Thụt tháo bằng nước là một phương pháp được một số người sử dụng để điều trị táo bón, nhằm kích thích ruột và làm sạch phân. Tuy nhiên, việc tự thụt tháo bằng nước hoặc vòi rửa hậu môn thường xuyên không được khuyến khích vì nó có thể gây ra nhiều tác hại và rủi ro đối với sức khỏe hệ tiêu hóa. Dưới đây là các yếu tố cần cân nhắc trước khi sử dụng phương pháp này để chống táo bón.
1. Tại sao tự thụt tháo bằng nước không nên được sử dụng thường xuyên?
Mặc dù thụt tháo có thể mang lại hiệu quả tạm thời trong việc làm sạch phân và giảm triệu chứng táo bón, nhưng việc lạm dụng thụt tháo bằng nước thường xuyên có thể gây hại nhiều hơn lợi. Dưới đây là những lý do tại sao bạn không nên sử dụng phương pháp này thường xuyên:
- Gây tổn thương niêm mạc ruột: Việc thụt tháo bằng nước, đặc biệt là khi sử dụng vòi rửa hậu môn hoặc dụng cụ không phù hợp, có thể gây tổn thương niêm mạc trực tràng và hậu môn. Nước từ vòi rửa áp lực cao có thể làm trầy xước hoặc gây rách các mô nhạy cảm bên trong ruột, dẫn đến viêm, chảy máu và nguy cơ nhiễm trùng.
- Làm mất đi vi khuẩn có lợi trong ruột: Việc thụt rửa ruột bằng nước có thể cuốn trôi vi khuẩn có lợi trong đường ruột, làm rối loạn sự cân bằng vi sinh. Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa, khiến cơ thể khó tiêu hóa thức ăn và gây ra các vấn đề tiêu hóa lâu dài như rối loạn tiêu hóa hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS). Theo nghiên cứu từ Journal of Gastroenterology, thụt tháo quá mức có thể làm giảm sự đa dạng vi khuẩn đường ruột, làm tăng nguy cơ viêm ruột và táo bón mãn tính.
- Gây phụ thuộc vào phương pháp thụt tháo: Khi bạn sử dụng phương pháp thụt tháo thường xuyên, ruột có thể trở nên phụ thuộc vào việc kích thích nhân tạo để đẩy phân ra ngoài. Lâu dần, nhu động ruột tự nhiên có thể bị suy giảm, dẫn đến tình trạng táo bón trở nên nặng nề hơn khi không có sự can thiệp từ bên ngoài.
2. Tác hại của việc tự thụt tháo bằng vòi nước rửa hậu môn
Việc sử dụng vòi nước rửa hậu môn để thụt tháo có thể dẫn đến một số vấn đề nguy hiểm nếu không được thực hiện đúng cách hoặc lạm dụng quá mức. Dưới đây là những tác hại của việc tự thụt tháo bằng vòi nước rửa hậu môn:
- Gây nhiễm trùng: Sử dụng nước từ vòi rửa không được tiệt trùng có thể đưa vi khuẩn từ bên ngoài vào đường ruột, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hậu môn hoặc viêm trực tràng. Nước không sạch hoặc nước có chứa tạp chất có thể làm tổn thương niêm mạc ruột và gây ra các bệnh lý nhiễm trùng nghiêm trọng.
- Làm mất cân bằng điện giải: Khi bạn thụt tháo bằng nước quá thường xuyên, cơ thể có thể mất đi các chất điện giải quan trọng như natri và kali qua phân. Mất cân bằng điện giải có thể gây ra tình trạng mệt mỏi, chuột rút, mất nước và rối loạn nhịp tim.
- Gây loét và tổn thương hậu môn: Sử dụng vòi nước áp lực cao có thể gây ra tổn thương cơ vòng hậu môn, làm tăng nguy cơ loét và nứt hậu môn. Điều này không chỉ gây đau đớn mà còn làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và chảy máu trực tràng.
- Rối loạn chức năng tiêu hóa: Việc can thiệp quá mức vào chức năng tự nhiên của ruột có thể gây ra rối loạn chức năng tiêu hóa và làm suy giảm hoạt động bình thường của nhu động ruột. Thói quen tự thụt tháo bằng nước có thể dẫn đến tình trạng ruột mất khả năng hoạt động bình thường, gây táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.
3. Khi nào nên thụt tháo bằng nước và chỉ nên thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ
Thụt tháo bằng nước chỉ nên được thực hiện trong những trường hợp cần thiết và có sự hướng dẫn của bác sĩ. Các trường hợp dưới đây có thể là ngoại lệ, khi việc thụt tháo được chỉ định ngắn hạn:
- Trước khi phẫu thuật hoặc xét nghiệm nội soi: Trước khi thực hiện một số loại phẫu thuật hoặc thủ thuật y tế như nội soi đại tràng, bác sĩ có thể yêu cầu thụt tháo để làm sạch ruột. Tuy nhiên, việc này được thực hiện dưới sự giám sát y tế và chỉ trong thời gian ngắn.
- Điều trị táo bón cấp tính nặng: Trong một số trường hợp táo bón cấp tính gây khó chịu nghiêm trọng và các biện pháp tự nhiên không mang lại hiệu quả, thụt tháo bằng nước có thể là giải pháp tạm thời để giảm bớt triệu chứng. Tuy nhiên, không nên lạm dụng phương pháp này và cần có sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Nguy cơ nhiễm độc phân: Ở những bệnh nhân có nguy cơ mắc các bệnh như tắc ruột hoặc nhiễm độc phân do táo bón kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định thụt tháo trong trường hợp khẩn cấp. Điều này chỉ nên được thực hiện trong môi trường y tế với thiết bị vô trùng.
4. Giải pháp tự nhiên thay thế thụt tháo thường xuyên
Thay vì sử dụng thụt tháo thường xuyên để chống táo bón, bạn nên tập trung vào việc điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống để duy trì sức khỏe tiêu hóa. Dưới đây là những giải pháp tự nhiên hiệu quả để ngăn ngừa táo bón:
- Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn uống: Hãy ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên cám và các loại đậu để bổ sung chất xơ, giúp phân mềm và dễ di chuyển qua ruột.
- Uống đủ nước: Cơ thể cần đủ nước để duy trì độ mềm của phân và ngăn ngừa táo bón. Uống từ 2-3 lít nước mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ táo bón.
- Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất, như đi bộ, yoga và chạy bộ, có thể giúp kích thích nhu động ruột và thúc đẩy quá trình tiêu hóa.
- Tạo thói quen đi vệ sinh đều đặn: Đi vệ sinh vào một thời điểm cố định trong ngày, đặc biệt là vào buổi sáng, có thể giúp duy trì hệ tiêu hóa ổn định và ngăn ngừa táo bón.
Lời khuyên của PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn
Việc tự thụt tháo bằng nước thường xuyên để chống táo bón không được khuyến khích vì có thể gây ra nhiều tác hại như tổn thương niêm mạc ruột, mất cân bằng vi sinh và làm phụ thuộc vào phương pháp này. Thụt tháo chỉ nên được sử dụng trong những trường hợp cần thiết, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Thay vì lạm dụng thụt tháo, bạn nên tập trung vào việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, uống đủ nước và duy trì lối sống năng động để phòng ngừa táo bón một cách tự nhiên.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
