Điều trị rò hậu môn hiệu quả

Cho đến nay phương pháp điều trị rò hậu môn vẫn là phẫu thuật. Nhưng phẫu thuật khi nào, và cần lưu ý gì khi phẫu thuật thì không phải ai cũng biết.

Thời điểm mổ

Chọn thời điểm mổ rò hậu môn sau một áp xe quanh hậu môn- trực tràng rất quan trọng. Một số tác giả cho rằng, có thể sớm mổ sau 1-2 tuần. Một số tác giả khác cho rằng, nên chờ đợi sau 6 tuần, khi đó đường rò đã được hình thành rõ ràng, tổn thương giữa phần lành và bệnh lý được phân biệt rõ rệt. Vì vậy, khi phẫu thuật đường rò được dễ dàng và ít bị lạc đường.

Nguyên tắc phẫu thuật

   + Phải tìm được lỗ trong. Lỗ trong là nguyên nhân gây bệnh, thường nằm ở hốc tuyến chỗ van Morgagni (phần lớn nằm ở phía sau) trên đường lược. Có thể là một lỗ thức sự, hoặc đã bít kín để lại một sẹo, nhiều khi rất khó xác định. Phương pháp để xác định lổ trong trong khi mổ là dùng que thăm cứng đi theo đường rò từ lỗ ngoài, có thể bơm thuốc màu hoặc bơm khí. Trong trường hợp không thể xác định được lỗ trong theo các phương pháp trên, có thể dựa theo luật Goodsall để tìm lỗ rò trong: kẻ một đường ngang qua lỗ hậu môn, nếu lỗ rò ngoài nằm ở phía trước đường này thì đường rò thường đi thẳng vào lỗ trong theo kiểu đối xứng. Nếu lỗ rõ ngoài nẳm ở phía sau đường kẻ thì đường rò đi theo đường vòng cung vào trong lỗ. Thường ở phía sau và giữa ống hậu môn (từ điểm 4 đến 8 giờ).

Hình 1. Luật Goodsan

+ Lấy hết các tổ chức xơ, phá hết các đường rò phụ, các ngóc ngách.

+ Tránh làm tổn thương cơ thắt vì sẽ gây són phân sau mổ. Nếu cần thiết có thể cắt một phần cơ thắt trong. Vị trí cắt và mức độ cắt thì khác nhau theo các tác giả: Eisenhammer, Ruedi và Allgowr thì cắt khoảng 2/3 của cơ thắt trong ở vị trí 6 giờ. Parks, Hawley và Novares thì rạch ở bên vị trí 3 giờ hoặc 9 giờ. Theo đa số các tác giả, chỉ nên cắt tối đa là 1/3 cơ thắt trong tránh biến chứng són phân, hở hậu môn sau khi mổ. Đường cắt phải cắt vuông góc, khôg cắt chéo và chỉ được cắt một chỗ trên cơ vòng. Muốn đánh giá chính xác, cần bộc lộ rõ ràng cơ thắt trong trước khi cắt.

>>>Xem thêm: Dấu hiệu của bệnh rò hậu môn

Phương pháp phẫu thuật điều trị rò hậu môn

Hiện tại có 4 phương pháp phẫu thuật chính điều trị rò hậu môn. Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật riêng lẻ, hay kết hợp các phương pháp với nhau phụ thuộc vào phân loại rò hậu môn. Sau đây là 4 phương pháp phẫu thuật chính.

+ Mở đường rò: rạch mở đường rò theo suốt chiều dọc từ lỗ trong đến lỗ ngoài, biến đường ống thành đường rãnh. Nên sử dụng một que thông sắt đặt vào đường rò và rạch bằng dao điện. Phương pháp này thì thích hợp với những đường rò nông (rò dưới ra và niêm mạc). Những đường rò qua cơ thắt thì chỉ cắt đứt tối đa là 1/3 ngoài của cơ thắt trong.

Hình 1. Phương pháp xác định lỗ rò trong

+ Cắt bỏ đường rò: cắt toàn bộ đường rò với các nhánh phụ của nó, sau đó khâu lại đường rò và cơ thắt. Những năm gần đây đã xuất hiện nhiều phương pháp cắt bỏ đường rò khác nhau và sau đó là khâu ngay kỳ đầu với kết quả tốt.

+ Phương pháp cắt dần cơ thắt: phương pháp có từ thời Hipocrat: cắt đường rò dần dần bằng một sợi chỉ qua lỗ rò và cơ thắt rồi kéo trên hệ thống ròng rọc với trọng lượng 100-150g. Sau khi tìm thấy hai đầu đường rò, người ta luồn một sợi dây cao su rồi buộc lại, hoặc luồn vòa đó 7 sợi chỉ rồi cứ 2 ngày thắt một sợi, chỉ sẽ cắt dần đường rò từ trong ra ngoài và đường rò cũng liền dần từ trong ra ngoài. Phương pháp này ít dùng vì thời gian điều trị kéo dài và không triệt để. Phương pháp được chỉ định cho những đường rò hậu môn phức tạp đặc biệt các đường rò qua cơ thắt hoặc ngoài cơ thắt. Việc cắt bỏ hoàn toàn đường rò ngay trong một thì phẫu thuật có thể tổn thương trầm trọng cơ thắt vi vậy chỉ mở banh đường rò dần dần từ trong ra ngoài để cho các bó cơ thắt hậu môn liền lại dần dần theo đường mở banh.

Hình 2. Phương pháp cắt chậm cơ thắt

   + Phương pháp chuyển vạt niêm mạc: phương pháp được làm lần đầu tiên bởi Elting năm 1912 và hiện nay đang được sử dụng khá phổ biến tại Pháp. Phương pháp được chỉ định cho những đường rò phức tạp qua cơ thắt. Tiến hành cắt bỏ toàn bộ phần đường rò nằm ngoài cơ thắt. Phần lỗ rò trong được cắt bỏ tới hết niêm mạc, tiến hành khâu cơ thắt trong và chuyển vạt niêm mạc vá kín lỗ rò.

Hình 3. Phương pháp chuyển vạt niêm mạc trực tràng