1. Tổng quan về phẫu thuật thoát vị bẹn
Phẫu thuật thoát vị bẹn là một trong những phương pháp phổ biến nhất để điều trị thoát vị, đặc biệt khi cơ thành bụng suy yếu khiến ruột bị đẩy ra ngoài. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn về vận động và chăm sóc để giúp phục hồi nhanh chóng và giảm nguy cơ tái phát.
2. Theo dõi vết mổ
Giữ vết mổ sạch sẽ: Bệnh nhân nên giữ vết mổ khô ráo và thay băng theo chỉ định của bác sĩ. Không để vết mổ tiếp xúc trực tiếp với nước trong ít nhất 48 giờ sau phẫu thuật.
Kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng: Các dấu hiệu nhiễm trùng bao gồm đỏ, sưng, đau tăng dần, hoặc chảy mủ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, cần liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
3. Chế độ ăn uống sau mổ thoát vị bẹn
- Nên ăn gì: Sau phẫu thuật, bệnh nhân nên bắt đầu với các thực phẩm mềm và dễ tiêu như cháo, súp, và nước ép trái cây. Dần dần chuyển sang thực phẩm bình thường khi cơ thể hồi phục.
- Uống đủ nước: Đảm bảo bệnh nhân uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Táo bón có thể gây áp lực lên vùng phẫu thuật, làm tăng nguy cơ tái phát thoát vị.
- Tránh thực phẩm gây đầy bụng: Các loại thực phẩm gây đầy hơi như đậu, bắp cải, và đồ uống có ga cần được hạn chế.
4. Vận động sau mổ thoát vị bẹn
Giai đoạn 1: Ngay sau phẫu thuật (1-3 ngày đầu)
- Nghỉ ngơi hoàn toàn: Trong những ngày đầu tiên, bệnh nhân nên nghỉ ngơi và hạn chế vận động để không tạo áp lực lên vùng bụng. Nằm nghỉ ngơi, tránh ngồi dậy hoặc đứng dậy quá nhanh để giảm căng thẳng lên vết mổ.
- Di chuyển nhẹ nhàng: Bệnh nhân có thể đứng dậy và đi lại nhẹ nhàng trong phòng từ ngày thứ 2 sau mổ. Điều này giúp tăng cường tuần hoàn máu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và hỗ trợ quá trình lành vết mổ.
Giai đoạn 2: Sau phẫu thuật từ 4 đến 7 ngày
- Bắt đầu vận động nhẹ nhàng: Bệnh nhân có thể tăng dần thời gian và khoảng cách đi bộ, nhưng cần tránh các hoạt động gây áp lực trực tiếp lên vùng bẹn, như cúi gập người hoặc xoay người nhanh. Đi bộ nhẹ nhàng từ 5-10 phút mỗi lần, vài lần trong ngày, là cách tốt nhất để duy trì sự linh hoạt mà không ảnh hưởng đến vết mổ.
- Tư thế đúng: Khi ngồi hoặc đứng, bệnh nhân nên giữ lưng thẳng và tránh các tư thế cúi gập để không tạo áp lực lên vùng mổ. Việc thay đổi tư thế thường xuyên cũng giúp giảm áp lực và tránh cảm giác đau nhức.
Giai đoạn 3: Sau phẫu thuật từ 1 đến 4 tuần
- Vận động tăng cường: Sau tuần thứ 2, nếu không có biến chứng, bệnh nhân có thể bắt đầu tham gia các hoạt động nhẹ nhàng hơn như đi bộ ngoài trời, tập yoga nhẹ, hoặc các bài tập giãn cơ. Tuy nhiên, cần tránh các bài tập đòi hỏi sức mạnh cơ bụng hoặc nâng vật nặng.
- Tránh hoạt động gắng sức: Nâng vật nặng hoặc các bài tập tác động mạnh vào vùng bụng như tập gym, chạy bộ, hoặc nâng tạ cần được hoãn lại ít nhất 4-6 tuần sau mổ.
Giai đoạn 4: Sau 4-6 tuần
Quay lại hoạt động bình thường: Sau 4-6 tuần, bệnh nhân có thể dần dần quay lại các hoạt động hàng ngày như làm việc hoặc tham gia các bài tập thể dục, nhưng vẫn cần thận trọng để tránh tái phát thoát vị. Nếu có cảm giác căng đau hoặc khó chịu, nên dừng lại và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiếp tục.
Theo dõi dấu hiệu tái phát: Trong quá trình vận động, nếu có bất kỳ dấu hiệu đau nhói, căng tức vùng bẹn, hoặc khó chịu khi di chuyển, bệnh nhân nên ngừng vận động và liên hệ với bác sĩ để kiểm tra.
5. Theo dõi biến chứng sau mổ thoát vị bẹn
Dấu hiệu cần chú ý: Nếu có các triệu chứng như sốt cao, vết mổ chảy máu, đau không giảm, hoặc có dấu hiệu thoát vị tái phát (phồng lên ở vùng bẹn), bệnh nhân cần liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
6. Lưu ý đặc biệt về việc vận động
- Không nâng vật nặng trong ít nhất 4-6 tuần: Sau phẫu thuật thoát vị bẹn, bệnh nhân nên tránh nâng vật nặng (trên 5kg) trong ít nhất 4-6 tuần. Việc nâng vật nặng sớm có thể gây căng thẳng lớn lên cơ thành bụng và làm tăng nguy cơ tái phát thoát vị.
- Tập thở sâu: Việc hít thở sâu và đúng cách có thể giúp giảm căng thẳng lên cơ bụng khi vận động và ngăn ngừa đau tức. Bệnh nhân nên tập thở sâu và thư giãn cơ bụng trong quá trình đi bộ hoặc thực hiện các hoạt động nhẹ.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
