Tầm quan trọng của tầm soát ung thư ống hậu môn
Ung thư ống hậu môn có khả năng điều trị thành công nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm. Tầm soát định kỳ giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn đầu, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn. Theo nghiên cứu từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tầm soát sớm có thể giảm tỷ lệ tử vong do ung thư ống hậu môn lên đến 60-70%. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao như nhiễm HPV hoặc HIV.
Các bước tầm soát ung thư ống hậu môn
Khám lâm sàng hậu môn (Digital Rectal Examination - DRE)
Khám lâm sàng hậu môn là phương pháp kiểm tra ban đầu, trong đó bác sĩ sẽ sử dụng ngón tay đeo găng để kiểm tra bên trong hậu môn và trực tràng. Bác sĩ có thể phát hiện các bất thường như khối u hoặc sự thay đổi trong cấu trúc niêm mạc.
- Ưu điểm: Đây là phương pháp đơn giản và không đòi hỏi thiết bị phức tạp.
- Nhược điểm: Khám lâm sàng có thể bỏ sót các tổn thương nhỏ hoặc những bất thường nằm sâu hơn trong ống hậu môn.
- Hiệu quả: Khám lâm sàng có thể phát hiện 60-70% các khối u ở giai đoạn sớm.
Nội soi hậu môn (Anoscopy)
Nội soi hậu môn là phương pháp chính xác hơn để kiểm tra bên trong hậu môn. Bác sĩ sử dụng một ống soi ngắn có gắn đèn để quan sát trực tiếp niêm mạc hậu môn và phần dưới của trực tràng, giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư, viêm loét, hoặc khối u.
- Ưu điểm: Nội soi cho phép bác sĩ nhìn trực tiếp niêm mạc và phát hiện các bất thường sớm hơn.
- Nhược điểm: Phương pháp này chỉ kiểm tra được một phần của hậu môn và trực tràng dưới, nên không phát hiện được các tổn thương ở các vùng xa hơn.
- Hiệu quả: Nội soi hậu môn có độ chính xác cao, giúp phát hiện 80-90% các khối u nhỏ và các tổn thương tiền ung thư.
Sinh thiết (Biopsy)
Sinh thiết là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để xác định liệu các tế bào bất thường có phải là ung thư hay không. Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ vùng nghi ngờ để kiểm tra dưới kính hiển vi.
- Ưu điểm: Sinh thiết cung cấp kết quả chính xác, giúp xác định bản chất của tổn thương và mức độ phát triển của bệnh.
- Nhược điểm: Đây là phương pháp xâm lấn nhẹ và có thể gây khó chịu cho người bệnh trong quá trình lấy mẫu.
- Hiệu quả: Sinh thiết có độ chính xác gần như tuyệt đối trong việc chẩn đoán ung thư ống hậu môn.
Xét nghiệm HPV (Human Papillomavirus)
Xét nghiệm HPV là một phần quan trọng của tầm soát ung thư ống hậu môn, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao như người nhiễm HIV hoặc người có tiền sử nhiễm HPV. HPV là nguyên nhân chính gây ra ung thư ống hậu môn, do đó xét nghiệm này giúp phát hiện sự hiện diện của virus trước khi các tổn thương trở thành ung thư.
- Ưu điểm: Phát hiện sự hiện diện của virus HPV, giúp bác sĩ theo dõi chặt chẽ hơn đối với người có nguy cơ cao.
- Nhược điểm: Xét nghiệm HPV không trực tiếp phát hiện ung thư mà chỉ phát hiện nhiễm virus gây nguy cơ cao.
- Hiệu quả: Xét nghiệm HPV có thể phát hiện 70-90% các trường hợp liên quan đến virus gây nguy cơ cao cho ung thư ống hậu môn.
Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) và chụp cộng hưởng từ (MRI)
Chụp CT và chụp MRI thường được sử dụng để đánh giá mức độ lan rộng của ung thư sau khi được phát hiện. Những hình ảnh chi tiết giúp bác sĩ xác định xem liệu ung thư đã xâm lấn các mô xung quanh hoặc lan đến các cơ quan khác trong cơ thể chưa.
- Ưu điểm: Cung cấp thông tin chính xác về mức độ xâm lấn và giai đoạn của ung thư.
- Nhược điểm: Các phương pháp này thường không được sử dụng để tầm soát sớm, mà chủ yếu để đánh giá mức độ tiến triển sau khi ung thư đã được phát hiện.
Khi nào nên bắt đầu tầm soát ung thư ống hậu môn?
Những người có nguy cơ cao
- Người nhiễm HPV: Những người đã từng nhiễm virus HPV, đặc biệt là những người nhiễm các chủng virus có nguy cơ cao như HPV 16 hoặc HPV 18, nên bắt đầu tầm soát sớm và định kỳ, ngay từ độ tuổi 30 hoặc sớm hơn tùy theo lời khuyên của bác sĩ.
- Người nhiễm HIV: Người nhiễm HIV có hệ miễn dịch suy yếu và nguy cơ mắc ung thư ống hậu môn cao hơn, do đó nên tham gia tầm soát định kỳ mỗi 1-2 năm.
- Nam giới quan hệ tình dục đồng tính: Nam giới quan hệ tình dục đồng tính cũng nên bắt đầu tầm soát từ 30-35 tuổi với xét nghiệm HPV và nội soi hậu môn định kỳ.
Những người trên 50 tuổi
Người trên 50 tuổi nên bắt đầu tầm soát ung thư ống hậu môn như một phần của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có thêm các yếu tố nguy cơ khác như tiền sử bệnh lý hậu môn hoặc hút thuốc lá.
Người có triệu chứng nghi ngờ
Nếu bạn có các triệu chứng như chảy máu hậu môn, đau kéo dài hoặc khối u quanh hậu môn, hãy đi khám ngay lập tức để thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán. Việc phát hiện sớm các tổn thương sẽ giúp tăng cơ hội điều trị thành công.
Lợi ích của tầm soát sớm
Tầm soát định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện ung thư ống hậu môn trước khi bệnh tiến triển nặng. Nghiên cứu cho thấy rằng tầm soát sớm bằng nội soi và xét nghiệm HPV có thể giảm nguy cơ tử vong do ung thư ống hậu môn xuống 60-70%, và việc điều trị kịp thời giúp bệnh nhân có cơ hội sống sót cao hơn.
Lời khuyên
Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao hoặc đã nhiễm virus HPV, hãy thực hiện tầm soát ung thư ống hậu môn định kỳ để phát hiện sớm và ngăn ngừa bệnh tiến triển. Nội soi hậu môn và xét nghiệm HPV là các phương pháp hiệu quả giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư và ung thư ở giai đoạn đầu.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
