Bệnh trĩ là một tình trạng thường gặp, nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, trĩ có thể tiến triển nặng hơn và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng, sa búi trĩ, hoặc huyết khối trĩ. Tuy nhiên, việc thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và duy trì các thói quen sinh hoạt lành mạnh có thể giúp kiểm soát bệnh trĩ, ngăn ngừa sự tiến triển và giảm nguy cơ biến chứng. Dưới đây là những biện pháp quan trọng để giữ cho bệnh trĩ không trở nên nghiêm trọng hơn.
1. Bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống giàu chất xơ là biện pháp cơ bản và quan trọng nhất để giảm táo bón – nguyên nhân chính gây ra bệnh trĩ và làm cho bệnh trĩ trở nên nghiêm trọng hơn. Chất xơ giúp làm mềm phân, làm giảm áp lực lên tĩnh mạch trực tràng và hậu môn khi đi vệ sinh, từ đó ngăn ngừa tổn thương thêm cho búi trĩ.
- Nguồn thực phẩm giàu chất xơ: Hãy bổ sung nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên cám và các loại đậu trong chế độ ăn. Những thực phẩm này không chỉ cung cấp chất xơ mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
- Lượng chất xơ khuyến nghị: Người bệnh trĩ nên tiêu thụ ít nhất 25-30g chất xơ mỗi ngày để duy trì nhu động ruột đều đặn và giảm nguy cơ táo bón.
Theo nghiên cứu từ Journal of Nutrition, việc tăng lượng chất xơ trong chế độ ăn giúp giảm tình trạng táo bón và giảm áp lực lên búi trĩ tới 30%, từ đó ngăn ngừa bệnh trĩ tiến triển nặng hơn.
2. Uống đủ nước
Uống đủ nước là yếu tố quan trọng để giữ cho phân mềm và dễ dàng di chuyển qua ruột. Khi cơ thể thiếu nước, phân sẽ trở nên khô và cứng, khiến việc đi vệ sinh trở nên khó khăn hơn và gây thêm tổn thương cho búi trĩ.
Uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày: Đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể, đặc biệt là khi bạn bổ sung nhiều chất xơ vào chế độ ăn. Việc uống đủ nước giúp giảm nguy cơ táo bón và giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn.
3. Đi vệ sinh đúng cách
Thói quen đi vệ sinh không đúng cách, chẳng hạn như ngồi lâu hoặc rặn mạnh, có thể làm tăng áp lực lên búi trĩ và khiến bệnh trở nên nặng hơn. Để ngăn ngừa bệnh trĩ tiến triển, hãy điều chỉnh thói quen đi vệ sinh.
- Không rặn quá sức: Hãy cố gắng thả lỏng khi đi vệ sinh, tránh rặn mạnh. Việc rặn quá sức có thể làm tổn thương búi trĩ và gây viêm, đau.
- Đi vệ sinh đúng giờ: Tạo thói quen đi vệ sinh đều đặn vào một thời gian cố định trong ngày, chẳng hạn như buổi sáng, để duy trì hệ tiêu hóa hoạt động ổn định.
Theo nghiên cứu từ American Journal of Gastroenterology, những người duy trì thói quen đi vệ sinh đúng cách và không rặn quá sức có nguy cơ bệnh trĩ tiến triển nặng thấp hơn 20%.
4. Giảm thời gian ngồi lâu và đứng lâu
Ngồi lâu hoặc đứng lâu trong thời gian dài có thể làm tăng áp lực lên búi trĩ và gây tình trạng sưng tấy, làm bệnh trĩ trở nên nghiêm trọng hơn. Để giảm áp lực lên vùng hậu môn và trực tràng, hãy điều chỉnh tư thế làm việc và nghỉ ngơi.
- Đứng dậy và di chuyển sau mỗi giờ ngồi lâu: Nếu công việc yêu cầu phải ngồi nhiều, hãy đứng dậy và di chuyển trong 5-10 phút sau mỗi giờ để cải thiện lưu thông máu.
- Sử dụng đệm ngồi: Nếu bạn phải ngồi trong thời gian dài, hãy sử dụng đệm ngồi có lỗ hở ở giữa để giảm áp lực trực tiếp lên vùng hậu môn.
5. Vệ sinh vùng hậu môn đúng cách
Vệ sinh vùng hậu môn hàng ngày là điều cần thiết để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng và viêm búi trĩ. Tuy nhiên, cần chú ý đến cách vệ sinh để tránh làm tổn thương thêm vùng bị trĩ.
- Rửa nhẹ nhàng bằng nước ấm: Sau mỗi lần đi vệ sinh, rửa sạch hậu môn bằng nước ấm, không dùng xà phòng có hóa chất mạnh. Nước ấm có tác dụng làm giảm sưng tấy và giúp búi trĩ không bị kích ứng.
- Tránh lau quá mạnh: Không lau hậu môn quá mạnh sau khi đi vệ sinh, vì điều này có thể làm tổn thương búi trĩ. Hãy dùng giấy mềm hoặc khăn ẩm để vệ sinh nhẹ nhàng.
6. Ngâm hậu môn bằng nước ấm
Ngâm hậu môn trong nước ấm là một phương pháp hiệu quả để giảm đau, giảm sưng và làm dịu búi trĩ. Phương pháp này giúp tăng tuần hoàn máu, làm giảm áp lực lên búi trĩ và giúp vết thương nhanh lành hơn.
Ngâm hậu môn 2-3 lần mỗi ngày: Ngâm hậu môn trong nước ấm khoảng 15-20 phút sau mỗi lần đi vệ sinh hoặc khi cảm thấy khó chịu. Phương pháp này giúp giảm sưng và làm dịu cơn đau do trĩ gây ra.
7. Duy trì cân nặng hợp lý
Thừa cân hoặc béo phì làm tăng áp lực lên vùng hậu môn và trực tràng, từ đó làm tăng nguy cơ trĩ tiến triển nặng hơn. Để giảm nguy cơ biến chứng, hãy cố gắng duy trì cân nặng hợp lý bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.
Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng: Đi bộ, bơi lội, và tập yoga là những bài tập nhẹ nhàng và an toàn cho người bị trĩ, giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực lên búi trĩ.
8. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần thiết
Nếu bạn đã áp dụng các biện pháp tại nhà nhưng triệu chứng trĩ vẫn không giảm hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Một số biến chứng của bệnh trĩ, chẳng hạn như sa búi trĩ hoặc huyết khối trĩ, cần được điều trị y tế để tránh tình trạng trở nên nguy hiểm.
Điều trị bằng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc bôi ngoài da, thuốc uống hoặc các biện pháp điều trị chuyên sâu hơn như cắt búi trĩ hoặc thắt trĩ bằng vòng cao su nếu cần thiết.
Lời khuyên của PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn
Khi đã bị trĩ, việc kiểm soát tình trạng bệnh và ngăn ngừa biến chứng là rất quan trọng. Để giữ cho bệnh trĩ không tiến triển nặng hơn, hãy duy trì chế độ ăn uống giàu chất xơ, uống đủ nước, đi vệ sinh đúng cách và tránh ngồi hoặc đứng lâu. Đồng thời, vệ sinh vùng hậu môn cẩn thận và sử dụng các biện pháp hỗ trợ như ngâm hậu môn trong nước ấm và duy trì cân nặng hợp lý sẽ giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu tình trạng trĩ không cải thiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có biện pháp điều trị phù hợp.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ: