Viêm da ở người béo phì

Người béo phì thường tiết mồ hôi nhiều do diện tích nếp gấp lớn và lớp mô mỡ dưới da dày hơn. Tạo môi trường ẩm ướt thích hợp cho các phản ứng viêm tại chỗ, viêm kẽ, nhiễm khuẩn, nhiễm nấm Candida và các loài nấm sợi.

• Cơ chế: giảm miễn dịch qua trung gian tế bào, diện tích nếp kẽ lớn, tăng tiết mồ hôi, pH bề mặt da cao hơn.
• Các bệnh thường gặp: nhiễm Candida, viêm kẽ, nhọt, viêm quầng, viêm mô bào, erythrasma, nấm, viêm nang lông, nấm móng, hoại thư sinh hơi, viêm cân hoại tử.
• Tỉ lệ nhiễm tụ cầu vàng kháng methicillin cũng phổ biến hơn.

Viêm da mủ do tụ cầu khuẩn

Tụ cầu khuẩn thường gây tổn thương ở nang lông. Có những thể bệnh chính sau:

Viêm nang lông nông

Viêm tại vị trí nông, ở đầu lỗ chân lông. Ban đầu lỗ chân lông hơi sưng đỏ, có cảm giác đau, sau đó hình thành mụn mủ nhỏ, xung quanh chân lông có quầng viêm hẹp. Vài ngày sau, các nốt mụn mủ khô và để lại một vảy tiết màu nâu sẫm. Sau cùng, vảy bong tróc đi và không để lại sẹo.

Viêm nang lông sâu

Biểu hiện: xung quanh nang lông bị sưng tấy nhiều cụm, quanh lỗ chân lông có mụn mủ. Mụn mủ mọc rải rác hoặc tập trung thành đám, màu đỏ, cứng cộm, gồ ghề, khi nặn sẽ ra mủ.Viêm nang lông sâu tập trung ở vùng cằm, gáy, vùng da đầu… tiến triển dai dẳng, hay tái phát.

Đinh nhọt

Đinh nhọt là một trong những tình trạng viêm nang lông. Nếu nhọt to, mọc nhiều, có thể kèm theo sốt, hạch bạch huyết lân cận sưng đau. Nhọt mọc ở lỗ tai thường rất đau, dân gian còn gọi tên là “đằng đằng”. Nhọt ở quanh miệng còn được gọi là “đinh râu”, rất nguy hiểm vì có thể gây tắc tĩnh mạch, nhiễm khuẩn huyết.

Nhọt đinh ở gáy, lưng, mông do tụ cầu vàng có độc tính rất cao. Chủ yếu thường gặp ở người già yếu, người nghiện rượu, đái tháo đường, ăn uống kém. Khi vỡ, mủ có nhiều ngòi lỗ chỗ như tổ ong, có thể gây biến chứng nhiễm khuẩn huyết và tử vong.

Nhọt ổ gà

Đây cũng là một viêm nang lông, kèm theo viêm tuyến mồ hôi, tuyến bã ở vùng nách, tạo thành một túi mủ sâu ở bì và hạ bì. Tổn thương nổi thành cục, thường ở vùng nách, ban đầu nhọt cứng sau mềm dần, vỡ mủ. Có thể có một hoặc nhiều nhọt ổ gà trong một hố nách. Bệnh thường tiến triển dai dẳng, hay tái phát, nhất là về mùa hè.

Viêm da mủ do liên cầu khuẩn

Trên da tồn tại nhiều loại vi khuẩn, phần nhiều là tụ cầu và liên cầu, tập trung ở vùng nhiều lông, chất bã nhờn, mồ hôi. Đặc biệt là khi da tiếp xúc với môi trường nhiễm bẩn.

Liên cầu cũng là một loại vi khuẩn có mặt trên da, khi gặp các điều kiện thuận lợi, chúng sinh sôi nhanh và gây bệnh. Mặt khác, liên cầu từ môi trường như nước bẩn có thể xâm nhập vào da và gây bệnh. Viêm da do liên cầu có nhiều thể bệnh:

Chốc

Trẻ em bị béo phì là đối tượng dễ mắc bệnh nhiều hơn người lớn. Bệnh hay gặp ở đầu, cổ, mặt, các chi, từ đó lan ra các nơi khác, rất dễ lây nên còn gọi là chốc lây.

