Bệnh co thắt tâm vị (achalasia) là một rối loạn mãn tính và không thể tự khỏi mà không có sự can thiệp y tế. Tuy nhiên, có những biện pháp xử lý ban đầu tại nhà giúp giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị. Dưới đây là thông tin chi tiết về khả năng tự khỏi của bệnh và cách xử lý tại nhà.
1. Bệnh co thắt tâm vị có tự khỏi không?
Bệnh co thắt tâm vị không thể tự khỏi mà cần được điều trị bằng các phương pháp y tế chuyên sâu. Đây là một rối loạn liên quan đến tổn thương hệ thần kinh điều khiển cơ vòng thực quản, khiến cơ này không mở đúng cách khi nuốt. Vì vậy, nếu không có sự can thiệp của bác sĩ, bệnh có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian.
- Tình trạng mãn tính: Bệnh co thắt tâm vị là mãn tính, nghĩa là tình trạng khó nuốt và các triệu chứng liên quan sẽ kéo dài nếu không được điều trị. Thậm chí, các triệu chứng có thể tiến triển xấu đi và gây ra biến chứng nghiêm trọng như viêm thực quản hoặc sụt cân nặng.
- Cần can thiệp y tế: Phương pháp điều trị phổ biến bao gồm giãn nở cơ vòng thực quản bằng khí cầu (pneumatic dilation), tiêm botox, hoặc phẫu thuật cắt bỏ một phần cơ vòng thực quản dưới (Heller myotomy). Các phương pháp này giúp cải thiện chức năng cơ vòng và giảm triệu chứng.
2. Cách xử lý ban đầu tại nhà khi bị co thắt tâm vị:
Mặc dù bệnh không thể tự khỏi, bạn có thể thực hiện một số biện pháp tại nhà để giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị. Dưới đây là các biện pháp giúp người bệnh dễ chịu hơn trong quá trình điều trị bệnh co thắt tâm vị.
2.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống:
Thay đổi chế độ ăn uống là biện pháp quan trọng để giảm khó chịu và hỗ trợ quá trình tiêu hóa đối với người bị co thắt tâm vị. Chế độ ăn phù hợp sẽ giúp thức ăn dễ dàng di chuyển qua thực quản hơn.
- Ăn thực phẩm mềm và dễ tiêu hóa: Bạn nên ưu tiên ăn các thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa như súp, cháo, sữa chua, và thực phẩm lỏng. Những loại thực phẩm này ít gây áp lực lên thực quản và giúp quá trình nuốt dễ dàng hơn.
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp tránh tình trạng đầy hơi và làm giảm áp lực lên thực quản, từ đó giảm triệu chứng khó nuốt.
- Tránh thực phẩm cứng và khó tiêu: Các thực phẩm khó tiêu như thịt cứng, đồ ăn chiên xào, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, hoặc các loại thức ăn gây kích thích như đồ cay, nóng cũng nên được hạn chế vì chúng có thể gây ra khó nuốt.
2.2. Uống đủ nước:
Uống đủ nước là điều quan trọng để giúp thức ăn dễ dàng di chuyển qua thực quản và giảm nguy cơ trào ngược. Bạn nên uống nước trong và sau bữa ăn để hỗ trợ tiêu hóa.
- Uống nước trong khi ăn: Uống nước trong quá trình ăn có thể giúp đẩy thức ăn xuống thực quản và giảm nguy cơ mắc kẹt. Tuy nhiên, bạn không nên uống quá nhiều nước trong một lần để tránh cảm giác đầy bụng.
- Uống nước ấm: Nước ấm có thể giúp làm dịu niêm mạc thực quản và giúp thức ăn dễ dàng đi qua cơ vòng thực quản hơn. Tránh uống nước quá lạnh hoặc quá nóng.
2.3. Tư thế khi ăn và sau khi ăn:
Tư thế khi ăn có thể ảnh hưởng đến việc di chuyển của thức ăn trong thực quản. Thực hiện đúng tư thế sẽ giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
- Ngồi thẳng khi ăn: Bạn nên ngồi thẳng trong suốt bữa ăn để giúp thức ăn dễ dàng di chuyển qua thực quản. Tư thế thẳng đứng tạo điều kiện cho thức ăn đi xuống dạ dày mà không bị mắc lại.
- Tránh nằm ngay sau khi ăn: Sau khi ăn, bạn nên tránh nằm ngay lập tức. Thay vào đó, hãy ngồi thẳng hoặc đi lại nhẹ nhàng để thức ăn có thể di chuyển xuống dạ dày một cách tự nhiên. Nằm sau khi ăn có thể làm tăng nguy cơ trào ngược thức ăn.
2.4. Giảm căng thẳng:
Căng thẳng và lo âu có thể làm tình trạng co thắt tâm vị trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, bạn nên thực hành các biện pháp giảm căng thẳng để giúp cơ thể thư giãn và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
- Thực hành thiền và yoga: Các bài tập thiền định và yoga giúp giảm căng thẳng và cải thiện chức năng tiêu hóa. Thư giãn tâm lý cũng giúp giảm sự căng thẳng của cơ thực quản.
- Hít thở sâu: Hít thở sâu có thể giúp thư giãn cơ bắp và giảm bớt sự căng thẳng trong cơ thể, từ đó cải thiện quá trình nuốt và giảm triệu chứng khó nuốt.
2.5. Tránh các chất kích thích:
Các chất kích thích như caffeine, rượu bia, thuốc lá có thể làm tăng áp lực lên thực quản và làm nặng thêm các triệu chứng của bệnh co thắt tâm vị. Vì vậy, bạn nên hạn chế hoặc tránh sử dụng các chất này.
- Ngừng hút thuốc: Thuốc lá có thể gây kích thích thực quản và làm suy yếu khả năng hoạt động của cơ vòng thực quản dưới, khiến triệu chứng khó nuốt trở nên tồi tệ hơn.
- Tránh rượu bia và đồ uống có ga: Rượu và đồ uống có ga có thể làm tăng nguy cơ trào ngược và làm tổn thương niêm mạc thực quản, do đó nên được hạn chế tối đa.
3. Khi nào cần tìm đến bác sĩ?
Nếu các biện pháp tại nhà không giúp cải thiện triệu chứng sau một thời gian, hoặc nếu triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn như nôn ra máu, sụt cân nhanh chóng, hoặc khó thở, bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức. Bệnh co thắt tâm vị cần can thiệp y tế kịp thời để tránh biến chứng nghiêm trọng.
Kết luận:
Bệnh co thắt tâm vị không thể tự khỏi và cần được điều trị y tế chuyên sâu. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện một số biện pháp tại nhà như điều chỉnh chế độ ăn uống, uống đủ nước, ngồi thẳng khi ăn, giảm căng thẳng và tránh các chất kích thích để giảm nhẹ triệu chứng. Điều quan trọng là cần theo dõi tình trạng sức khỏe và tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ nếu triệu chứng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
