Trong vài năm trở lại đây, các bác sĩ ghi nhận tỷ lệ mắc ung thư dạ dày ở người trẻ tuổi tại Việt Nam đang tăng nhanh. Nếu trước đây, bệnh chủ yếu xuất hiện ở người trên 50 tuổi, thì hiện nay không ít trường hợp mới ngoài 30, thậm chí dưới 30 tuổi, đã phải đối mặt với căn bệnh nguy hiểm này. Điều đáng lo ngại là nhiều bệnh nhân trẻ được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khi khối u đã lan rộng, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tỉ lệ sống sót giảm đáng kể.
Nguyên nhân vì sao ung thư dạ dày trẻ hóa?
Theo các chuyên gia tiêu hóa, nguyên nhân của xu hướng này đến từ sự thay đổi trong lối sống và chế độ ăn uống của giới trẻ.
1. Thói quen ăn uống thiếu khoa học
Nhiều bạn trẻ hiện duy trì một lối sống bận rộn, ăn uống thất thường:
- Ăn nhanh, bỏ bữa
- Lạm dụng thức ăn nhanh, đồ chiên rán, đồ nướng
- Ít ăn rau xanh và hoa quả tươi
Những thói quen này khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương kéo dài, dẫn đến viêm mạn tính và tăng nguy cơ ung thư.
2. Thức khuya và căng thẳng kéo dài
Làm việc muộn, mất ngủ, áp lực công việc và học tập là “kẻ thù” của hệ tiêu hóa. Việc thiếu ngủ và căng thẳng khiến hoạt động tiết dịch vị rối loạn, giảm khả năng phục hồi của niêm mạc dạ dày.
3. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP)
HP là nguyên nhân hàng đầu của viêm loét dạ dày mạn tính và có liên quan đến khoảng 70% các ca ung thư dạ dày. Vi khuẩn này có thể tồn tại trong cơ thể nhiều năm mà không gây triệu chứng rõ rệt, khiến người bệnh không biết để điều trị.
4. Các yếu tố nguy cơ khác
Ngoài ba yếu tố chính trên, nhiều thói quen và điều kiện khác cũng làm tăng nguy cơ:
- Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) trong thời gian dài
- Hút thuốc lá, uống rượu thường xuyên
- Ăn nhiều thực phẩm muối, hun khói, chế biến sẵn
- Lối sống ít vận động, thừa cân – béo phì
- Tiền sử gia đình có người mắc ung thư dạ dày
Chẩn đoán sớm – Chìa khóa nâng cao cơ hội sống
Ung thư dạ dày giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng, hoặc chỉ giống như bệnh dạ dày thông thường. Các dấu hiệu có thể bao gồm:
- Đau tức hoặc khó chịu vùng thượng vị
- Ợ nóng, ợ chua, đầy bụng, khó tiêu
- Buồn nôn hoặc nôn
- Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân
- Mệt mỏi kéo dài
Vì sự “im lặng” này, nhiều người bỏ lỡ cơ hội vàng để phát hiện bệnh khi còn có thể điều trị triệt để.
Nội soi dạ dày – Phương pháp phát hiện sớm hiệu quả nhất
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, nội soi dạ dày là tiêu chuẩn vàng trong phát hiện sớm ung thư tiêu hóa. Phương pháp này
cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và phát hiện tổn thương từ giai đoạn rất sớm, thậm chí khi mới chỉ là viêm loét có nguy cơ.
Hiện nay, với nội soi gây mê, bệnh nhân hoàn toàn không cảm thấy đau hay khó chịu, giúp quá trình tầm soát trở nên nhẹ nhàng hơn. Đây là kỹ thuật an toàn, được áp dụng rộng rãi tại nhiều bệnh viện lớn.
Ai nên nội soi định kỳ?
- Người trên 40 tuổi
- Người có tiền sử viêm loét dạ dày, nhiễm HP
- Người có người thân trong gia đình từng mắc ung thư dạ dày
- Người có triệu chứng tiêu hóa kéo dài
Nếu kết quả nội soi lần đầu bình thường, có thể kiểm tra lại sau 3–5 năm. Với người có nguy cơ cao hoặc đã phát hiện tổn thương, cần nội soi và theo dõi sát hơn theo chỉ định của bác sĩ.
Làm gì để phòng ngừa ung thư dạ dày?
Các chuyên gia khuyến cáo:
- Ăn uống lành mạnh: Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, hạn chế đồ mặn, đồ chế biến sẵn
- Duy trì cân nặng hợp lý: Tập thể dục đều đặn, tránh béo phì
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá
- Điều trị triệt để viêm loét dạ dày, đặc biệt khi có nhiễm HP
- Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát sớm nếu có yếu tố nguy cơ
Lời khuyên của bác sĩ:
Ung thư dạ dày không chừa một ai, kể cả người trẻ. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở đường tiêu hóa, đừng bỏ qua. Khám và tầm soát sớm chính là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của chính mình.
