Tắc ruột là tình trạng đường ruột bị chặn, làm gián đoạn quá trình di chuyển của thức ăn và dịch tiêu hóa. Đây là một tình trạng cấp cứu tiêu hóa nghiêm trọng, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử ruột, nhiễm trùng hoặc thậm chí tử vong. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu của tắc ruột sẽ giúp bệnh nhân tránh được các biến chứng nặng nề. Dưới đây là những dấu hiệu sớm mà bệnh nhân có thể nhận biết.
1. Đau bụng dữ dội, từng cơn
Triệu chứng đầu tiên và phổ biến nhất của tắc ruột là đau bụng dữ dội. Cơn đau thường xuất hiện dưới dạng đau từng cơn, kèm theo cảm giác quặn thắt ở bụng. Đau bụng do tắc ruột thường xảy ra theo chu kỳ, trùng với nhịp co bóp của ruột khi cố gắng đẩy thức ăn và dịch tiêu hóa qua đoạn ruột bị tắc.
Đặc điểm của cơn đau: Ban đầu, cơn đau có thể chỉ là đau âm ỉ, nhưng khi tình trạng tắc nghẽn trở nên nghiêm trọng hơn, cơn đau sẽ dữ dội hơn và kéo dài. Đau thường xuất hiện đột ngột và không thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
Vị trí cơn đau: Cơn đau có thể lan rộng khắp vùng bụng, tùy thuộc vào vị trí tắc ruột. Đôi khi, bệnh nhân có thể cảm thấy đau tập trung ở vùng bụng giữa hoặc quanh rốn.
2. Bụng căng trướng
Bụng căng trướng là dấu hiệu quan trọng cho thấy nguy cơ tắc ruột. Khi đường ruột bị tắc, thức ăn, dịch tiêu hóa và khí trong ruột không thể di chuyển qua đoạn ruột bị chặn, dẫn đến tình trạng tích tụ trong ruột và làm bụng phình to. Bụng của bệnh nhân sẽ căng cứng, trướng lên rõ rệt, và có cảm giác khó chịu.
Triệu chứng bụng căng trướng: Bệnh nhân sẽ cảm thấy bụng mình trở nên căng và đầy hơn, giống như đang bị đầy hơi hoặc khó tiêu. Tuy nhiên, bụng căng trướng trong tắc ruột không giảm sau khi xì hơi hoặc đi đại tiện.
Phân biệt với đầy hơi thông thường: Trong tình trạng đầy hơi thông thường, bụng căng có thể giảm khi xì hơi hoặc đại tiện, nhưng trong tắc ruột, bụng sẽ tiếp tục căng cứng và trở nên nhạy cảm khi chạm vào.
3. Buồn nôn và nôn mửa
Buồn nôn và nôn là triệu chứng thường gặp ở những bệnh nhân bị tắc ruột. Khi ruột bị tắc, thức ăn và dịch tiêu hóa không thể di chuyển xuống phía dưới, dẫn đến tích tụ trong dạ dày và ruột trên, gây ra cảm giác buồn nôn. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân có thể nôn mửa ra thức ăn chưa tiêu hóa hoặc thậm chí là dịch mật.
Buồn nôn kéo dài: Cảm giác buồn nôn không thuyên giảm dù bệnh nhân đã cố gắng nghỉ ngơi hay dùng thuốc chống nôn. Nôn mửa thường xảy ra liên tục, đặc biệt là sau khi ăn uống.
Nôn ra dịch mật hoặc dịch tiêu hóa: Trong trường hợp tắc ruột nặng, bệnh nhân có thể nôn ra dịch màu xanh hoặc vàng, cho thấy thức ăn và dịch tiêu hóa đã tích tụ trong dạ dày và tá tràng.
4. Bí trung đại tiện
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của tắc ruột là bí trung đại tiện, nghĩa là bệnh nhân không thể đi đại tiện hoặc xì hơi. Đây là dấu hiệu cho thấy đường ruột đã bị tắc nghẽn hoàn toàn, khiến thức ăn và khí không thể di chuyển qua ruột.
Không đi đại tiện: Bệnh nhân có thể cảm thấy căng tức và đầy bụng nhưng không thể đi đại tiện trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày, dù đã cố gắng.
Không xì hơi: Khi ruột bị tắc nghẽn, bệnh nhân cũng không thể xì hơi, điều này làm tăng cảm giác căng tức trong bụng và gây khó chịu.
5. Sốt và mệt mỏi
Sốt là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang phản ứng với tình trạng viêm nhiễm hoặc hoại tử trong ruột. Khi ruột bị tắc trong thời gian dài, sự chèn ép và ứ đọng dịch tiêu hóa có thể dẫn đến viêm nhiễm và hoại tử mô ruột, gây sốt và các triệu chứng nhiễm trùng khác.
Sốt nhẹ đến sốt cao: Người bệnh có thể cảm thấy sốt từ nhẹ đến cao, kèm theo cảm giác ớn lạnh, mệt mỏi và vã mồ hôi.
Nhịp tim nhanh và mệt mỏi: Khi sốt xuất hiện, bệnh nhân sẽ cảm thấy cơ thể yếu đi, nhịp tim tăng nhanh, và có thể chóng mặt hoặc kiệt sức do cơ thể đang cố gắng đối phó với nhiễm trùng.
Kết luận
Tắc ruột là một tình trạng cấp cứu nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nặng nề như hoại tử ruột, nhiễm trùng toàn thân và thậm chí tử vong. Các dấu hiệu sớm của tắc ruột bao gồm đau bụng dữ dội từng cơn, bụng căng trướng, buồn nôn và nôn, bí trung đại tiện, và sốt. Khi gặp phải những triệu chứng này, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
