1. Tổng quan về phẫu thuật thoát vị hoành
Phẫu thuật thoát vị hoành được thực hiện để điều chỉnh vị trí của các cơ quan nội tạng bị đẩy lên qua lỗ thoát vị hoành (diaphragmatic hernia) trở lại vị trí bình thường và sửa chữa lại cơ hoành. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần được chăm sóc cẩn thận để đảm bảo quá trình hồi phục an toàn và ngăn ngừa biến chứng.
2. Chăm sóc vết mổ sau phẫu thuật thoát vị hoành
- Giữ vết mổ sạch sẽ: Sau phẫu thuật, vết mổ cần được giữ khô ráo và sạch sẽ. Bệnh nhân nên thay băng theo chỉ định của bác sĩ và đảm bảo không để vết mổ tiếp xúc trực tiếp với nước trong ít nhất 48 giờ đầu.
- Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng: Cần kiểm tra các dấu hiệu như đỏ, sưng, đau nhức hoặc chảy mủ tại vị trí vết mổ. Nếu phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng, bệnh nhân nên liên hệ ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời.
- Cắt chỉ: Thông thường, bệnh nhân sẽ được chỉ định cắt chỉ sau phẫu thuật khoảng 7-10 ngày, tùy thuộc vào tốc độ lành của vết mổ.
3. Chế độ ăn uống sau phẫu thuật thoát vị hoành
Chế độ ăn uống đúng cách sau mổ sẽ giúp dạ dày và thực quản giảm căng thẳng, hỗ trợ quá trình hồi phục tốt hơn:
Giai đoạn 1: Tuần 1-2 sau phẫu thuật – Ăn lỏng và dễ tiêu
- Ăn thức ăn lỏng: Bệnh nhân nên bắt đầu với các loại thức ăn lỏng như súp, nước canh, cháo loãng để giảm áp lực lên dạ dày và thực quản.
- Tránh đồ ăn cứng và khó tiêu: Các thực phẩm giàu chất béo, thực phẩm cay nóng và đồ uống có ga cần được tránh hoàn toàn trong giai đoạn này.
Giai đoạn 2: Từ tuần thứ 3 trở đi – Thực phẩm mềm và dễ tiêu
- Thực phẩm mềm: Bệnh nhân có thể chuyển sang ăn các thực phẩm mềm như cháo đặc, cơm mềm, rau củ hầm nhừ và thịt cá luộc. Mỗi bữa không nên ăn quá no và cần chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
- Bổ sung đủ 3 thành phần: Mỗi bữa ăn cần cung cấp đủ protein (thịt, cá, trứng), chất xơ từ rau củ và tinh bột (gạo, khoai tây) để cung cấp năng lượng và dinh dưỡng cho quá trình hồi phục.
Giai đoạn 3: Quay lại chế độ ăn uống bình thường dần dần
- Ăn uống cân bằng: Sau khoảng 4-6 tuần, bệnh nhân có thể quay lại chế độ ăn uống bình thường nhưng vẫn cần hạn chế các loại thực phẩm dễ gây trào ngược như thực phẩm chiên rán, nhiều gia vị.
- Uống nhiều nước: Bệnh nhân nên uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình tiêu hóa, nhưng không uống nước ngay sau khi ăn để tránh gây trào ngược dạ dày.
4. Vận động và sinh hoạt sau phẫu thuật thoát vị hoành
Vận động sau phẫu thuật cần được thực hiện cẩn thận để ngăn ngừa biến chứng và tăng cường quá trình hồi phục:
Giai đoạn 1: Tuần 1-2 sau phẫu thuật – Nghỉ ngơi nhiều
- Nghỉ ngơi hoàn toàn: Trong những ngày đầu sau phẫu thuật, bệnh nhân nên nghỉ ngơi hoàn toàn để cơ thể phục hồi và vết mổ lành lại.
- Đi lại nhẹ nhàng: Sau 3-5 ngày, bệnh nhân có thể bắt đầu đi lại nhẹ nhàng để tăng cường tuần hoàn máu và giảm nguy cơ tắc nghẽn phổi.
Giai đoạn 2: Từ tuần 3 trở đi – Bắt đầu vận động nhẹ nhàng
- Vận động nhẹ nhàng: Bệnh nhân có thể bắt đầu thực hiện các bài tập nhẹ như đi bộ ngắn, yoga hoặc các bài tập giãn cơ. Tránh các hoạt động gắng sức hoặc nâng vật nặng để không tạo áp lực lên vùng cơ hoành đã được phẫu thuật.
- Giữ tư thế đúng: Khi ngồi và nằm, bệnh nhân nên giữ thẳng lưng để giảm áp lực lên cơ hoành và tránh việc trào ngược axit.
5. Sử dụng thuốc sau phẫu thuật thoát vị hoành
- Thuốc ức chế axit: Bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc ức chế axit như Pariest 20mg hoặc Nexium 40mg, 1 viên/ngày trong khoảng 3 tháng để bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm nguy cơ trào ngược axit.
- Thuốc giảm đau: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau để giúp bệnh nhân kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật, đảm bảo bệnh nhân hồi phục thoải mái hơn.
6. Lịch tái khám sau phẫu thuật thoát vị hoành
Lần tái khám đầu tiên: Sau khoảng 4 tuần kể từ ngày phẫu thuật, bệnh nhân cần tái khám để bác sĩ kiểm tra vết mổ và đánh giá tiến trình hồi phục.
Tái khám định kỳ: Bệnh nhân cần tái khám mỗi 3 tháng/lần trong vòng 1 năm sau phẫu thuật để theo dõi sức khỏe, đặc biệt là tình trạng cơ hoành và các triệu chứng có liên quan đến trào ngược dạ dày.
7. Theo dõi và chăm sóc lâu dài sau phẫu thuật thoát vị hoành
- Theo dõi triệu chứng bất thường: Bệnh nhân cần chú ý đến các triệu chứng như đau ngực, khó thở, buồn nôn, hoặc trào ngược axit thường xuyên. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần liên hệ ngay với bác sĩ để kiểm tra.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Để ngăn ngừa tái phát thoát vị hoành hoặc biến chứng, bệnh nhân cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tránh hút thuốc lá và hạn chế thức uống có cồn, đồng thời thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng để giữ cơ thể khỏe mạnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