Tổn thương bắt đầu bằng một bọng nước nhỏ, hình tròn, có quầng viêm đỏ. Lúc đầu nước trong, dần dần thành mủ đục. Giai đoạn bọng nước và bọng mủ rất ngắn, sau đó đóng vảy tiết vàng. Đặc biệt dưới lớp vảy là một lớp trợt đỏ, nông, không cộm.

Trẻ em bị chốc đầu thành từng đám, vảy vàng sẫm, dính bết tóc, dưới lớp vảy da trợt đỏ, rớm nước. Tổn thương chốc rải rác toàn thân, có thể kèm theo sốt, biến chứng viêm cầu thận cấp, phù nề cẳng chân, mi mắt do viêm cầu thận.

Điều trị chốc có nhiều vảy: đắp gạc và rửa với các dung dịch sát khuẩn. Chốc có bọng mủ chưa vỡ thì dùng kim sát khuẩn chọc mủ ra thấm vào bông, không để mủ dây ra vùng da lành.

Chấm các loại thuốc sát khuẩn milian, xanh methylen 1%, eosin 2% hoặc kem axit fucidic 2%…

Điều trị với thuốc kháng sinh đường toàn thân.

Tắm rửa cần tránh kỳ mạnh lên tổn thương.

Phòng tránh lây nhiễm bệnh bằng cách không dùng chung quần áo các dụng cụ cá nhân khác với bệnh nhân.

Chốc loét (Ecthyma)

Đây là thể chốc tổn thương lan sâu đến phần trung bì. Thường ở chi dưới, nhất là ở chi có giãn tĩnh mạch. Bệnh thường gặp ở bệnh nhân vệ sinh kém, có bệnh đái tháo đường hoặc nghiện rượu.

Khởi đầu là bọng nước hoặc bọng mủ, sau đó bọng mủ vỡ. Tiếp theo là đóng vảy dày màu vàng sẫm hoặc nâu đen, có vảy thành nhiều lớp đùn cao lên gọi là vảy ốc. Bóc vảy để lại một vết loét nền tái, rớm mủ, ít nụ thịt, da xung quanh vết loét tái tím, tiến triển dai dẳng, khó lành. Nếu chốc loét nặng lâu ngày có thể thành loét sâu, loét có ranh giới rõ, hình bầu dục. Khi loét rộng và sâu, tổ chức da xung quanh xơ cứng, màu tái thì diễn biến rất dai dẳng.

Điều trị: rửa vết loét bằng dung dịch thuốc tím 1/4.000, chấm dung dịch nitrat bạc 0.25 – 0.50%, bôi mỡ kháng sinh, uống hoặc tiêm kháng sinh.

Hăm kẽ (intertrigo)

Hăm kẽ là bệnh hay gặp ở trẻ em mập hoặc người béo, ra mồ hôi nhiều. Tổn thương hay gặp ở nếp cổ, kẽ bẹn, kẽ mông, kẽ sau tai, rốn, các ngấn da. Nếp kẽ đỏ, rớm dịch, phía ngoài có viền da mỏng, loét chảy nước, chảy mủ rất đau rát.

Điều trị: rửa bằng nước thuốc tím 1/4.000, chấm dung dịch nitrat bạc 0.25%, bôi hồ nước, tránh bôi thuốc mỡ. Trẻ em cần được tắm rửa thường xuyên, thay tã lót, rắc bột talc, phấn rôm vào các nếp gấp.

Lưu ý khi điều trị viêm da nhiễm khuẩn và phòng bệnh

• Khi có những triệu chứng của bệnh cần đến cơ sở y tế thăm khám để xác định bệnh và đề phòng biến chứng.
• Không tự ý dùng kháng sinh, thuốc bôi, dán cao, đắp lá…
• Không được cào xước vùng da bị viêm, không chích nặn những mụn đang viêm tấy, chưa hóa mủ…
• Thực hiện giảm cân, vệ sinh thân thể sạch sẽ, không nên ăn quá nhiều đồ ăn có hàm lượng đường cao.
• Tăng cường vitamin, chế độ ăn nhiều đạm giúp tăng sức đề kháng của cơ thể.