Chất béo trong cơ thể có mấy loại? Phân loại và vai trò từng loại

Chất béo đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người, tham gia vào nhiều chức năng sống như cung cấp năng lượng, bảo vệ cơ quan nội tạng và hỗ trợ hấp thụ vitamin. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại chất béo đều có lợi. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp câu hỏi: Chất béo trong cơ thể có mấy loại? Đồng thời phân tích vai trò và tác động của từng loại đối với sức khỏe.
 

Chất béo trong cơ thể có mấy loại?

Trong cơ thể, chất béo được phân thành hai loại chính dựa trên vai trò và nguồn gốc của chúng: chất béo thiết yếu và chất béo lưu trữ. Chất béo thiết yếu đóng vai trò sống còn đối với các hoạt động của cơ thể, tồn tại trong não, tủy xương, mô thần kinh và các cơ quan nội tạng. Chúng hỗ trợ chức năng của tế bào, não bộ và hormone, đồng thời duy trì nhiệt độ cơ thể và bảo vệ các cơ quan nội tạng. 

Ngược lại, chất béo lưu trữ là lượng chất béo được tích lũy dưới da hoặc xung quanh các cơ quan, bao gồm mỡ nội tạng và mỡ dưới da. Chức năng chính của chất béo lưu trữ là dự trữ năng lượng dư thừa để cơ thể sử dụng khi cần thiết và cách nhiệt và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương.

Phân loại chất béo trong cơ thể

Chất béo dự trữ trong cơ thể được phân thành hai loại chính: mỡ nội tạng và mỡ dưới da. Mỡ nội tạng, còn được gọi là Visceral Fat, tích tụ xung quanh các cơ quan nội tạng quan trọng như gan, thận, tim và ruột. Đặc điểm nổi bật của loại mỡ này là mức độ nguy hiểm cao hơn so với mỡ dưới da, do có liên quan mật thiết đến các bệnh lý nghiêm trọng như bệnh tim mạch, tiểu đường type 2 và hội chứng chuyển hóa. 

Ngược lại, mỡ dưới da (Subcutaneous Fat) nằm ngay bên dưới lớp da, chiếm phần lớn tổng lượng mỡ trong cơ thể. So với mỡ nội tạng, mỡ dưới da ít nguy hiểm hơn và thường dễ dàng nhận thấy ở các vùng như bụng, đùi, cánh tay và hông.

Phân loại chất béo theo cấu trúc hóa học

Ngoài cách phân loại dựa trên vị trí và vai trò, chất béo trong cơ thể còn được chia thành bốn nhóm dựa trên cấu trúc hóa học:

Vai trò của chất béo trong cơ thể

Chất béo là một trong ba nhóm chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người. Mặc dù thường bị mang tiếng xấu, chất béo thực sự cần thiết cho nhiều chức năng cơ thể.

1. Nguồn năng lượng: Cung cấp 9 calo mỗi gram, giúp duy trì hoạt động hàng ngày và chức năng của các cơ quan.
2. Cách nhiệt và bảo vệ: Giữ ấm cơ thể, bảo vệ các cơ quan quan trọng khỏi chấn thương.
3. Hỗ trợ hấp thụ vitamin: Các vitamin tan trong chất béo như A, D, E, và K chỉ hấp thụ được khi có chất béo.
4. Cấu trúc tế bào: Chất béo là thành phần chính của màng tế bào, giữ vai trò quan trọng trong việc vận chuyển chất dinh dưỡng.
5. Điều hòa hormone: Chất béo giúp sản xuất hormon như estrogen, testosterone, và hormone tuyến thượng thận.

Tác động tiêu cực khi tích lũy quá nhiều chất béo

Việc tích lũy quá nhiều chất béo, đặc biệt là mỡ nội tạng và tiêu thụ quá nhiều chất béo xấu, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe. Dưới đây là một số tác động chính:

1. Béo phì và các bệnh lý liên quan: Quá nhiều mỡ lưu trữ, đặc biệt là mỡ nội tạng, dẫn đến nguy cơ béo phì và các bệnh lý như tim mạch, tiểu đường type 2, và tăng huyết áp.
2. Rối loạn chuyển hóa: Mỡ thừa gây kháng insulin, tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa.
3. Suy giảm chất lượng cuộc sống: Tích lũy mỡ dư thừa làm giảm khả năng vận động và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý.

Cách duy trì cân bằng chất béo trong cơ thể

Duy trì sự cân bằng chất béo trong cơ thể là chìa khóa để có một sức khỏe tốt. Điều này không chỉ liên quan đến việc kiểm soát lượng chất béo bạn tiêu thụ mà còn cả việc lựa chọn loại chất béo phù hợp. Dưới đây là những cách giúp bạn duy trì cân bằng chất béo trong cơ thể:

• Ăn uống lành mạnh: Tăng cường chất béo không bão hòa từ cá, dầu ô liu và các loại hạt. Hạn chế chất béo bão hòa và tránh hoàn toàn chất béo chuyển hóa.
• Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập như đi bộ, chạy bộ hoặc tập tạ giúp giảm mỡ nội tạng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Theo dõi chế độ dinh dưỡng: Sử dụng ứng dụng theo dõi dinh dưỡng để kiểm soát lượng chất béo tiêu thụ hàng ngày.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đo lường tỷ lệ mỡ cơ thể, vòng eo và chỉ số BMI để phát hiện sớm nguy cơ sức khỏe.

Chất béo trong cơ thể có mấy loại? Cơ thể con người có chất béo thiết yếu và chất béo lưu trữ (bao gồm mỡ nội tạng và mỡ dưới da). Ngoài ra, chất béo cũng được phân loại dựa trên cấu trúc hóa học như chất béo bão hòa, không bão hòa, và chất béo chuyển hóa. Mỗi loại có vai trò và tác động riêng đến sức khỏe, vì vậy, việc kiểm soát chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh là chìa khóa để duy trì cân bằng chất béo trong cơ thể. Chất béo dư thừa không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao... Để có một cơ thể khỏe mạnh và tự tin, việc giảm cân và kiểm soát lượng mỡ thừa là điều cần thiết. Hiện nay phương pháp nội soi thu nhỏ dạ dày giảm cân đang là lựa chọn hàng đầu cho các bệnh nhân có chỉ số BMI từ 35 trở lên. Đối với những bệnh nhân đã có các bệnh lý kết hợp do béo phì gây ra như tiểu đường, huyết áp cao, ngủ ngày và ngừng thở khi ngủ, thoái hóa khớp…, phương pháp này có thể được thực hiện với chỉ số BMI từ 30 trở lên. Đồng thời, phẫu thuật cũng có thể được chỉ định cho những bệnh nhân không thể giảm cân bằng các phương pháp giảm cân khác như thay đổi chế độ ăn uống, tăng cường luyện tập thể chất hoặc đã điều trị nội khoa tích cực.

Lời khuyên: Hãy lựa chọn chất béo không bão hòa và hạn chế chất béo xấu để bảo vệ sức khỏe. Đừng quên kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với tập luyện thể dục để giảm nguy cơ bệnh tật và duy trì vóc dáng cân đối!