Viêm túi mật cấp do sỏi túi mật là tình trạng viêm nhiễm của túi mật, thường xảy ra khi sỏi trong túi mật gây tắc nghẽn ống mật, dẫn đến nhiễm trùng và viêm. Đây là một tình trạng nghiêm trọng, có thể dẫn đến biến chứng như hoại tử hoặc vỡ túi mật nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu của viêm túi mật cấp do sỏi túi mật, các yếu tố nguy cơ, và phương pháp chẩn đoán chính xác.
1. Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm túi mật cấp do sỏi túi mật
Viêm túi mật cấp do sỏi túi mật thường gây ra các triệu chứng rõ rệt và nghiêm trọng. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Đau bụng dữ dội ở vùng hạ sườn phải: Cơn đau bắt đầu đột ngột và thường ở vùng bụng trên bên phải, dưới xương sườn. Đau có thể lan lên vai phải hoặc sau lưng và thường nặng hơn sau khi ăn, đặc biệt là sau bữa ăn nhiều dầu mỡ.
- Sốt và ớn lạnh: Sốt cao là dấu hiệu của nhiễm trùng túi mật, thường kèm theo ớn lạnh và cảm giác mệt mỏi.
- Buồn nôn và nôn: Người bệnh thường cảm thấy buồn nôn và nôn mửa, đặc biệt là sau khi ăn.
- Vàng da và mắt: Nếu sỏi túi mật gây tắc nghẽn ống mật chủ, người bệnh có thể bị vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu do dịch mật không thể chảy vào ruột mà tích tụ trong gan và máu.
- Chướng bụng và đầy hơi: Người bệnh có thể cảm thấy chướng bụng và khó chịu, đặc biệt sau các bữa ăn.
Nếu các triệu chứng này kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, người bệnh cần được can thiệp y tế ngay lập tức để tránh các biến chứng nguy hiểm.
2. Các yếu tố nguy cơ gây viêm túi mật cấp do sỏi túi mật
Viêm túi mật cấp thường xảy ra ở những người có sỏi túi mật, và một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh, bao gồm:
- Sỏi túi mật: Đây là nguyên nhân chính gây viêm túi mật cấp. Sỏi có thể gây tắc nghẽn ống mật, khiến dịch mật không thể thoát ra và dẫn đến viêm nhiễm.
- Giới tính nữ: Phụ nữ có nguy cơ mắc sỏi túi mật và viêm túi mật cao hơn nam giới do ảnh hưởng của hormone estrogen.
- Tuổi tác: Người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh sỏi túi mật cao hơn, do quá trình lão hóa ảnh hưởng đến chức năng của túi mật.
- Béo phì: Người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ phát triển sỏi túi mật và các vấn đề liên quan đến túi mật cao hơn.
- Mang thai: Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao hơn do sự thay đổi hormone và áp lực của thai nhi lên túi mật.
- Chế độ ăn nhiều chất béo và cholesterol: Thói quen ăn uống nhiều dầu mỡ, ít chất xơ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật, từ đó dẫn đến viêm túi mật.
3. Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm túi mật cấp do sỏi túi mật
Chẩn đoán viêm túi mật cấp cần được thực hiện sớm để tránh biến chứng nguy hiểm. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra bụng của người bệnh, tập trung vào vùng hạ sườn phải để phát hiện dấu hiệu đau và sưng túi mật. Cơn đau dữ dội ở vùng này là dấu hiệu điển hình của viêm túi mật.
- Siêu âm bụng: Siêu âm là phương pháp chẩn đoán chính xác và phổ biến nhất để phát hiện sỏi túi mật và tình trạng viêm nhiễm. Siêu âm giúp quan sát kích thước, số lượng sỏi và mức độ viêm của túi mật.
- Chụp cắt lớp vi tính (ct scan): Ct scan có thể được thực hiện để đánh giá chi tiết hơn về tình trạng viêm túi mật và các biến chứng tiềm ẩn như hoại tử hoặc vỡ túi mật.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm công thức máu giúp phát hiện tình trạng bạch cầu tăng cao – một dấu hiệu của nhiễm trùng. Ngoài ra, xét nghiệm chức năng gan và bilirubin có thể cho thấy mức độ tắc nghẽn của ống mật.
- Chụp cộng hưởng từ mật tụy (mrcp): Đây là phương pháp không xâm lấn giúp phát hiện các vấn đề liên quan đến túi mật và hệ thống ống mật.
4. Phương pháp điều trị viêm túi mật cấp do sỏi túi mật
Điều trị viêm túi mật cấp chủ yếu nhằm loại bỏ nguyên nhân gây viêm và ngăn ngừa biến chứng. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Nội soi cắt túi mật: Đây là phương pháp điều trị chính cho viêm túi mật cấp. Phẫu thuật nội soi giúp loại bỏ túi mật và sỏi, giảm đau nhanh chóng và ngăn ngừa tái phát.
- Phẫu thuật mở: Trong trường hợp viêm túi mật nặng hoặc có biến chứng như hoại tử hoặc vỡ túi mật, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật mở để làm sạch ổ viêm và loại bỏ túi mật.
- Dùng kháng sinh: Kháng sinh đường tĩnh mạch thường được sử dụng để kiểm soát nhiễm trùng trước và sau phẫu thuật. Trong một số trường hợp viêm túi mật nhẹ, bác sĩ có thể điều trị bằng kháng sinh và theo dõi bệnh nhân mà không cần phẫu thuật ngay lập tức.
- Điều trị hỗ trợ: Bệnh nhân sẽ được truyền dịch qua đường tĩnh mạch, giảm đau và nhịn ăn để giảm tải áp lực lên túi mật.
5. Lợi ích của việc phát hiện và điều trị sớm viêm túi mật cấp
Phát hiện và điều trị sớm bệnh viêm túi mật cấp giúp ngăn ngừa các biến chứng như hoại tử, vỡ túi mật, hoặc nhiễm trùng lan rộng. Điều trị kịp thời có thể giảm nguy cơ tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
6. Kết luận
Viêm túi mật cấp do sỏi túi mật là một tình trạng nghiêm trọng, cần được phát hiện và điều trị ngay để tránh các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn có các triệu chứng như đau bụng dữ dội, sốt, buồn nôn, hoặc vàng da, hãy đi khám ngay lập tức. Chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng và đảm bảo hồi phục nhanh chóng.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
