Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày là một phương pháp giảm cân hiệu quả dành cho những người bị béo phì nghiêm trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng là ứng viên phù hợp cho phương pháp này. Việc lựa chọn ứng viên phù hợp cần dựa trên các yếu tố như chỉ số khối cơ thể (BMI), tình trạng sức khỏe và sự chuẩn bị tinh thần của bệnh nhân.
1. Chỉ số khối cơ thể (BMI)
Một trong những tiêu chí đầu tiên để đánh giá liệu bệnh nhân có phù hợp với phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày hay không là dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI). Theo Hiệp hội Phẫu thuật Béo phì và Chuyển hóa Quốc tế (IFSO), ứng viên phù hợp thường có các đặc điểm sau:
- BMI ≥ 40: Đối với những bệnh nhân có BMI từ 40 trở lên, phẫu thuật được coi là phương pháp hợp lý để giúp họ giảm cân và cải thiện các bệnh lý liên quan đến béo phì.
- BMI từ 35 đến 39.9: Bệnh nhân trong nhóm này có thể được cân nhắc nếu họ đang mắc các bệnh lý liên quan đến béo phì như tiểu đường type 2, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, hoặc ngưng thở khi ngủ.
- BMI từ 30 đến 34.9: Trong một số trường hợp đặc biệt, bệnh nhân có BMI trong khoảng này và mắc các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến béo phì có thể được xem xét cho phẫu thuật, mặc dù điều này ít phổ biến hơn.
Với nhóm người châu Á, IFSO đã thống nhất: do tỷ lệ tích lũy mỡ trong cơ thể của người châu Á cao hơn, nên cho phép chỉ định phẫu thuật với người châu á với chỉ số BMI thấp hơn. Cụ thể:
- BMI ≥ 35: Đối với những bệnh nhân có BMI từ 35 trở lên, phẫu thuật được coi là phương pháp hợp lý để giúp họ giảm cân và cải thiện các bệnh lý liên quan đến béo phì.
- BMI từ 30 đến 34.9: Bệnh nhân trong nhóm này có thể được cân nhắc nếu họ đang mắc các bệnh lý liên quan đến béo phì như tiểu đường type 2, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, hoặc ngưng thở khi ngủ.
- BMI từ 27,5 đến 30: Trong một số trường hợp đặc biệt, bệnh nhân có BMI trong khoảng này và mắc các bệnh lý nguy hiểm liên quan đến béo phì có thể được xem xét cho phẫu thuật, mặc dù điều này ít phổ biến hơn.
2. Tình trạng sức khỏe tổng quát
Ngoài chỉ số BMI, ứng viên cho phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày cần phải đáp ứng một số tiêu chí liên quan đến sức khỏe tổng quát:
- Không mắc các bệnh lý nghiêm trọng về tim, gan, hoặc thận: Bệnh nhân phải có sức khỏe tổng quát tốt để chịu đựng phẫu thuật và hồi phục sau phẫu thuật.
- Không nghiện rượu, thuốc lá: Những người nghiện rượu hoặc thuốc lá cần phải từ bỏ thói quen này trước khi phẫu thuật, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật.
- Không mắc bệnh lý về tâm thần không kiểm soát: Những bệnh nhân có các vấn đề tâm lý nghiêm trọng như trầm cảm hoặc rối loạn ăn uống cần phải được kiểm soát trước khi phẫu thuật.
3. Các bệnh lý liên quan đến béo phì
Một yếu tố quan trọng khác để xác định liệu bệnh nhân có phù hợp cho phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày hay không là các bệnh lý liên quan đến béo phì. Những bệnh nhân mắc các bệnh lý sau đây thường được cân nhắc cho phẫu thuật:
- Tiểu đường type 2: Nghiên cứu cho thấy phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày không chỉ giúp giảm cân mà còn cải thiện hoặc thậm chí chữa trị hoàn toàn tiểu đường type 2. Theo một nghiên cứu năm 2018 từ Diabetes Care, hơn 80% bệnh nhân tiểu đường đã có sự cải thiện đáng kể sau phẫu thuật.
- Tăng huyết áp: Khoảng 70% bệnh nhân bị tăng huyết áp đã giảm được huyết áp hoặc ngừng hẳn việc sử dụng thuốc sau khi giảm cân bằng phương pháp này, theo báo cáo từ Obesity Surgery năm 2019.
- Ngưng thở khi ngủ: Bệnh nhân bị ngưng thở khi ngủ do béo phì cũng là ứng viên tốt cho phẫu thuật này, vì việc giảm cân giúp giảm đáng kể tình trạng ngưng thở.
4. Độ tuổi phù hợp
Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày thường được chỉ định cho bệnh nhân từ 18 đến 65 tuổi. Đối với những bệnh nhân dưới 18 tuổi hoặc trên 65 tuổi, phẫu thuật có thể được xem xét trong những trường hợp đặc biệt, nhưng cần phải thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ và đảm bảo sức khỏe tổng quát của bệnh nhân.
5. Sự chuẩn bị tinh thần và cam kết lâu dài
Ngoài các yếu tố về sức khỏe, bệnh nhân cần có sự chuẩn bị tinh thần kỹ lưỡng và cam kết lâu dài sau phẫu thuật:
- Thái độ tích cực và sẵn sàng thay đổi lối sống: Bệnh nhân cần cam kết tuân thủ chế độ ăn uống và tập luyện mới để duy trì kết quả giảm cân sau phẫu thuật.
- Sẵn sàng cho sự theo dõi lâu dài: Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần phải thường xuyên tái khám và theo dõi sức khỏe tổng quát, cũng như kiểm tra tình trạng dinh dưỡng để tránh các biến chứng về thiếu hụt vitamin và khoáng chất.
6. Các yếu tố loại trừ
Không phải tất cả bệnh nhân béo phì đều phù hợp với phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày. Các yếu tố có thể loại trừ bao gồm:
- Bệnh nhân có bệnh lý nghiêm trọng về tim mạch, gan, thận mà không thể điều trị được.
- Bệnh nhân có tiền sử phẫu thuật dạ dày hoặc ruột phức tạp.
- Bệnh nhân có rối loạn ăn uống không kiểm soát hoặc có các vấn đề về tâm lý mà chưa được điều trị.
Tóm lại
Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày là một giải pháp hiệu quả cho những người bị béo phì nghiêm trọng, đặc biệt là khi các phương pháp giảm cân khác không mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, chỉ những bệnh nhân có BMI phù hợp, sức khỏe tổng quát ổn định và cam kết lâu dài mới là ứng viên lý tưởng cho phương pháp này. Việc lựa chọn ứng viên phù hợp không chỉ giúp đảm bảo kết quả giảm cân mà còn giảm nguy cơ biến chứng và mang lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe tổng thể.
Nguồn tham khảo:
Diabetes Care, 2018.
Obesity Surgery, 2019.
The New England Journal of Medicine, 2020.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
