Sau khi thực hiện phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày, chế độ ăn uống và vận động đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục và đạt được mục tiêu giảm cân an toàn. Chế độ ăn uống cần được điều chỉnh để phù hợp với khả năng tiêu hóa của dạ dày sau phẫu thuật, đồng thời cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Dưới đây là chi tiết về chế độ ăn uống và vận động sau phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày, bao gồm cả khối lượng và tỷ lệ dinh dưỡng trong từng giai đoạn.
1. Chế độ ăn uống sau phẫu thuật
Chế độ ăn uống sau phẫu thuật được chia thành nhiều giai đoạn, từ ăn lỏng đến ăn mềm và cuối cùng là ăn bình thường. Mỗi giai đoạn có những quy định cụ thể về khối lượng thực phẩm và tỷ lệ các thành phần dinh dưỡng để đảm bảo dạ dày hồi phục tốt nhất.
Giai đoạn 1: Chế độ ăn lỏng (Tuần 1-2)
Trong 2 tuần đầu tiên sau phẫu thuật, bệnh nhân chỉ nên tiêu thụ các loại thức ăn lỏng với khối lượng giới hạn để giảm áp lực lên dạ dày mới được thu nhỏ.
Khối lượng: Mỗi bữa chỉ được ăn tối đa 50 ml/lần, và bệnh nhân nên chia thành 6-8 bữa nhỏ mỗi ngày.
Các loại thực phẩm được phép tiêu thụ: Nước lọc, nước súp, nước ép rau củ (không đường), nước ép trái cây pha loãng, sữa tách béo, hoặc sữa không đường.
Lưu ý: Uống từng ngụm nhỏ và chậm rãi để tránh gây căng dạ dày. Hạn chế đồ uống có cồn, caffeine, và đồ uống có gas.
Giai đoạn 2: Chế độ ăn đặc sệt và mềm (Tuần 3-4)
Sau 2 tuần, bệnh nhân có thể chuyển sang chế độ ăn đặc sệt và mềm, nhưng vẫn cần kiểm soát chặt chẽ khối lượng thức ăn trong mỗi lần ăn.
Khối lượng: Mỗi bữa ăn tối đa 100 ml/lần, chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày.
Các loại thực phẩm được phép tiêu thụ: Súp đặc, cháo nhuyễn, khoai tây nghiền, trứng hấp mềm, thịt gà hoặc cá nghiền nát, sữa chua không đường.
Tỷ lệ dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn:
- 50% protein: Từ các nguồn như trứng, thịt gà, cá, và sữa.
- 25% rau xanh: Rau luộc mềm hoặc nghiền nát.
- 25% tinh bột: Từ các nguồn như khoai tây nghiền hoặc cháo.
Lưu ý: Cần ăn chậm và nhai kỹ. Uống nước ít nhất 30 phút trước hoặc sau bữa ăn để tránh gây căng dạ dày.
Giai đoạn 3: Chế độ ăn mềm và dần trở lại bình thường (Tuần 5-6)
Từ tuần thứ 5, bệnh nhân có thể ăn thực phẩm mềm hơn và tăng dần khối lượng thức ăn, nhưng vẫn cần chia nhỏ bữa ăn để không gây áp lực lên dạ dày.
Khối lượng: Mỗi bữa ăn tối đa 150 g/lần, chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày.
Các loại thực phẩm được phép tiêu thụ: Các loại rau củ luộc mềm, thịt gà hoặc cá hấp, cơm mềm, trái cây mềm (như chuối, dưa hấu), phô mai ít béo.
Tỷ lệ dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn:
- 50% protein: Từ các nguồn như thịt nạc, cá, trứng, sữa chua.
- 30% rau xanh: Các loại rau như rau bina, cà rốt, hoặc bí đỏ đã được nấu mềm.
- 20% tinh bột: Từ cơm mềm hoặc khoai tây, nhưng không nên ăn quá nhiều tinh bột để tránh tăng cân trở lại.
