Tầm quan trọng của tầm soát ung thư thực quản
Tầm soát ung thư thực quản là quá trình giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm trước khi các triệu chứng nghiêm trọng xuất hiện. Khi ung thư thực quản được phát hiện sớm, cơ hội điều trị thành công và tỷ lệ sống sót tăng lên đáng kể. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), phát hiện ung thư thực quản ở giai đoạn sớm có thể tăng tỷ lệ sống sót lên đến 60-70%, trong khi ở giai đoạn muộn, tỷ lệ này giảm xuống dưới 10%.
Các phương pháp tầm soát ung thư thực quản 
Nội soi thực quản (Endoscopy)
Nội soi thực quản là phương pháp tầm soát chính xác và phổ biến nhất để phát hiện sớm ung thư thực quản. Phương pháp này cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và phát hiện các tổn thương như loét, khối u, hoặc những thay đổi bất thường ở niêm mạc.
Trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể lấy mẫu mô (sinh thiết) từ các khu vực nghi ngờ để xét nghiệm và xác nhận sự hiện diện của tế bào ung thư. Theo nghiên cứu từ Nhật Bản, nội soi kết hợp sinh thiết có độ chính xác đến 98% trong việc phát hiện ung thư thực quản ở giai đoạn sớm.
Sinh thiết (Biopsy)
Sinh thiết là phương pháp lấy mẫu mô từ vùng niêm mạc thực quản để kiểm tra dưới kính hiển vi nhằm phát hiện sự hiện diện của tế bào ung thư. Đây là phương pháp chắc chắn để xác nhận chẩn đoán ung thư thực quản sau khi phát hiện bất thường trong nội soi.
Nghiên cứu cho thấy rằng sinh thiết có thể xác định ung thư với độ chính xác gần như tuyệt đối và đóng vai trò then chốt trong việc xác định giai đoạn bệnh.
Chụp X-quang với thuốc cản quang (Barium Swallow X-ray)
Trong quá trình chụp X-quang có cản quang, bệnh nhân sẽ uống một dung dịch chứa bari, giúp làm rõ các vùng niêm mạc thực quản trong hình ảnh X-quang. Phương pháp này giúp phát hiện các khối u lớn hoặc các vùng hẹp trong thực quản, nhưng không nhạy bằng nội soi trong việc phát hiện ung thư sớm.
Một nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy rằng chụp X-quang có cản quang có độ nhạy khoảng 60-70% trong việc phát hiện ung thư thực quản, nhưng phương pháp này thường được sử dụng kết hợp với nội soi để tăng hiệu quả chẩn đoán .
Siêu âm nội soi (Endoscopic Ultrasound - EUS)
Siêu âm nội soi là phương pháp kết hợp giữa nội soi và siêu âm, cho phép bác sĩ đánh giá mức độ xâm lấn của ung thư vào các lớp sâu hơn của thực quản và xác định liệu ung thư đã lan sang các hạch bạch huyết hay chưa.
Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy rằng siêu âm nội soi có thể cung cấp thông tin chính xác về giai đoạn bệnh, với độ chính xác lên đến 85-90% trong việc đánh giá mức độ lan rộng của ung thư.
Xét nghiệm dấu ấn sinh học (Tumor Marker Testing)
Dấu ấn sinh học trong máu như CEA (Carcinoembryonic Antigen) và SCC (Squamous Cell Carcinoma Antigen) có thể được sử dụng để hỗ trợ theo dõi ung thư thực quản. Tuy nhiên, chúng không phải là phương pháp phát hiện sớm và thường chỉ tăng khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Khi nào nên bắt đầu tầm soát ung thư thực quản?
Những người có nguy cơ cao
Đối với những người có yếu tố nguy cơ cao, như người mắc bệnh Barrett thực quản, người hút thuốc lá lâu năm, người uống rượu thường xuyên, hoặc người mắc trào ngược dạ dày thực quản (GERD) trong thời gian dài, việc tầm soát ung thư thực quản nên bắt đầu từ 40-50 tuổi. Tần suất tầm soát thường là 1-2 năm/lần, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và khuyến cáo của bác sĩ.
Một nghiên cứu tại Mỹ khuyến cáo rằng những người mắc Barrett thực quản nên thực hiện nội soi thực quản mỗi 2-3 năm để phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư .
Những người không thuộc nhóm nguy cơ cao
Đối với những người không có yếu tố nguy cơ rõ ràng, việc tầm soát không được khuyến cáo thực hiện định kỳ. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các triệu chứng như khó nuốt, đau ngực, sụt cân không rõ nguyên nhân, hoặc khàn giọng kéo dài, người bệnh nên tiến hành nội soi ngay để kiểm tra. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần mà không có nguyên nhân rõ ràng nên được kiểm tra kỹ lưỡng.
Khi xuất hiện triệu chứng bất thường
Ngay cả khi không thuộc nhóm nguy cơ cao, nếu có các triệu chứng nghi ngờ ung thư thực quản như khó nuốt, đau ngực, ho kéo dài, hoặc sụt cân nhanh chóng, người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra ngay lập tức. Bác sĩ có thể chỉ định nội soi hoặc các xét nghiệm khác để đánh giá tình trạng bệnh.
Lợi ích của tầm soát sớm
Tầm soát sớm ung thư thực quản không chỉ giúp phát hiện bệnh khi còn ở giai đoạn sớm mà còn giúp tăng cơ hội điều trị thành công. Theo nghiên cứu từ Hàn Quốc, những người được phát hiện ung thư thực quản ở giai đoạn sớm có tỷ lệ sống sót sau 5 năm lên đến 60-70%, so với tỷ lệ dưới 10% khi phát hiện ở giai đoạn muộn. Điều này chứng tỏ rằng tầm soát sớm là yếu tố quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ tử vong.
Lời khuyên
Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao hoặc xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ ung thư thực quản, hãy thực hiện tầm soát sớm. Nội soi thực quản là phương pháp chính xác nhất để phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu và cải thiện cơ hội sống sót. Tầm soát định kỳ và chăm sóc sức khỏe đúng cách sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi những nguy cơ tiềm ẩn.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
