Sau khi phẫu thuật tắc ruột, việc chăm sóc, theo dõi, và duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt là rất quan trọng để hạn chế biến chứng và giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng. Dưới đây là các hướng dẫn chi tiết:
1. Chế độ ăn uống sau mổ tắc ruột
Giai đoạn đầu sau mổ:
- Nhịn ăn uống: Trong 24-48 giờ đầu sau mổ, bệnh nhân thường được yêu cầu nhịn ăn hoàn toàn để giảm áp lực lên ruột và tránh tình trạng tái phát.
- Bắt đầu bằng nước trong: Sau khi nhu động ruột hoạt động trở lại (có thể kiểm tra bằng cách nghe nhu động ruột hoặc bệnh nhân có thể xì hơi), bệnh nhân có thể bắt đầu uống nước trong như nước lọc, nước luộc rau, nước cháo loãng, và nước súp không dầu.
Giai đoạn trung gian:
- Chuyển sang chế độ ăn lỏng: Nếu bệnh nhân dung nạp tốt nước trong, có thể chuyển sang chế độ ăn lỏng như súp, cháo loãng, sữa không đường.
- Tăng dần độ đặc: Dần dần chuyển sang ăn thức ăn đặc hơn như cháo, cơm nát, và các món ăn dễ tiêu hóa.
Giai đoạn phục hồi hoàn toàn:
- Ăn đầy đủ và cân đối: Khi bệnh nhân hoàn toàn bình phục, cần duy trì chế độ ăn cân đối, giàu chất dinh dưỡng.
- Tăng cường chất xơ: Để ngăn ngừa táo bón và giảm nguy cơ tắc ruột tái phát, bệnh nhân cần ăn nhiều rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt.
- Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
- Hạn chế các thực phẩm gây đầy hơi và khó tiêu: Tránh các thực phẩm nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ uống có ga, đậu khô, và các loại thực phẩm gây chướng bụng.
2. Sinh hoạt và chăm sóc sau mổ
Vận động nhẹ nhàng:
- Đi bộ sớm: Sau phẫu thuật, bệnh nhân nên bắt đầu vận động nhẹ nhàng như đi bộ sớm để kích thích nhu động ruột, ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông và giúp phục hồi nhanh hơn.
- Tránh các hoạt động nặng: Trong ít nhất 4-6 tuần sau mổ, tránh các hoạt động gây áp lực lên bụng như nâng vật nặng, gập bụng, hoặc các động tác thể lực mạnh.
Kiểm soát cơn đau:
- Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát cơn đau sau mổ, giúp bệnh nhân thoải mái hơn trong quá trình phục hồi.
- Chườm ấm: Có thể sử dụng túi chườm ấm để giảm đau và hỗ trợ nhu động ruột.
Chăm sóc vết mổ:
- Giữ vết mổ sạch sẽ và khô ráo: Thay băng gạc và vệ sinh vùng mổ hàng ngày theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
- Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng: Báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu nhiễm trùng như vết mổ sưng, đỏ, nóng, chảy mủ, hoặc bệnh nhân sốt.
3. Theo dõi và kiểm tra sau mổ
- Theo dõi triệu chứng: Bệnh nhân cần tự theo dõi các triệu chứng như đau bụng, chướng bụng, buồn nôn, nôn mửa, hoặc táo bón, và báo cho bác sĩ ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
- Tái khám định kỳ: Theo lịch hẹn của bác sĩ, bệnh nhân cần tái khám để kiểm tra tiến trình phục hồi và phát hiện sớm các biến chứng. Điều này có thể bao gồm siêu âm hoặc chụp CT để kiểm tra sự hồi phục của ruột.
- Xét nghiệm máu: Để đánh giá cân bằng điện giải, chức năng gan thận và dấu hiệu viêm nhiễm.
4. Điều trị phòng ngừa biến chứng
- Thuốc:
- Kháng sinh: Sử dụng kháng sinh theo chỉ định để ngăn ngừa nhiễm trùng hậu phẫu.
- Thuốc chống đông máu: Nếu có nguy cơ hình thành cục máu đông, bệnh nhân có thể được kê đơn thuốc chống đông.
- Thuốc nhuận tràng: Sử dụng thuốc nhuận tràng nhẹ để ngăn ngừa táo bón nếu cần.
- Quản lý các bệnh lý nền: Đối với bệnh nhân có các bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim mạch, cần quản lý tốt các bệnh này để hỗ trợ quá trình phục hồi.
- Giáo dục sức khỏe: Hướng dẫn bệnh nhân và người nhà về các dấu hiệu cần theo dõi, cách chăm sóc vết mổ, chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp để ngăn ngừa biến chứng.
5. Lời khuyên cho bệnh nhân và người nhà
- Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Quan trọng nhất là bệnh nhân và người nhà cần tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống, sinh hoạt, và lịch tái khám.
- Giữ tâm lý thoải mái: Bệnh nhân cần giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng, vì tinh thần tốt cũng giúp tăng cường khả năng phục hồi.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày, và duy trì cân nặng hợp lý để hỗ trợ sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa tái phát tắc ruột.
Bằng cách tuân thủ những hướng dẫn này, bệnh nhân có thể giảm thiểu nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật tắc ruột và hỗ trợ quá trình phục hồi một cách hiệu quả.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
