Phẫu thuật nội soi thoát vị bẹn là một kỹ thuật hiện đại mang lại nhiều lợi ích so với phẫu thuật mổ mở truyền thống. Dưới đây là cái nhìn chi tiết về phẫu thuật này.
1. Lịch sử ra đời
- Khởi đầu: Phẫu thuật nội soi thoát vị bẹn bắt đầu được thực hiện vào cuối thập niên 1980. Ban đầu, phẫu thuật này được phát triển như một cách tiếp cận thay thế ít xâm lấn hơn cho các phương pháp mổ mở truyền thống.
- Phát triển kỹ thuật: Vào những năm 1990, các kỹ thuật nội soi thoát vị bẹn như TAPP (Transabdominal Preperitoneal Patch) và TEP (Totally Extraperitoneal Patch) được giới thiệu và nhanh chóng phổ biến nhờ vào ưu điểm của chúng trong việc giảm đau sau mổ, thời gian hồi phục nhanh và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Ứng dụng rộng rãi: Đến nay, phẫu thuật nội soi đã trở thành một tiêu chuẩn trong điều trị thoát vị bẹn, đặc biệt tại các quốc gia phát triển.
2. Các phương pháp phẫu thuật nội soi
TAPP (Transabdominal Preperitoneal Patch):
- Kỹ thuật: Dụng cụ nội soi được đưa qua khoang bụng. Phẫu thuật viên tạo một đường mở nhỏ trên phúc mạc và đặt lưới vào không gian giữa phúc mạc và cơ.
- Ưu điểm: Cho phép phẫu thuật viên có tầm nhìn tốt hơn, dễ dàng nhận diện và xử lý các biến chứng, đặc biệt là trong trường hợp thoát vị hai bên.
- Nhược điểm: Nguy cơ tổn thương nội tạng cao hơn do cần mở khoang bụng.
TEP (Totally Extraperitoneal Patch):
- Kỹ thuật: Không đi vào khoang bụng, dụng cụ được đưa trực tiếp vào không gian ngoài phúc mạc. Lưới được đặt vào khu vực ngoài phúc mạc để che lỗ thoát vị.
- Ưu điểm: Giảm nguy cơ tổn thương nội tạng, ít gây dính ruột hơn so với TAPP.
- Nhược điểm: Kỹ thuật khó hơn, đòi hỏi phẫu thuật viên có kinh nghiệm.
3. Chuẩn bị trước phẫu thuật
- Đánh giá tiền sử bệnh nhân: Kiểm tra tiền sử bệnh lý, đặc biệt là bệnh lý tim mạch, phổi, và các yếu tố nguy cơ gây tắc nghẽn đường thở.
- Kiểm tra thể chất: Thực hiện kiểm tra tổng quát để đánh giá tình trạng thoát vị, kích thước và vị trí thoát vị.
- Xét nghiệm trước mổ: Bao gồm xét nghiệm máu, điện tâm đồ, chụp X-quang ngực (nếu cần), siêu âm hoặc CT scan để đánh giá chi tiết.
- Tư vấn bệnh nhân: Giải thích về quy trình phẫu thuật, các nguy cơ và lợi ích, cũng như quá trình phục hồi.
- Dừng thuốc: Ngừng các thuốc chống đông máu hoặc thuốc có thể ảnh hưởng đến phẫu thuật theo chỉ dẫn của bác sĩ.
4. Quy trình phẫu thuật
- Gây mê: Bệnh nhân được gây mê toàn thân.
- Thiết lập cổng nội soi: Thường sử dụng từ 3-4 cổng nhỏ (khoảng 5-12 mm) để đưa dụng cụ nội soi vào.
Thực hiện kỹ thuật TAPP hoặc TEP:
- TAPP: Mở phúc mạc để vào khoang bụng, sau đó đặt lưới vào không gian tiền phúc mạc, khâu đóng phúc mạc lại.
- TEP: Không mở phúc mạc, tạo một không gian tiền phúc mạc để đặt lưới.
