1. Tổng quan về phẫu thuật cắt trực tràng triệt căn
Cắt trực tràng triệt căn là phương pháp điều trị chính cho ung thư trực tràng ở giai đoạn tiến triển. Phẫu thuật này bao gồm loại bỏ phần trực tràng bị ung thư và các mô lân cận, có thể được thực hiện bằng mổ nội soi hoặc mổ mở. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân theo các hướng dẫn chăm sóc kỹ lưỡng để đảm bảo quá trình phục hồi nhanh chóng và hạn chế nguy cơ biến chứng.
2. Chăm sóc vết mổ sau phẫu thuật
- Giữ vết mổ sạch sẽ: Bệnh nhân cần giữ vết mổ khô ráo và sạch sẽ. Bác sĩ sẽ hướng dẫn thay băng vết mổ, và cần tránh để vết mổ tiếp xúc với nước trong những ngày đầu.
- Kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng: Theo dõi các dấu hiệu bất thường như đỏ, sưng, đau nhức hoặc chảy mủ ở vùng mổ. Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào như vậy, bệnh nhân cần thông báo ngay cho bác sĩ.
3. Chế độ ăn uống sau mổ cắt trực tràng
Giai đoạn 1: Ngay sau phẫu thuật (1-3 ngày đầu)
- Ăn lỏng và dễ tiêu: Sau phẫu thuật, bệnh nhân nên bắt đầu với các loại thức ăn lỏng như cháo loãng, nước lọc, và nước canh loãng. Thức ăn cần dễ tiêu và không gây kích ứng cho đường tiêu hóa.
- Tránh thực phẩm kích thích: Không ăn các thực phẩm cay, nóng, nhiều dầu mỡ hoặc có tính axit cao để tránh gây kích ứng cho hệ tiêu hóa.
Giai đoạn 2: Sau phẫu thuật từ 4 đến 7 ngày
- Ăn thực phẩm mềm: Bệnh nhân có thể ăn các món như cháo, cơm mềm, và các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt cá hấp, rau củ luộc. Bổ sung sữa chua không đường để hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch.
- Uống đủ nước: Đảm bảo uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để ngăn ngừa táo bón, một trong những vấn đề phổ biến sau mổ cắt trực tràng.
Giai đoạn 3: Sau phẫu thuật từ 2 đến 4 tuần
- Chế độ ăn uống bình thường: Bệnh nhân có thể từ từ trở lại chế độ ăn uống bình thường nhưng nên ăn thành nhiều bữa nhỏ để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Tránh ăn quá no một lần để hạn chế cảm giác đầy bụng.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất: Thực phẩm giàu protein như trứng, cá hồi, thịt trắng cùng với các loại trái cây mềm sẽ giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng và cung cấp năng lượng cho quá trình lành vết mổ.
4. Vận động sau mổ cắt trực tràng triệt căn
Giai đoạn 1: Ngay sau phẫu thuật (1-3 ngày đầu)
Nghỉ ngơi hoàn toàn: Bệnh nhân cần nghỉ ngơi trong những ngày đầu sau phẫu thuật để tránh tác động lên vùng bụng và vết mổ. Tuy nhiên, sau ngày đầu tiên, bệnh nhân có thể đi lại nhẹ nhàng để tránh tình trạng cứng khớp và cải thiện tuần hoàn máu.
Giai đoạn 2: Sau phẫu thuật từ 4 đến 7 ngày
- Đi lại nhẹ nhàng: Bệnh nhân có thể đi bộ trong nhà từ 5-10 phút mỗi lần và thực hiện vài lần trong ngày. Tránh các hoạt động mạnh như nâng vật nặng hoặc gập người để giảm áp lực lên vùng mổ.
- Tư thế đúng khi ngồi và đứng: Bệnh nhân nên giữ thẳng lưng khi ngồi hoặc đứng, tránh các động tác gập người hay xoay mình đột ngột.
Giai đoạn 3: Sau phẫu thuật từ 2 đến 4 tuần
Bắt đầu tập thể dục nhẹ nhàng: Bệnh nhân có thể tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ ngoài trời hoặc tập yoga giãn cơ. Cần tránh các bài tập đòi hỏi dùng sức cơ bụng hoặc vận động mạnh cho đến khi được bác sĩ cho phép.
5. Lịch tái khám sau mổ cắt trực tràng triệt căn
Lần tái khám đầu tiên:
Sau 4 tuần kể từ ngày mổ, bệnh nhân cần tái khám tại phòng khám ung thư. Tại đây, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe sau phẫu thuật và quyết định liệu bệnh nhân có cần điều trị hóa trị bổ trợ hay không.
Quyết định hóa trị bổ trợ:
Nếu bệnh nhân có chỉ định hóa trị bổ trợ: Bệnh nhân sẽ được theo dõi và điều trị theo kế hoạch của bác sĩ ung thư. Hóa trị bổ trợ giúp giảm nguy cơ tái phát và cải thiện tỷ lệ sống sót.
Nếu không cần hóa trị: Bệnh nhân cần tuân thủ lịch tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh và ngăn ngừa tái phát.
6. Lịch tái khám định kỳ sau phẫu thuật
- Năm đầu tiên: Bệnh nhân cần tái khám định kỳ 3 tháng một lần trong năm đầu tiên sau phẫu thuật. Bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe tổng quát, xét nghiệm máu và có thể yêu cầu thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để theo dõi tình trạng của trực tràng.
- Những năm tiếp theo: Bệnh nhân sẽ được yêu cầu tái khám 6 tháng một lần trong những năm tiếp theo để theo dõi và phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu tái phát nào.
7. Theo dõi và điều trị tiếp tục sau mổ
Việc theo dõi sau phẫu thuật là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm các biến chứng hoặc dấu hiệu tái phát. Bệnh nhân cần thông báo ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng như đau bụng kéo dài, sụt cân, hoặc khó tiêu.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
_cr_480x332.jpg)
