1. Chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa ung thư trực tràng
Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc ung thư trực tràng. Dưới đây là các khuyến nghị chi tiết về cách xây dựng chế độ ăn uống bảo vệ trực tràng:
- Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn: Chất xơ giúp hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón – yếu tố gây ra tổn thương niêm mạc trực tràng. Rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt là những nguồn cung cấp chất xơ tuyệt vời giúp giảm nguy cơ polyp trực tràng và ung thư.
- Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn: Thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, thịt xông khói) chứa các chất bảo quản có thể gây hại cho niêm mạc trực tràng. Hạn chế tiêu thụ các loại thịt này sẽ giảm nguy cơ ung thư trực tràng.
- Ăn thực phẩm chứa chất chống oxy hóa: Chất chống oxy hóa có trong trái cây và rau củ như cam, dâu tây, và bông cải xanh giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào và bảo vệ niêm mạc trực tràng khỏi các yếu tố gây ung thư.
- Sử dụng thực phẩm giàu canxi và vitamin D: Canxi và vitamin D giúp bảo vệ trực tràng, giảm nguy cơ polyp và ung thư trực tràng. Nguồn cung cấp canxi bao gồm sữa, các loại hạt và rau lá xanh, còn vitamin D có thể bổ sung qua ánh sáng mặt trời và thực phẩm như cá hồi.
2. Thói quen sinh hoạt để bảo vệ trực tràng
Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày là một bước quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư trực tràng
- Bỏ hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư trực tràng. Ngừng hút thuốc sẽ cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ ung thư.
- Hạn chế tiêu thụ rượu: Uống nhiều rượu cũng làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng. Để bảo vệ sức khỏe, nam giới nên hạn chế uống không quá 2 ly rượu mỗi ngày và nữ giới không quá 1 ly mỗi ngày.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ chính đối với ung thư trực tràng. Duy trì cân nặng ở mức hợp lý bằng cách ăn uống điều độ và tập thể dục thường xuyên là rất quan trọng.
3. Luyện tập thể chất để giảm nguy cơ ung thư trực tràng
Luyện tập thể chất không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn có tác động tích cực đến hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ ung thư trực tràng.
- Tập thể dục đều đặn: Các bài tập thể dục như đi bộ, chạy bộ và bơi lội giúp kích thích nhu động ruột và giảm thiểu nguy cơ polyp trực tràng. Nên thực hiện ít nhất 150 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải mỗi tuần.
- Tăng cường bài tập giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Các bài tập như yoga, thiền không chỉ giúp giảm căng thẳng mà còn cải thiện chức năng tiêu hóa.
4. Xử lý khi phát hiện các bệnh lý mãn tính liên quan đến trực tràng
Khi phát hiện các bệnh lý mãn tính như polyp trực tràng hoặc viêm ruột, cần có kế hoạch điều trị cụ thể và theo dõi chặt chẽ để ngăn ngừa sự tiến triển thành ung thư trực tràng.
Polyp trực tràng:
Polyp trực tràng có thể phát triển thành ung thư nếu không được phát hiện và loại bỏ kịp thời. Nội soi đại trực tràng định kỳ là phương pháp quan trọng giúp phát hiện và loại bỏ polyp trước khi chúng trở nên nguy hiểm.
Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư trực tràng hoặc polyp cần theo dõi sát sao và nội soi định kỳ để phát hiện sớm.
Viêm ruột (IBD):
Các bệnh lý viêm ruột như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn làm tăng nguy cơ mắc ung thư trực tràng. Điều trị bằng thuốc kháng viêm và điều chỉnh lối sống có thể giúp kiểm soát bệnh và giảm nguy cơ biến chứng ung thư.
Người mắc viêm ruột cần theo dõi nội soi định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ thay đổi nào trong niêm mạc trực tràng.
5. Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát ung thư trực tràng
Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát ung thư trực tràng là cách tốt nhất để phát hiện sớm các dấu hiệu tiền ung thư và tăng cơ hội điều trị thành công.
- Nội soi đại trực tràng: Đây là phương pháp chính xác nhất để phát hiện polyp hoặc các tổn thương tiền ung thư trong trực tràng. Người từ 50 tuổi trở lên hoặc có nguy cơ cao hơn nên thực hiện nội soi định kỳ để kiểm tra.
- Xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT): Xét nghiệm này có thể phát hiện sự hiện diện của máu trong phân, một dấu hiệu có thể cho thấy ung thư trực tràng ở giai đoạn đầu.
Lời kết
Phòng ngừa ung thư trực tràng cần có sự kết hợp giữa chế độ ăn uống, luyện tập thể chất và lối sống lành mạnh. Việc xử lý kịp thời các bệnh lý mãn tính như polyp trực tràng hay viêm ruột và khám sức khỏe định kỳ là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
