Sau phẫu thuật cắt thực quản để điều trị ung thư thực quản, bệnh nhân cần tuân thủ một chế độ ăn uống, sinh hoạt, chăm sóc, theo dõi và điều trị cụ thể để giảm thiểu biến chứng và ngăn ngừa tái phát. Dưới đây là các khuyến nghị chi tiết:
1. Chế Độ Ăn Uống
- Chia nhỏ bữa ăn: Sau phẫu thuật cắt thực quản, dạ dày phải đảm nhận vai trò của thực quản trong việc dẫn thức ăn xuống ruột non. Bệnh nhân nên ăn từ 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày để giảm áp lực lên dạ dày và hệ tiêu hóa. Mỗi lần ăn không nên vượt quá 100 ml
- Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa: Bắt đầu với các thực phẩm lỏng như súp, cháo, nước ép trái cây không đường, và dần dần chuyển sang các thức ăn mềm như bánh mì nướng, cơm nhão, trứng luộc, và rau củ luộc chín.
- Tránh thức ăn gây kích ứng: Tránh thức ăn cay, nóng, nhiều dầu mỡ, thực phẩm có chứa axit cao như cam, chanh, cà phê, và nước uống có ga, vì chúng có thể gây kích ứng cho niêm mạc dạ dày và thực quản mới.
- Uống nước giữa các bữa ăn: Để tránh đầy hơi và giúp tiêu hóa tốt hơn, uống nước cách xa bữa ăn, thay vì uống cùng với thức ăn.
- Bổ sung dinh dưỡng cần thiết: Đảm bảo cung cấp đủ đạm (từ thịt gà, cá, đậu hũ), carbohydrate (từ gạo, khoai tây), chất béo tốt (dầu ô liu, quả bơ), và vitamin cùng khoáng chất (trái cây, rau xanh). Nếu cần, bác sĩ có thể đề xuất bổ sung vitamin và khoáng chất.
2. Sinh Hoạt
- Ăn chậm, nhai kỹ: Điều này giúp quá trình tiêu hóa dễ dàng hơn và giảm nguy cơ bị tắc nghẽn hoặc trào ngược.
- Ngồi thẳng khi ăn và sau khi ăn: Tránh nằm ngay sau khi ăn để hạn chế trào ngược axit. Sau ăn, nên ngồi thẳng hoặc đi bộ nhẹ nhàng trong khoảng 30 phút.
- Hoạt động thể chất nhẹ nhàng: Bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ để tăng cường sức khỏe và cải thiện chức năng tiêu hóa. Tránh hoạt động gắng sức trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật.
3. Chăm Sóc và Theo Dõi
- Theo dõi cân nặng và tình trạng dinh dưỡng: Giảm cân là một vấn đề phổ biến sau phẫu thuật. Cần theo dõi cân nặng và bổ sung dinh dưỡng phù hợp nếu có dấu hiệu sụt cân nhanh.
- Khám lại: Bệnh nhân cần tuân thủ lịch kiểm tra định kỳ theo hẹn đã ghi trong giấy hẹn. Lần đầu thường sau mổ 3-4 tuần. Tái khám tại phòng khám ung thư để Bác sỹ khoa ung thư quyết định điều trị hóa chất bổ trợ. Những lần khám sau sẽ theo hẹn của Bác sỹ ung thư. Trường hợp không cần điều trị hóa chất bổ trợ thì nên khám lại 3 tháng/lần trong năm đầu va 6 tháng/lần từ năm thứ 2.
- Theo dõi các triệu chứng bất thường: Báo cáo ngay cho bác sĩ nếu có các triệu chứng như đau ngực, khó nuốt, nôn mửa, hoặc tiêu chảy kéo dài.
4. Điều Trị
- Sử dụng thuốc theo chỉ định: Bệnh nhân có thể cần sử dụng thuốc giảm tiết axit, thuốc giảm đau, hoặc thuốc kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng. Tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ. Thuốc giảm tiết axit có thể kéo dài trong suốt năm đầu sau mổ để hạn chế trào ngược và viêm phổi hit do trào ngược.
- Hỗ trợ dinh dưỡng nếu cần: Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cần sự hỗ trợ dinh dưỡng từ các chuyên gia để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất qua chế độ ăn uống hoặc các sản phẩm bổ sung.
- Điều trị tái phát: Nếu phát hiện dấu hiệu tái phát, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị, hoặc phẫu thuật bổ sung.
5. Ngăn Ngừa Tái Phát
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Duy trì một chế độ ăn uống cân đối, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, và thực phẩm chứa chất bảo quản.
- Không hút thuốc và hạn chế rượu bia: Hút thuốc và uống rượu bia có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư và gây hại cho sức khỏe tổng thể.
- Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch. Tham gia các hoạt động thư giãn như yoga, thiền, hoặc tham gia các hoạt động giải trí để cải thiện tinh thần.
- Kiểm tra định kỳ và theo dõi: Tuân thủ lịch kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu nào của sự tái phát và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.
Việc tuân thủ các hướng dẫn trên sẽ giúp bệnh nhân hồi phục sau phẫu thuật cắt thực quản, giảm thiểu nguy cơ biến chứng và ngăn ngừa tái phát ung thư thực quản.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
