cho trẻ.

Ngày càng nhiều thanh thiếu niên nhập viện vì tắc động mạch vành và nhồi máu cơ tim tại Viện Nghiên cứu Tim mạch Quốc gia (Bệnh viện Bạch Dương, Hà Nội). Trước đây, những ca đột tử không rõ nguyên nhân thường xuyên xảy ra thì nay các bác sĩ chỉ ra nguyên nhân chính là tăng cholesterol máu do di truyền. Kể từ đó, rối loạn lipid máu đã được tìm thấy ở nhiều trẻ em dưới năm tuổi. Có trẻ chỉ mới 10 tuổi bị tắc động mạch vành, nhồi máu cơ tim, triệu chứng bệnh tương tự như người già.

Mỡ máu cao và những điều cần biết  

Một trong những nguy cơ chính của việc thừa cân là tăng lượng chất béo trung tính và cholesterol xấu (LDL) trong cơ thể và giảm lượng cholesterol tốt (HDL). Nồng độ các thành phần lipid máu như cholesterol, triglycerid, mỡ trong huyết tương đều trên tiêu chuẩn bình thường. Điều này cho thấy sự rối loạn chuyển hóa chất béo, dẫn đến tình trạng mỡ máu cao ở trẻ em béo phì. Béo phì gây tăng cholesterol trong máu. Nó là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của sự tích tụ chất béo và rối loạn mỡ máu.

Trên thực tế, đối với hầu hết thanh thiếu niên, tăng cholesterol máu thường được chẩn đoán khi khám sức khỏe tổng quát hoặc tình cờ phát hiện trong quá trình điều trị các bệnh lý khác. 

Cao huyết áp gây ra các triệu chứng điển hình như đau đầu, tê bì chân tay, hoa mắt, chóng mặt, đau  ngực, khó thở, nhịp tim nhanh…Ở những người trẻ tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ thì các dấu hiệu không rõ ràng, nên phần lớn trẻ không được chẩn đoán sớm và hạ mỡ máu thích hợp.

Ở giai đoạn đầu, bệnh có thể diễn tiến âm thầm nhưng về lâu dài sẽ gây xơ vữa động mạch và nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Một số có thể không có triệu chứng, nhưng trong một số  trường hợp thời thơ ấu, u mỡ có thể xuất hiện trên bàn tay, bàn chân, toàn thân và mắt có vòng giác mạc.

Trên đây là nguyên nhân trẻ em béo phì dễ mắc mỡ máu cao, với những kiến thức này mong rằng mọi người người sẽ chăm sóc con em mình và tránh để trẻ gặp tình trạng sức khỏe xấu do béo phì. 

>>>Xem thêm: Bệnh tuyến giáp gây béo phì đúng hay sai?