- Đặt lưới tổng hợp: Lưới tổng hợp được đặt vào vị trí thoát vị và cố định bằng các ghim hoặc keo sinh học, hoặc lưới tự dính.
- Kiểm tra và hoàn thiện: Kiểm tra cẩn thận vị trí lưới, xử lý các điểm chảy máu nếu có, tháo các dụng cụ và đóng các lỗ cổng.
- Thời gian phẫu thuật: Thường mất khoảng 30-60 phút, tùy thuộc vào độ phức tạp của thoát vị.
5. Biến chứng
- Tổn thương nội tạng: Nguy cơ tổn thương bàng quang, ruột hoặc mạch máu (đặc biệt với kỹ thuật TAPP).
- Nhiễm trùng: Nguy cơ nhiễm trùng vết mổ hoặc nhiễm trùng sâu hơn tại vị trí đặt lưới.
- Đau sau mổ: Đau vùng bẹn hoặc đau mạn tính sau mổ do tổn thương dây thần kinh.
- Tụ máu hoặc dịch tại vị trí mổ(Hematoma và seroma):
- Thoát vị tái phát: Mặc dù tỷ lệ tái phát thấp, nhưng vẫn có thể xảy ra.
6. Tỷ lệ tái phát và nguyên nhân tái phát
Tỷ lệ tái phát: Tỷ lệ tái phát thoát vị bẹn sau phẫu thuật nội soi dao động từ 1-4%, thấp hơn so với phương pháp mổ mở.
Nguyên nhân tái phát:
- Lựa chọn lưới không phù hợp: Lưới có kích thước không đủ lớn hoặc không được cố định đúng cách.
- Kỹ thuật phẫu thuật viên: Thiếu kinh nghiệm, thực hiện kỹ thuật không đúng chuẩn.
- Yếu tố bệnh nhân: Bệnh nhân béo phì, mắc các bệnh lý gây tăng áp lực ổ bụng (như ho mãn tính, táo bón).
7. Theo dõi và chăm sóc sau mổ
- Theo dõi tại bệnh viện: Thông thường, bệnh nhân được theo dõi tại bệnh viện trong 24-48 giờ sau phẫu thuật để đảm bảo không có biến chứng sớm.
- Quản lý đau: Sử dụng thuốc giảm đau, như NSAIDs hoặc paracetamol.
- Hoạt động vận động: Khuyến khích bệnh nhân đi bộ sớm để phòng ngừa biến chứng như huyết khối tĩnh mạch sâu, nhưng cần tránh nâng vật nặng và hoạt động gắng sức trong 4-6 tuần.
- Chăm sóc vết mổ: Giữ vệ sinh sạch sẽ, theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng như đỏ, sưng, đau hoặc chảy dịch.
- Tái khám: Thường xuyên kiểm tra vết mổ và tình trạng thoát vị trong những tuần đầu sau mổ. Lịch tái khám có thể sau 1 tuần, 1 tháng, và 3 tháng sau phẫu thuật.
8. Kết quả sớm và kết quả xa
- Kết quả sớm: Bệnh nhân thường hồi phục nhanh, có thể trở lại làm việc nhẹ nhàng trong vòng 1-2 tuần. Tỷ lệ biến chứng sớm như nhiễm trùng, đau mạn tính là thấp, dưới 5%.
- Kết quả xa: Sau 5 năm, tỷ lệ tái phát thoát vị bẹn sau phẫu thuật nội soi thường dưới 2%. Đau mạn tính sau mổ (đau kéo dài hơn 3 tháng) xuất hiện trong khoảng 10-15% trường hợp, nhưng phần lớn là đau nhẹ và không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.
Phẫu thuật nội soi thoát vị bẹn là một phương pháp an toàn và hiệu quả, đặc biệt khi được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm. Nó mang lại lợi ích lớn về mặt thẩm mỹ, giảm đau sau mổ, và thời gian hồi phục nhanh chóng, phù hợp với nhu cầu của nhiều bệnh nhân hiện đại.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
