Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày (Laparoscopic Sleeve Gastrectomy) là một phương pháp giảm cân mạnh mẽ, nhưng không phải ai cũng được chỉ định để thực hiện phương pháp này. Các bác sĩ sẽ xem xét cẩn thận các yếu tố sức khỏe, tình trạng béo phì, và khả năng tuân thủ điều trị của bệnh nhân trước khi đưa ra quyết định. Dưới đây là các tiêu chí chính để bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày.
1. Chỉ số khối cơ thể (BMI)
Chỉ số khối cơ thể (BMI) là một yếu tố quyết định quan trọng trong việc đánh giá liệu bệnh nhân có phù hợp với phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày hay không. Theo các hướng dẫn từ Hiệp hội Phẫu thuật Béo phì và Chuyển hóa Quốc tế (IFSO) và các tổ chức y tế uy tín khác, bệnh nhân cần đáp ứng một trong các tiêu chí sau về BMI:
- BMI ≥ 40: Đây là ngưỡng BMI dành cho những người được phân loại là béo phì nghiêm trọng (morbid obesity). Những bệnh nhân có BMI ở mức này thường không thể giảm cân hiệu quả bằng các phương pháp như thay đổi chế độ ăn uống và tập luyện, và do đó, phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày là lựa chọn điều trị thích hợp.
- BMI từ 35 đến 39.9: Bệnh nhân có BMI trong khoảng này cũng có thể được chỉ định phẫu thuật nếu họ mắc các bệnh lý liên quan đến béo phì như tiểu đường type 2, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, hoặc ngưng thở khi ngủ. Những bệnh lý này làm tăng nguy cơ tử vong và giảm chất lượng cuộc sống, nên phẫu thuật là một giải pháp cần thiết.
- BMI từ 30 đến 34.9: Mặc dù ít phổ biến hơn, bệnh nhân có BMI từ 30 đến 34.9 và mắc các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến béo phì cũng có thể được xem xét cho phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày.
Với nhóm người châu Á, IFSO đã thống nhất: do tỷ lệ tích lũy mỡ trong cơ thể của người châu Á cao hơn, nên cho phép chỉ định phẫu thuật với người châu á với chỉ số BMI thấp hơn. Cụ thể:
- BMI ≥ 35: Đối với những bệnh nhân có BMI từ 35 trở lên, phẫu thuật được coi là phương pháp hợp lý để giúp họ giảm cân và cải thiện các bệnh lý liên quan đến béo phì.
- BMI từ 30 đến 34.9: Bệnh nhân trong nhóm này có thể được cân nhắc nếu họ đang mắc các bệnh lý liên quan đến béo phì như tiểu đường type 2, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, hoặc ngưng thở khi ngủ.
- BMI từ 27,5 đến 30: Trong một số trường hợp đặc biệt, bệnh nhân có BMI trong khoảng này và mắc các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến béo phì có thể được xem xét cho phẫu thuật, mặc dù điều này ít phổ biến hơn.
2. Tình trạng sức khỏe tổng quát
Ngoài BMI, tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân cũng là một yếu tố quan trọng trong việc chỉ định phẫu thuật:
Tình trạng tim mạch: Bệnh nhân cần được đánh giá kỹ lưỡng về tình trạng tim mạch để đảm bảo họ có thể chịu đựng được cuộc phẫu thuật. Bệnh nhân có bệnh lý tim mạch nghiêm trọng nhưng không ổn định sẽ không được chỉ định phẫu thuật.
Tình trạng gan, thận: Các cơ quan như gan và thận cũng cần phải hoạt động tốt để đảm bảo an toàn cho quá trình phẫu thuật và hồi phục sau phẫu thuật. Bệnh nhân mắc các bệnh lý gan thận nghiêm trọng có thể không phù hợp để tiến hành phẫu thuật này.
Không nghiện rượu hoặc ma túy: Những bệnh nhân có tiền sử nghiện rượu hoặc sử dụng ma túy cần phải kiểm soát được tình trạng này trước khi được chỉ định phẫu thuật, vì chúng làm tăng nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật.
