1. Tổng quan về phẫu thuật cắt đại tràng triệt căn
Cắt đại tràng triệt căn là phương pháp điều trị chính cho ung thư đại tràng ở giai đoạn tiến triển, bao gồm phẫu thuật mổ mở và mổ nội soi. Phẫu thuật này nhằm loại bỏ phần đại tràng bị ung thư, cùng với các hạch bạch huyết lân cận để giảm nguy cơ tái phát. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân theo các hướng dẫn chăm sóc để phục hồi nhanh chóng và chuẩn bị cho các phương pháp điều trị bổ trợ nếu cần.
2. Chăm sóc vết mổ sau phẫu thuật
Giữ vết mổ sạch sẽ: Vết mổ cần được giữ khô và sạch. Thay băng theo chỉ định của bác sĩ và không để vết mổ tiếp xúc với nước trong những ngày đầu.
Kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng: Theo dõi các triệu chứng như sưng, đỏ, đau nhức hoặc chảy mủ ở vết mổ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bệnh nhân nên liên hệ ngay với bác sĩ.
3. Chế độ ăn uống sau mổ cắt đại tràng
Giai đoạn 1: Ngay sau phẫu thuật (1-3 ngày đầu)
Bắt đầu bằng thức ăn lỏng: Trong những ngày đầu sau phẫu thuật, bệnh nhân nên bắt đầu với nước lọc, nước canh loãng hoặc cháo loãng để giúp hệ tiêu hóa thích nghi dần với việc không có phần đại tràng đã được cắt bỏ.
Tránh thực phẩm kích thích: Không sử dụng các món ăn cay, nóng, nhiều dầu mỡ hoặc các thực phẩm chứa nhiều axit để tránh gây kích ứng cho hệ tiêu hóa.
Giai đoạn 2: Sau phẫu thuật từ 4 đến 7 ngày
Ăn thức ăn mềm và dễ tiêu hóa: Bệnh nhân có thể ăn cháo, cơm mềm, và các loại thực phẩm dễ tiêu như bánh mì trắng, thịt cá hấp hoặc luộc. Thêm vào đó, sữa chua không đường và các loại rau củ luộc mềm sẽ hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa.
Uống đủ nước: Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày giúp duy trì sự hydrat hóa và ngăn ngừa táo bón, một vấn đề thường gặp sau phẫu thuật cắt đại tràng.
Giai đoạn 3: Sau phẫu thuật từ 2 đến 4 tuần
Ăn uống bình thường: Bệnh nhân có thể từ từ quay lại chế độ ăn uống bình thường nhưng cần chia nhỏ bữa ăn để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Nên tránh ăn quá no một lần.
Bổ sung vitamin và khoáng chất: Thực phẩm giàu protein như trứng, cá hồi và thịt gà, cùng với các loại rau củ mềm và trái cây giúp hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng cường sức khỏe.
4. Vận động sau mổ cắt đại tràng triệt căn
Giai đoạn 1: Ngay sau phẫu thuật (1-3 ngày đầu)
Nghỉ ngơi: Trong những ngày đầu, bệnh nhân cần nghỉ ngơi hoàn toàn để tránh làm căng thẳng lên vùng mổ. Tuy nhiên, sau ngày đầu tiên, bệnh nhân có thể đi lại nhẹ nhàng trong phòng để kích thích tuần hoàn máu và giảm nguy cơ tắc nghẽn phổi.
Giai đoạn 2: Sau phẫu thuật từ 4 đến 7 ngày
Vận động nhẹ nhàng: Bệnh nhân nên bắt đầu với các bài tập đi bộ nhẹ nhàng trong nhà. Tránh nâng vật nặng hoặc gập người để giảm áp lực lên vùng bụng.
Giữ tư thế đúng: Khi ngồi và đứng, bệnh nhân cần giữ lưng thẳng và tránh các động tác gập bụng hoặc vặn người mạnh.
Giai đoạn 3: Sau phẫu thuật từ 2 đến 4 tuần
Tập thể dục nhẹ nhàng: Sau khi vết mổ đã lành, bệnh nhân có thể bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ ngoài trời, tập yoga nhẹ hoặc giãn cơ. Tránh các bài tập yêu cầu sức mạnh lớn hoặc tác động mạnh vào vùng bụng.
5. Lịch tái khám sau mổ cắt đại tràng triệt căn
Lần tái khám đầu tiên:
Sau 4 tuần tính từ ngày mổ, bệnh nhân cần tái khám tại phòng khám ung thư. Mục tiêu của lần tái khám này là để bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân sau mổ và quyết định có cần tiến hành hóa trị bổ trợ hay không.
Quyết định hóa trị bổ trợ:
Nếu bệnh nhân có chỉ định hóa trị bổ trợ: Bệnh nhân sẽ được theo dõi và điều trị theo kế hoạch hóa trị của bác sĩ ung thư. Việc tuân thủ hướng dẫn điều trị là rất quan trọng để đạt được hiệu quả cao nhất.
Nếu không cần hóa trị: Bệnh nhân sẽ cần tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh và ngăn ngừa nguy cơ tái phát.
6. Lịch tái khám định kỳ sau phẫu thuật
- Năm đầu tiên: Bệnh nhân cần tái khám mỗi 3 tháng một lần trong năm đầu tiên sau phẫu thuật. Trong những lần tái khám, bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe tổng quát, thực hiện các xét nghiệm máu và có thể chỉ định các phương pháp chẩn đoán hình ảnh nếu cần.
- Những năm tiếp theo: Bệnh nhân sẽ được yêu cầu tái khám 6 tháng một lần để theo dõi tình trạng bệnh và phát hiện sớm các dấu hiệu tái phát.
7. Theo dõi và điều trị tiếp tục sau mổ
Việc tái khám định kỳ là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm bất kỳ triệu chứng hoặc biến chứng nào sau phẫu thuật. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường như đau bụng, buồn nôn, hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ ngay lập tức để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ: