Tầm quan trọng của phát hiện sớm ung thư thực quản
Ung thư thực quản thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, điều này khiến cho việc phát hiện sớm trở nên khó khăn. Tuy nhiên, nếu ung thư được chẩn đoán sớm, cơ hội điều trị thành công và tỷ lệ sống sót có thể tăng lên đáng kể. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), phát hiện ung thư thực quản ở giai đoạn đầu có thể giúp tăng tỷ lệ sống sót sau 5 năm lên đến 47-50%, trong khi ở giai đoạn muộn, tỷ lệ này giảm xuống dưới 5%.
Các phương pháp phát hiện sớm ung thư thực quản
Nội soi thực quản (Endoscopy)
Nội soi thực quản là phương pháp hiệu quả và chính xác nhất để phát hiện sớm ung thư thực quản. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống mềm có gắn camera (ống nội soi) được đưa qua miệng hoặc mũi để quan sát niêm mạc thực quản. Nội soi giúp phát hiện những thay đổi bất thường như viêm, tổn thương, hoặc khối u nhỏ mà các phương pháp khác khó nhận biết.
Một nghiên cứu tại Nhật Bản cho thấy rằng nội soi thực quản có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm với độ nhạy lên đến 95%, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao hoặc có triệu chứng nghi ngờ .
Ưu điểm: Phương pháp này cho phép bác sĩ nhìn trực tiếp vào niêm mạc thực quản và lấy mẫu mô (sinh thiết) nếu cần để kiểm tra dưới kính hiển vi. Đây là cách đáng tin cậy nhất để chẩn đoán chính xác ung thư thực quản.
Sinh thiết mô (Biopsy)
Nếu nội soi cho thấy có tổn thương hoặc khu vực nghi ngờ trong thực quản, bác sĩ có thể thực hiện sinh thiết, lấy mẫu mô từ khu vực đó để kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết là phương pháp duy nhất để xác nhận chẩn đoán ung thư thực quản.
Nghiên cứu từ Trung Quốc cho thấy rằng sinh thiết kết hợp với nội soi có thể phát hiện ung thư thực quản với độ chính xác lên đến 98% khi được thực hiện ở giai đoạn sớm .
Chụp X-quang có cản quang (Barium Swallow X-ray)
Đây là phương pháp hỗ trợ chẩn đoán ung thư thực quản bằng cách chụp X-quang sau khi người bệnh uống một dung dịch chứa bari, giúp tạo ra hình ảnh rõ ràng hơn của thực quản. Phương pháp này có thể phát hiện các vùng hẹp hoặc khối u, nhưng không nhạy bằng nội soi.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng chụp X-quang có cản quang có thể phát hiện khoảng 60-70% các trường hợp ung thư thực quản, nhưng chỉ hiệu quả trong việc phát hiện những tổn thương lớn hơn và ở giai đoạn muộn hơn .
Siêu âm nội soi (Endoscopic Ultrasound - EUS)
Siêu âm nội soi là một phương pháp kết hợp giữa siêu âm và nội soi. Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá mức độ lan rộng của ung thư vào các lớp mô sâu hơn trong thực quản, hoặc xác định liệu ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết hay chưa.
Nghiên cứu tại Hoa Kỳ chỉ ra rằng siêu âm nội soi có thể cung cấp thông tin chính xác về mức độ xâm lấn của ung thư, với độ chính xác lên đến 85-90% trong việc đánh giá giai đoạn bệnh.
Xét nghiệm tìm dấu ấn ung thư (Tumor Marker Testing)
Một số dấu ấn sinh học trong máu có thể được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán ung thư thực quản, bao gồm CEA (Carcinoembryonic Antigen) và SCC (Squamous Cell Carcinoma Antigen). Tuy nhiên, các dấu ấn này không đặc hiệu cho ung thư thực quản và thường chỉ tăng khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn. Do đó, chúng không phải là phương pháp phát hiện sớm mà chỉ hỗ trợ theo dõi bệnh.
Ai nên tiến hành tầm soát sớm?
Tầm soát sớm ung thư thực quản không được khuyến cáo rộng rãi cho tất cả mọi người, nhưng những người thuộc nhóm nguy cơ cao nên xem xét việc tầm soát sớm:
- Người có tiền sử bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Những người mắc GERD trong thời gian dài có nguy cơ phát triển ung thư thực quản cao hơn.
- Người mắc Barrett thực quản: Đây là tình trạng thay đổi tế bào lót thực quản do GERD kéo dài, và nó làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
- Người hút thuốc lá và uống rượu nhiều: Những người có thói quen hút thuốc lá và uống rượu lâu dài có nguy cơ cao hơn.
- Người trên 50 tuổi: Tuổi tác là yếu tố nguy cơ lớn, đặc biệt ở những người lớn tuổi có các yếu tố nguy cơ khác.
Tần suất tầm soát ung thư thực quản
Đối với người có nguy cơ cao: Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao, tầm soát ung thư thực quản nên bắt đầu từ 40-50 tuổi và thực hiện định kỳ mỗi 1-2 năm, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và khuyến cáo của bác sĩ.
Đối với người có Barrett thực quản: Những người có Barrett thực quản nên thực hiện nội soi thực quản định kỳ mỗi 2-3 năm, và nếu phát hiện có tế bào bất thường, tần suất có thể được tăng lên theo chỉ định của bác sĩ.
Lợi ích của phát hiện sớm
Theo nghiên cứu từ Nhật Bản, nơi có chương trình tầm soát ung thư thực quản hiệu quả, tỷ lệ sống sót sau 5 năm của những người phát hiện ung thư thực quản ở giai đoạn sớm có thể đạt 60-70%. Phát hiện sớm giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển và tăng cơ hội điều trị thành công.
Lời khuyên
Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao hoặc có các triệu chứng nghi ngờ như khó nuốt, đau ngực, ho kéo dài, hãy thực hiện nội soi và các xét nghiệm cần thiết để kiểm tra. Phát hiện sớm ung thư thực quản là chìa khóa giúp cải thiện tiên lượng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