3. Đánh giá tâm lý
Phẫu thuật giảm cân đòi hỏi bệnh nhân phải có một sự cam kết lớn về việc thay đổi lối sống sau phẫu thuật. Do đó, đánh giá tâm lý là một phần không thể thiếu trước khi bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày:
- Sẵn sàng thay đổi lối sống: Bệnh nhân phải chuẩn bị tinh thần cho việc tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt và lối sống lành mạnh sau phẫu thuật để đảm bảo kết quả giảm cân thành công.
- Khả năng kiểm soát rối loạn ăn uống: Nếu bệnh nhân có tiền sử rối loạn ăn uống, họ cần phải điều trị và kiểm soát tốt tình trạng này trước khi tiến hành phẫu thuật.
- Trạng thái tinh thần ổn định: Những bệnh nhân mắc các vấn đề tâm lý như trầm cảm hoặc lo âu cần được điều trị ổn định trước khi phẫu thuật để đảm bảo họ có thể đối mặt với các thay đổi tâm lý và thể chất sau phẫu thuật.
4. Tiền sử phẫu thuật trước đó
Bác sĩ sẽ xem xét tiền sử phẫu thuật trước đó của bệnh nhân để xác định liệu phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày có an toàn và hiệu quả cho họ hay không:
- Tiền sử phẫu thuật bụng: Bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật bụng phức tạp có thể gặp khó khăn trong quá trình thực hiện phẫu thuật nội soi do nguy cơ dính ruột hoặc các vấn đề khác. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể xem xét các phương pháp phẫu thuật khác.
- Tiền sử phẫu thuật giảm cân khác: Bệnh nhân đã thực hiện các phương pháp phẫu thuật giảm cân khác trước đó như phẫu thuật nối tắt dạ dày (Gastric Bypass) hoặc đặt vòng dạ dày có thể không phù hợp với phương pháp phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày và cần được đánh giá cụ thể.
5. Bệnh lý liên quan đến béo phì
Bệnh nhân mắc các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến béo phì thường là những ứng viên lý tưởng cho phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày. Các bệnh lý này bao gồm:
- Tiểu đường type 2: Một nghiên cứu từ Diabetes Care năm 2018 cho thấy, hơn 80% bệnh nhân bị tiểu đường type 2 đã có sự cải thiện rõ rệt hoặc ngừng hoàn toàn việc sử dụng thuốc sau khi giảm cân bằng phương pháp này.
- Tăng huyết áp: Theo nghiên cứu từ Obesity Surgery, khoảng 70% bệnh nhân bị tăng huyết áp đã cải thiện tình trạng bệnh hoặc ngừng hẳn thuốc sau phẫu thuật.
- Bệnh tim mạch: Giảm cân giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và cải thiện sức khỏe tổng quát của bệnh nhân.
6. Khả năng tuân thủ điều trị sau phẫu thuật
Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày không phải là một phương pháp điều trị ngắn hạn. Bệnh nhân cần cam kết lâu dài về việc thay đổi lối sống và tuân thủ các chế độ điều trị sau phẫu thuật. Điều này bao gồm:
- Chế độ ăn uống nghiêm ngặt: Bệnh nhân phải tuân thủ chặt chẽ chế độ ăn uống do bác sĩ hướng dẫn để tránh các biến chứng và đạt kết quả giảm cân mong muốn.
- Tập luyện thể dục: Việc duy trì hoạt động thể chất đều đặn là cần thiết để tối ưu hóa quá trình giảm cân và giữ vững thành quả lâu dài.
- Tái khám định kỳ: Bệnh nhân cần thường xuyên theo dõi tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe tổng quát sau phẫu thuật để đảm bảo không gặp các biến chứng liên quan đến thiếu hụt dinh dưỡng.
Tóm lại
Để được chỉ định phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày, bệnh nhân cần đáp ứng nhiều tiêu chí liên quan đến BMI, sức khỏe tổng quát, đánh giá tâm lý, và khả năng tuân thủ điều trị sau phẫu thuật. Bệnh nhân cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và cam kết lâu dài để đạt được kết quả giảm cân hiệu quả và bền vững, đồng thời giảm thiểu nguy cơ gặp phải các biến chứng sau phẫu thuật.
Nguồn tham khảo:
Diabetes Care, 2018.
Obesity Surgery, 2019.
The New England Journal of Medicine, 2020.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
