Táo bón là một tình trạng phổ biến ở người lớn, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Mặc dù nhiều người coi táo bón là một rối loạn tạm thời, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Vậy khi nào táo bón trở thành vấn đề cần đi khám bác sĩ? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết.
Khi nào táo bón cần đi khám bác sĩ
1. Nguyên nhân gây táo bón ở người lớn
Táo bón có thể do nhiều yếu tố gây ra, từ thói quen sinh hoạt đến các bệnh lý tiềm ẩn. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
Chế độ ăn uống không lành mạnh
- Thiếu chất xơ: Ít ăn rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt làm giảm khả năng nhu động ruột.
- Uống không đủ nước: Cơ thể thiếu nước làm phân trở nên khô cứng, khó di chuyển trong ruột.
- Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn: Đồ ăn nhanh chứa nhiều chất béo, đường và muối, làm giảm khả năng tiêu hóa.
- Sử dụng nhiều sữa và chế phẩm từ sữa: Một số người không dung nạp lactose có thể bị táo bón do hệ tiêu hóa không hấp thu tốt.
Lối sống ít vận động
- Ngồi lâu, ít di chuyển: Công việc văn phòng, lối sống ít vận động làm giảm nhu động ruột.
- Không tập thể dục: Thiếu vận động khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, làm chậm quá trình bài tiết.
Thói quen đi vệ sinh không đúng cách
- Nhịn đại tiện: Cố gắng trì hoãn khi có nhu cầu đi vệ sinh khiến phân tích tụ lâu trong ruột, khô cứng và gây táo bón.
- Sử dụng quá nhiều thuốc nhuận tràng: Lạm dụng thuốc có thể khiến cơ thể phụ thuộc, làm suy giảm khả năng co bóp tự nhiên của ruột.
Bệnh trĩ làm tăng tình trạng táo bón
Ảnh hưởng của một số bệnh lý
- Hội chứng ruột kích thích (IBS): Một rối loạn chức năng tiêu hóa thường gây táo bón.
- Bệnh lý tuyến giáp: Suy giáp làm chậm quá trình tiêu hóa.
- Bệnh tiểu đường: Gây tổn thương dây thần kinh kiểm soát nhu động ruột.
- Bệnh trĩ: Gây đau đớn khi đi tiêu, làm người bệnh sợ đi vệ sinh.
- Ung thư đại tràng: Một trong những dấu hiệu cảnh báo ung thư đại tràng là thay đổi thói quen đi tiêu kéo dài.
2. Khi nào táo bón cần đi khám bác sĩ?
Táo bón thông thường có thể tự cải thiện với chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Tuy nhiên, nếu gặp các dấu hiệu sau, bạn nên đi khám bác sĩ:
- Táo bón kéo dài trên 3 tuần: Nếu tình trạng táo bón kéo dài hơn 3 tuần mà không có dấu hiệu cải thiện, đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn cần được kiểm tra.
- Phân có máu hoặc màu bất thường: Phân có lẫn máu đỏ tươi hoặc màu đen có thể là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa, polyp đại tràng hoặc ung thư đại tràng.
- Đau bụng dữ dội: Nếu bị đau bụng dữ dội, chướng bụng nghiêm trọng kèm theo táo bón, có thể bạn đang gặp tắc ruột hoặc bệnh lý đường tiêu hóa nghiêm trọng.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân: Giảm cân đột ngột mà không có thay đổi chế độ ăn uống hoặc tập luyện có thể là dấu hiệu của bệnh lý ác tính như ung thư đại tràng.
- Táo bón đi kèm với buồn nôn, nôn mửa: Nếu kèm theo triệu chứng này, có thể bạn đang bị tắc ruột hoặc vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng khác.
- Tiền sử gia đình có bệnh lý đại tràng: Nếu có người thân mắc ung thư đại tràng hoặc bệnh viêm đại tràng mãn tính, bạn nên đi khám sớm nếu có triệu chứng táo bón kéo dài.
3. Cách phòng ngừa và cải thiện táo bón ở người lớn
Dưới đây là các biện pháp giúp giảm và phòng tránh táo bón hiệu quả:
Thay đổi chế độ ăn uống:
- Ăn nhiều chất xơ: Tiêu thụ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giúp phân mềm và dễ đào thải.
- Uống đủ nước: Hạn chế đồ uống có cồn, caffeine vì chúng có thể gây mất nước.
- Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn: Giảm đồ ăn nhanh, đồ hộp để tránh tình trạng rối loạn tiêu hóa.
Duy trì lối sống lành mạnh
- Tập thể dục thường xuyên: Đi bộ, tập yoga, bơi lội giúp tăng cường nhu động ruột.
- Không nhịn đi vệ sinh: Tạo thói quen đi tiêu vào một khung giờ cố định.
- Giảm căng thẳng: Thực hành thiền, yoga giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Sử dụng sản phẩm hỗ trợ nếu cần
- Men vi sinh: Bổ sung lợi khuẩn để cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
- Thuốc nhuận tràng: Chỉ sử dụng khi cần thiết và có sự tư vấn của bác sĩ.
4. Kết luận
Táo bón ở người lớn có thể xuất phát từ thói quen sinh hoạt hoặc dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Nếu táo bón kéo dài kèm theo các triệu chứng bất thường như đau bụng, sụt cân, phân có máu, bạn nên đi khám bác sĩ để kiểm tra sức khỏe kịp thời. Việc duy trì lối sống lành mạnh, bổ sung chất xơ và vận động thường xuyên là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để ngăn ngừa táo bón.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
