Những ai có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ bao gồm di truyền, lối sống và một số bệnh lý nền.
1. Người lớn tuổi
Nguy cơ ung thư đại tràng tăng theo tuổi tác, và hầu hết các trường hợp xảy ra ở những người trên 50 tuổi. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), khoảng 90% các trường hợp ung thư đại trực tràng được phát hiện ở người trên 50 tuổi.
2. Người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng
Nếu trong gia đình có người thân trực tiếp (như cha mẹ, anh chị em hoặc con cái) từng mắc ung thư đại tràng hoặc có các bệnh lý polyp đại tràng, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao. Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn khoảng 2-3 lần so với người bình thường.
3. Người có bệnh lý di truyền
Một số bệnh di truyền có thể tăng nguy cơ ung thư đại tràng, bao gồm:
- Hội chứng Lynch (ung thư đại trực tràng di truyền không do polyp): Đây là dạng ung thư đại trực tràng di truyền phổ biến nhất, gây ra khoảng 2-4% các trường hợp mắc ung thư đại trực tràng.
- Bệnh đa polyp tuyến gia đình (FAP): Người mắc hội chứng này có nguy cơ ung thư đại tràng rất cao, có thể lên đến 100% nếu không được điều trị. Bệnh nhân FAP thường phát triển hàng trăm polyp trong đại tràng khi còn trẻ.
4. Người có bệnh lý viêm đại tràng mạn tính
Những người mắc các bệnh viêm đại tràng mạn tính như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn so với người bình thường. Viêm mạn tính kéo dài của niêm mạc đại tràng có thể dẫn đến các biến đổi tiền ung thư.
Theo một nghiên cứu đăng trên Lancet Gastroenterology & Hepatology, bệnh nhân bị viêm đại tràng mạn tính có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn 2-3 lần so với người không có bệnh viêm đại tràng.
5. Người có lối sống không lành mạnh
Các yếu tố về chế độ ăn uống và lối sống đóng vai trò quan trọng trong nguy cơ ung thư đại tràng. Những yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Chế độ ăn uống giàu thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn: Nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (AICR) chỉ ra rằng, tiêu thụ nhiều thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn (như xúc xích, thịt xông khói) làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng. Cụ thể, ăn khoảng 50g thực phẩm chế biến sẵn mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng lên 18%.
- Lối sống ít vận động: Người có thói quen ít vận động, không tham gia các hoạt động thể chất đều đặn, có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn. Tập thể dục thường xuyên giúp giảm nguy cơ ung thư bằng cách điều chỉnh cân nặng và giảm viêm nhiễm trong cơ thể.
- Béo phì: Những người bị béo phì có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn. Theo Nghiên cứu Sức khỏe và Dinh dưỡng Quốc gia (NHANES), người béo phì có nguy cơ ung thư đại tràng cao hơn khoảng 30% so với người có chỉ số BMI bình thường.
6. Người hút thuốc lá và uống rượu
- Hút thuốc lá: Những người hút thuốc lâu dài có nguy cơ ung thư đại tràng cao hơn so với người không hút thuốc. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tới 20%.
- Uống rượu nhiều: Uống nhiều rượu bia, đặc biệt là những người uống quá mức khuyến cáo, cũng có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng. Nghiên cứu cho thấy uống hơn 2 ly rượu mỗi ngày làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng khoảng 25%.
7. Người có tiền sử polyp đại tràng
Polyp đại tràng, đặc biệt là các polyp tuyến (adenomatous polyps), có thể phát triển thành ung thư nếu không được loại bỏ. Polyp tuyến chiếm khoảng 70-80% các trường hợp polyp đại tràng và có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu để lâu.
8. Người có tiền sử mắc ung thư khác
Những người đã từng mắc ung thư ở các bộ phận khác của cơ thể như ung thư vú, ung thư buồng trứng, hoặc ung thư tuyến tiền liệt, có nguy cơ cao hơn mắc ung thư đại tràng.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
