Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến táo bón là do chế độ ăn uống không lành mạnh, bao gồm việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống không phù hợp và thiếu hụt chất xơ. Một số loại thức ăn và đồ uống có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến phân cứng hơn và khó di chuyển qua ruột. Dưới đây là danh sách những loại thực phẩm và đồ uống cần tránh hoặc hạn chế để không bị táo bón.
1. Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn
Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn chứa ít chất xơ nhưng lại giàu chất béo bão hòa và muối, những yếu tố làm chậm quá trình tiêu hóa và gây ra táo bón. Các loại thực phẩm này thường thiếu hụt chất dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ nhu động ruột và làm mềm phân.
- Đồ chiên rán: Khoai tây chiên, gà rán, bánh quẩy chiên
- Bánh mì trắng và bánh mì ngọt: Chúng chứa rất ít chất xơ và nhiều carbohydrate tinh chế, làm cho phân khó di chuyển qua ruột.
- Snack đóng gói: Khoai tây chiên, bánh quy, và các món snack chứa nhiều muối và chất béo không lành mạnh.
Theo nghiên cứu từ Journal of Gastroenterology, những người tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn có nguy cơ mắc táo bón cao hơn 20-30% so với những người ăn uống lành mạnh.
2. Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa
Chất béo bão hòa có thể làm chậm hoạt động của hệ tiêu hóa và khiến phân trở nên cứng hơn, gây khó khăn khi đi ngoài. Khi tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, cơ thể mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa, làm giảm hoạt động nhu động ruột.
- Thịt đỏ: Thịt bò, thịt lợn và các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói có hàm lượng chất béo cao, ít chất xơ và khó tiêu hóa.
- Phô mai và sữa nguyên kem: Các sản phẩm từ sữa chứa nhiều chất béo bão hòa, trong khi lại không cung cấp chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa.
Theo nghiên cứu từ Harvard School of Public Health, tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa làm tăng nguy cơ táo bón lên đến 25%.
3. Đồ uống có cồn
Rượu và bia có thể làm mất nước cơ thể, một trong những yếu tố hàng đầu gây ra táo bón. Khi cơ thể mất nước, ruột sẽ hấp thụ nước từ phân, khiến phân trở nên cứng hơn và khó đi ngoài. Ngoài ra, rượu cũng làm giảm hoạt động của hệ tiêu hóa, làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn.
Rượu bia: Hạn chế tiêu thụ rượu bia, đặc biệt khi bạn đã có dấu hiệu táo bón hoặc mất nước.
Nghiên cứu từ World Journal of Gastroenterology đã chỉ ra rằng người uống nhiều rượu bia có nguy cơ bị táo bón cao hơn khoảng 15-20% so với người không uống hoặc uống với lượng vừa phải.
4. Caffeine trong cà phê, trà đặc và nước ngọt
Mặc dù cà phê có thể giúp kích thích nhu động ruột ở một số người, tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể gây mất nước và làm trầm trọng tình trạng táo bón. Caffeine hoạt động như một chất lợi tiểu, khiến cơ thể mất nước nhanh chóng, làm cản trở quá trình tiêu hóa và làm cứng phân.
- Cà phê: Uống quá nhiều cà phê có thể gây táo bón do cơ thể mất nước. Nên giới hạn uống 1-2 tách cà phê mỗi ngày.
- Trà đặc: Trà chứa nhiều caffeine, nếu tiêu thụ quá mức có thể gây mất nước và táo bón.
- Nước ngọt có ga: Nước ngọt có ga chứa caffeine và đường tinh luyện, cả hai đều gây ra mất nước và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa.
5. Thực phẩm chứa nhiều đường và carbohydrate tinh chế
Đường và carbohydrate tinh chế có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và làm tăng nguy cơ táo bón. Những thực phẩm này thiếu chất xơ và không cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho hệ tiêu hóa, đồng thời có thể làm tăng lượng đường trong máu, dẫn đến sự chậm trễ trong nhu động ruột.
- Bánh kẹo và socola: Chứa nhiều đường nhưng không có chất xơ, làm cản trở quá trình tiêu hóa và dễ gây táo bón.
- Bánh mì trắng và gạo trắng: Đây là những nguồn carbohydrate tinh chế đã bị loại bỏ chất xơ, làm cho thức ăn di chuyển qua ruột chậm hơn.
- Mì ống trắng: Cũng giống như bánh mì trắng, mì ống trắng không cung cấp chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa.
Theo nghiên cứu từ American Journal of Clinical Nutrition, những người tiêu thụ lượng lớn đường tinh luyện và carbohydrate tinh chế có nguy cơ mắc táo bón cao hơn 20-25%.
6. Thức ăn nhanh và thực phẩm giàu muối
Muối có thể làm cơ thể mất nước nhanh chóng, từ đó dẫn đến tình trạng phân cứng hơn và khó đi ngoài. Thực phẩm chứa nhiều muối như đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng gói sẵn không chỉ làm tăng huyết áp mà còn gây cản trở cho hệ tiêu hóa.
Đồ ăn nhanh: Pizza, hamburger, xúc xích và các loại thức ăn nhanh khác chứa nhiều muối và chất béo không lành mạnh, làm tăng nguy cơ táo bón.
Nghiên cứu từ British Journal of Nutrition chỉ ra rằng những người tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh và thực phẩm chứa nhiều muối có nguy cơ bị táo bón cao hơn 15-20% so với người tiêu thụ ít hơn.
7. Sản phẩm từ sữa
Các sản phẩm từ sữa như sữa tươi, phô mai và kem thường thiếu chất xơ và chứa nhiều chất béo, điều này có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và dẫn đến táo bón. Một số người cũng có thể gặp phải tình trạng khó tiêu lactose, dẫn đến tình trạng đầy bụng và táo bón.
- Phô mai: Chứa nhiều chất béo và protein nhưng không có chất xơ, phô mai có thể làm chậm quá trình tiêu hóa.
- Kem: Cũng chứa nhiều chất béo và đường, gây khó khăn cho hệ tiêu hóa.
Lời khuyên của PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn
Để ngăn ngừa táo bón, bạn nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm và đồ uống như thức ăn nhanh, thực phẩm giàu chất béo bão hòa, đồ uống có cồn, cà phê, trà đặc, thực phẩm chứa nhiều đường và muối. Thay vào đó, hãy tăng cường ăn nhiều chất xơ từ ngũ cốc nguyên cám, trái cây, rau xanh và uống đủ nước để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
