Việc phát hiện polyp đại tràng sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa chúng phát triển thành ung thư. Hiện nay, có nhiều phương pháp khác nhau để phát hiện polyp đại tràng, nhưng phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất là nội soi đại tràng. Dưới đây là các phương pháp chính được sử dụng để phát hiện polyp đại tràng.
1. Nội soi đại tràng (Colonoscopy)
Nội soi đại tràng là phương pháp chẩn đoán chính xác và phổ biến nhất để phát hiện polyp đại tràng. Trong quá trình này, bác sĩ sử dụng một ống nội soi mỏng, có gắn camera ở đầu, để quan sát toàn bộ bên trong đại tràng và trực tràng.
- Phát hiện chính xác polyp: Nội soi đại tràng cho phép bác sĩ nhìn trực tiếp vào bên trong đại tràng và trực tràng để tìm kiếm các polyp, dù chúng nhỏ đến đâu. Đây là phương pháp đáng tin cậy nhất để phát hiện polyp, đồng thời bác sĩ có thể loại bỏ polyp ngay trong quá trình nội soi.
- Thủ tục đơn giản: Nội soi thường được thực hiện dưới gây mê nhẹ để đảm bảo bệnh nhân không cảm thấy khó chịu. Quá trình này thường kéo dài từ 20-30 phút, và người bệnh có thể trở về nhà trong cùng ngày.
2. Nội soi đại tràng sigma (Sigmoidoscopy)
Nội soi đại tràng sigma là một phương pháp tương tự như nội soi đại tràng, nhưng chỉ quan sát phần dưới của đại tràng, tức là đại tràng sigma và trực tràng. Phương pháp này ít toàn diện hơn so với nội soi đại tràng toàn bộ.
- Thủ thuật ít xâm lấn: Nội soi đại tràng sigma chỉ kiểm tra một phần của đại tràng, vì vậy quá trình thực hiện nhanh hơn và ít khó chịu hơn so với nội soi đại tràng toàn bộ.
- Giới hạn: Mặc dù đây là phương pháp hiệu quả để phát hiện polyp trong phần dưới của đại tràng, nó không kiểm tra được toàn bộ đại tràng, do đó có thể bỏ sót các polyp ở phần trên của đại tràng.
3. Xét nghiệm phân tìm máu ẩn (FOBT - Fecal Occult Blood Test)
Xét nghiệm phân tìm máu ẩn là phương pháp không xâm lấn được sử dụng để phát hiện máu trong phân, có thể là dấu hiệu của polyp hoặc ung thư đại tràng.
- Phát hiện máu trong phân: Xét nghiệm này có thể phát hiện các lượng máu nhỏ trong phân mà không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Máu trong phân có thể là dấu hiệu của polyp bị chảy máu hoặc các vấn đề khác trong đại tràng.
- Không phát hiện được polyp trực tiếp: Mặc dù xét nghiệm phân tìm máu ẩn có thể giúp phát hiện máu trong phân, nó không xác định trực tiếp sự hiện diện của polyp. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính, bạn sẽ cần thực hiện thêm các xét nghiệm như nội soi đại tràng để kiểm tra kỹ lưỡng hơn.
4. Chụp CT đại tràng (CT Colonography) - Nội soi đại tràng ảo
Chụp CT đại tràng, hay còn gọi là nội soi đại tràng ảo, là một phương pháp sử dụng công nghệ hình ảnh để tạo ra các hình ảnh chi tiết về đại tràng và trực tràng. Đây là một phương pháp không xâm lấn, giúp phát hiện polyp mà không cần thực hiện nội soi truyền thống.
- Không xâm lấn: Phương pháp này không yêu cầu đưa ống nội soi vào đại tràng, vì vậy người bệnh cảm thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên, quá trình này vẫn yêu cầu làm sạch ruột trước khi thực hiện.
- Giới hạn: Chụp CT đại tràng có thể phát hiện các polyp lớn hoặc ung thư, nhưng không nhạy bén trong việc phát hiện polyp nhỏ hơn. Nếu phát hiện thấy polyp, bạn vẫn cần phải thực hiện nội soi đại tràng để loại bỏ chúng.
5. Xét nghiệm ADN phân (Stool DNA Test)
Xét nghiệm ADN phân là một phương pháp mới, được thiết kế để phát hiện các thay đổi gen liên quan đến polyp hoặc ung thư đại tràng thông qua mẫu phân.
- Phát hiện bất thường trong ADN: Phương pháp này kiểm tra ADN trong tế bào ruột được thải ra trong phân. Nếu phát hiện các thay đổi gen bất thường, nó có thể là dấu hiệu của polyp hoặc ung thư đại tràng.
- Phương pháp bổ sung: Mặc dù xét nghiệm ADN phân có thể giúp phát hiện nguy cơ polyp hoặc ung thư, nhưng nó không thay thế cho nội soi đại tràng. Kết quả dương tính yêu cầu thực hiện thêm các phương pháp kiểm tra trực tiếp như nội soi.
Khi nào cần thực hiện các phương pháp phát hiện polyp đại tràng?
Bạn nên xem xét thực hiện các phương pháp tầm soát polyp đại tràng nếu:
- Bạn trên 50 tuổi, ngay cả khi không có triệu chứng.
- Bạn có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng hoặc polyp đại tràng.
- Bạn có các triệu chứng như máu trong phân, thay đổi thói quen đi đại tiện, hoặc đau bụng kéo dài.
Kết luận:
Polyp đại tràng có thể được phát hiện qua nhiều phương pháp khác nhau như nội soi đại tràng, xét nghiệm phân tìm máu ẩn, chụp CT đại tràng, và xét nghiệm ADN phân. Trong đó, nội soi đại tràng là phương pháp đáng tin cậy nhất để phát hiện và loại bỏ polyp, giúp ngăn ngừa chúng phát triển thành ung thư. Tầm soát định kỳ là rất quan trọng, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