Lưu ý: Tiếp tục chia nhỏ bữa ăn và tránh các thực phẩm có dầu mỡ, đồ chiên, hoặc thực phẩm nhiều đường.
Giai đoạn 4: Chế độ ăn uống bình thường (Sau 6 tuần)
Sau 6 tuần, bệnh nhân có thể trở lại chế độ ăn uống gần như bình thường, nhưng vẫn cần kiểm soát khẩu phần và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
Khối lượng: Mỗi bữa ăn tối đa 150-200 g/lần, chia thành 4-5 bữa nhỏ trong ngày.
Tỷ lệ dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn:
- 50% protein: Từ thịt nạc, cá, đậu hũ, hoặc trứng.
- 30% rau xanh: Ăn đa dạng các loại rau củ để đảm bảo đủ chất xơ và vitamin.
- 20% tinh bột: Từ ngũ cốc nguyên cám, cơm gạo lứt, hoặc khoai lang.
Lưu ý: Bệnh nhân cần duy trì thói quen ăn chậm, nhai kỹ và chia nhỏ bữa ăn để dạ dày tiêu hóa tốt hơn.
2. Chế độ vận động sau phẫu thuật
Song song với chế độ ăn uống, chế độ vận động cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục và giảm cân sau phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày. Bệnh nhân cần tăng dần mức độ vận động, từ nhẹ đến vừa phải, nhằm giúp tăng cường sức khỏe và đạt được kết quả giảm cân bền vững.
Giai đoạn 1: Vận động nhẹ nhàng (Tuần 1-2)
Trong tuần đầu sau phẫu thuật, bệnh nhân nên bắt đầu với các hoạt động vận động nhẹ như đi bộ chậm trong nhà, mỗi lần từ 5-10 phút.
Việc đi bộ giúp tăng cường tuần hoàn máu, ngăn ngừa huyết khối và kích thích hệ tiêu hóa.
Giai đoạn 2: Đi bộ và hoạt động nhẹ (Tuần 3-4)
Từ tuần thứ 3, bệnh nhân có thể tăng cường đi bộ mỗi ngày, từ 15-30 phút mỗi lần, và bắt đầu với các hoạt động nhẹ khác như làm việc nhà đơn giản.
Việc tăng cường vận động sẽ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và hỗ trợ quá trình giảm cân.
Giai đoạn 3: Tập thể dục nhẹ nhàng (Tuần 5-6)
Sau 4 tuần, bệnh nhân có thể bắt đầu với các bài tập thể dục nhẹ như đạp xe tĩnh, yoga hoặc bơi lội. Lưu ý, vẫn cần tránh các bài tập gây áp lực mạnh lên vùng bụng.
Các bài tập này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giúp duy trì quá trình giảm cân hiệu quả.
Giai đoạn 4: Quay lại hoạt động bình thường (Sau 6 tuần)
Sau 6 tuần, bệnh nhân có thể dần quay lại các hoạt động thể chất bình thường như chạy bộ, tập gym hoặc bơi lội, nhưng cần bắt đầu từ mức độ nhẹ và tăng dần cường độ theo thời gian.
Lưu ý, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu các bài tập nặng để đảm bảo an toàn.
Kết luận
Việc duy trì chế độ ăn uống và vận động hợp lý sau phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày là yếu tố quan trọng giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng, đạt được kết quả giảm cân và duy trì sức khỏe lâu dài. Chế độ ăn uống cần được chia thành nhiều giai đoạn với khối lượng thức ăn và tỷ lệ dinh dưỡng phù hợp, cùng với chế độ vận động nhẹ nhàng và tăng dần theo thời gian để đảm bảo cơ thể hồi phục tốt và duy trì cân nặng ổn định.
Tài liệu tham khảo:
"Postoperative Nutritional Guidelines for Bariatric Surgery," Obesity Surgery Journal, 2022.
"Exercise Recommendations After Gastric Sleeve Surgery," American Journal of Surgery, 2021.
"Managing Diet and Physical Activity in Bariatric Surgery Patients," Journal of Bariatric Medicine, 2021.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
_cr_480x332.jpg)
