Hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm đại tràng, và bệnh Crohn đều ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, nhưng chúng có những khác biệt rõ rệt về nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị. Dưới đây là những cách để phân biệt IBS với viêm đại tràng và bệnh Crohn.
1. Khác biệt về viêm nhiễm và tổn thương thực thể
Một trong những điểm khác biệt lớn nhất giữa IBS và các bệnh như viêm đại tràng và bệnh Crohn là tình trạng viêm nhiễm và tổn thương niêm mạc ruột.
- IBS không gây viêm nhiễm: IBS là một rối loạn chức năng, có nghĩa là nó không gây ra tổn thương thực thể hoặc viêm nhiễm trong ruột. Các triệu chứng của IBS liên quan đến sự rối loạn hoạt động của ruột, nhưng không có sự viêm nhiễm hay loét trong đường ruột.
- Viêm đại tràng và bệnh Crohn gây viêm nhiễm: Viêm đại tràng và bệnh Crohn đều là bệnh lý viêm ruột (IBD) và gây ra tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng trên thành ruột. Trong trường hợp viêm đại tràng, niêm mạc ruột bị viêm và loét, trong khi bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến cả lớp sâu hơn của thành ruột.
2. Sự hiện diện của máu trong phân
Máu trong phân là một dấu hiệu quan trọng để phân biệt IBS với các bệnh lý viêm ruột.
- IBS không gây ra máu trong phân: Người mắc IBS không có tình trạng chảy máu ruột. Nếu có máu trong phân, đây thường là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm đại tràng hoặc bệnh Crohn.
- Viêm đại tràng và bệnh Crohn gây ra máu trong phân: Viêm đại tràng và bệnh Crohn có thể gây ra loét niêm mạc và chảy máu trong ruột, dẫn đến sự xuất hiện của máu trong phân. Phân có thể có màu đỏ tươi hoặc đen, tùy thuộc vào vị trí chảy máu trong đường ruột.
3. Đau bụng và vị trí đau
Cả IBS, viêm đại tràng, và bệnh Crohn đều có triệu chứng đau bụng, nhưng tính chất và vị trí đau có thể khác nhau.
- IBS gây đau bụng không cố định: Đau bụng trong IBS thường xảy ra ở vùng bụng dưới và có thể lan tỏa khắp bụng. Cơn đau có xu hướng giảm sau khi đi đại tiện và không có vị trí cố định.
- Viêm đại tràng và bệnh Crohn có vị trí đau cụ thể: Đối với viêm đại tràng, đau bụng thường tập trung ở vùng bụng dưới bên trái, nơi có trực tràng và đại tràng sigma bị viêm. Bệnh Crohn có thể gây đau bụng ở vùng bụng dưới bên phải, nơi hồi tràng và manh tràng thường bị ảnh hưởng.
4. Triệu chứng toàn thân
Các bệnh lý viêm ruột như viêm đại tràng và bệnh Crohn thường có các triệu chứng toàn thân, trong khi IBS không ảnh hưởng đến các cơ quan khác ngoài ruột.
- IBS không gây ra triệu chứng toàn thân: Người mắc IBS thường chỉ có các triệu chứng liên quan đến tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi, và thay đổi thói quen đi đại tiện. Họ không gặp các vấn đề toàn thân như sốt, mệt mỏi, hoặc giảm cân nghiêm trọng.
- Viêm đại tràng và bệnh Crohn có triệu chứng toàn thân: Viêm đại tràng và bệnh Crohn có thể gây ra sốt, mệt mỏi, giảm cân không rõ nguyên nhân, và trong một số trường hợp nặng, còn có thể gây ra thiếu máu. Bệnh Crohn thậm chí có thể gây ra các biến chứng ngoài ruột, như viêm khớp, viêm mắt, và loét miệng.
5. Cách chẩn đoán
Cách chẩn đoán IBS khác hoàn toàn với cách chẩn đoán viêm đại tràng hoặc bệnh Crohn. IBS thường được chẩn đoán bằng cách loại trừ các bệnh lý khác, trong khi các bệnh viêm ruột cần có bằng chứng rõ ràng về tình trạng viêm nhiễm.
- IBS chẩn đoán qua triệu chứng và loại trừ: Chẩn đoán IBS dựa trên các triệu chứng tiêu hóa như đau bụng, thay đổi thói quen đi đại tiện, và không có dấu hiệu tổn thương thực thể trên hình ảnh học hoặc xét nghiệm. Bác sĩ thường loại trừ các bệnh lý khác trước khi kết luận IBS.
- Viêm đại tràng và bệnh Crohn cần nội soi và sinh thiết: Để chẩn đoán viêm đại tràng hoặc bệnh Crohn, bác sĩ thường thực hiện nội soi đại tràng và sinh thiết để kiểm tra tình trạng viêm nhiễm và loét trên niêm mạc ruột. Xét nghiệm máu và hình ảnh học (CT, MRI) cũng có thể được sử dụng để đánh giá mức độ tổn thương.
6. Sự đáp ứng với điều trị
Cách điều trị và đáp ứng với các phương pháp điều trị cũng giúp phân biệt IBS với viêm đại tràng và bệnh Crohn.
- IBS được kiểm soát bằng thay đổi lối sống và thuốc hỗ trợ: Điều trị IBS thường tập trung vào thay đổi chế độ ăn uống, giảm căng thẳng, và sử dụng thuốc hỗ trợ tiêu hóa như thuốc chống co thắt ruột hoặc thuốc chống tiêu chảy. Không cần dùng thuốc chống viêm.
- Viêm đại tràng và bệnh Crohn cần điều trị bằng thuốc kháng viêm: Viêm đại tràng và bệnh Crohn thường cần sử dụng các loại thuốc kháng viêm như corticosteroid, thuốc sinh học, hoặc thuốc ức chế miễn dịch để kiểm soát tình trạng viêm. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ phần ruột bị tổn thương.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn có các triệu chứng tiêu hóa kéo dài như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, và đặc biệt nếu có máu trong phân hoặc sốt, bạn nên đi khám bác sĩ để loại trừ các bệnh lý viêm ruột như viêm đại tràng hoặc bệnh Crohn. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định xem triệu chứng của bạn có liên quan đến IBS hay một bệnh lý nghiêm trọng hơn.
Kết luận:
IBS là một rối loạn chức năng tiêu hóa không gây viêm nhiễm hoặc tổn thương thực thể, trong khi viêm đại tràng và bệnh Crohn là các bệnh viêm ruột gây ra viêm nhiễm và loét trong đường ruột. Máu trong phân, triệu chứng toàn thân như sốt và giảm cân, và tình trạng viêm được phát hiện qua nội soi là các dấu hiệu giúp phân biệt IBS với các bệnh lý viêm ruột.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
