Để giảm nguy cơ mắc ung thư trực tràng, việc lựa chọn thực phẩm là rất quan trọng. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society - ACS), việc hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm gây viêm nhiễm và làm tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa có thể giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư trực tràng. Dưới đây là những loại thực phẩm cần tránh hoặc hạn chế trong chế độ ăn uống để bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa.
1. Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn
Nguy cơ:
Thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, thịt cừu) và thịt đã qua chế biến (xúc xích, thịt xông khói, giăm bông) là nguồn cung cấp nhiều chất béo bão hòa, nitrit và nitrat – những hợp chất có thể chuyển hóa thành nitrosamine, một chất gây ung thư khi tiếp xúc với nhiệt độ cao trong quá trình chế biến. Theo nghiên cứu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn thường xuyên có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc ung thư trực tràng.
Lời khuyên thực tế:
Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ dưới 500 gram mỗi tuần.
Thay thế thịt đỏ bằng các nguồn protein lành mạnh hơn như cá, thịt gia cầm không da, đậu và các loại hạt.
Tránh ăn các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, và giăm bông.
2. Thực phẩm chiên rán và chứa nhiều dầu mỡ
Nguy cơ:
Thực phẩm chiên rán, đặc biệt là ở nhiệt độ cao, chứa nhiều chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa – những chất này có thể gây viêm niêm mạc ruột và tăng nguy cơ ung thư. Theo nghiên cứu từ American Journal of Clinical Nutrition, việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chiên rán làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tiêu hóa và có thể dẫn đến sự phát triển của ung thư trực tràng.
Lời khuyên thực tế:
Hạn chế tối đa việc tiêu thụ thực phẩm chiên rán như khoai tây chiên, gà chiên, và các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ.
Chọn các phương pháp nấu ăn lành mạnh hơn như hấp, luộc, nướng hoặc áp chảo với ít dầu.
3. Đồ ngọt và thực phẩm chứa nhiều đường tinh chế
Nguy cơ:
Thực phẩm chứa nhiều đường tinh chế có thể gây tăng cân, béo phì và tạo điều kiện cho tình trạng viêm nhiễm mãn tính, từ đó làm tăng nguy cơ phát triển ung thư trực tràng. Theo nghiên cứu từ National Cancer Institute (NCI), việc tiêu thụ quá nhiều đường không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như tiểu đường mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột và hệ tiêu hóa.
Lời khuyên thực tế:
Hạn chế tiêu thụ đồ ngọt như bánh kẹo, đồ uống có đường, nước ngọt và nước có ga.
Thay thế đường tinh chế bằng các nguồn đường tự nhiên như mật ong, trái cây tươi, và nước ép trái cây không đường.
4. Thực phẩm chứa nhiều chất bảo quản và phụ gia
Nguy cơ:
Thực phẩm chế biến sẵn và đóng hộp thường chứa nhiều chất bảo quản, phụ gia hóa học, và chất tạo màu, có thể gây tổn thương niêm mạc ruột và tăng nguy cơ phát triển ung thư. Theo nghiên cứu từ Mayo Clinic, một số chất bảo quản như nitrit và nitrat trong thực phẩm chế biến sẵn có thể chuyển hóa thành các hợp chất gây ung thư khi chế biến ở nhiệt độ cao.
Lời khuyên thực tế:
Tránh các thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn như đồ ăn nhanh, mì gói, xúc xích, và các loại thực phẩm ăn liền.
Ưu tiên sử dụng các loại thực phẩm tươi, hữu cơ và không chứa chất bảo quản.
5. Rượu bia và đồ uống có cồn
Nguy cơ:
Việc tiêu thụ rượu bia thường xuyên có thể làm tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa và tăng nguy cơ mắc ung thư trực tràng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rượu bia có thể gây viêm nhiễm, tổn thương DNA và thúc đẩy sự phát triển của các tế bào ung thư.
Lời khuyên thực tế:
Hạn chế tiêu thụ rượu bia ở mức tối thiểu: Nam giới không nên uống quá 2 ly mỗi ngày và phụ nữ không nên uống quá 1 ly.
Thay thế rượu bia bằng các đồ uống lành mạnh như nước ép trái cây, nước lọc, hoặc trà thảo mộc.
Kết luận
Để giảm nguy cơ phát triển ung thư trực tràng, cần hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm như thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, thực phẩm chiên rán, đồ ngọt chứa nhiều đường tinh chế, thực phẩm chứa chất bảo quản và rượu bia. Thay vào đó, hãy duy trì chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng và lựa chọn các nguồn thực phẩm tươi lành mạnh. Việc kết hợp lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp bảo vệ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa ung thư.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
